Aşçı Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
Bayramınız Kutlu Olsun!
Öküz ünüğü tatlısı diye bir tatlı duymuÅŸ muydunuz? Saray burması, gırtlak tatlısı diye de bilinen bu tatlıyı babam, kendi babasının tanımıyla “öküz ünüğü” olarak adlandırıyor, Karacabey’de böyle bilinirmiÅŸ, annem ise Fethiye yöresinde sarı burma, Kayaköy’de de gırtlak tatlısı diye yapıldığını söylüyor. Marmara’dan Akdeniz’e deÄŸiÅŸen ismiyle ortada bir yerde durmak gerekirse baklavalık yufkanın içine ceviz serpiÅŸtirerek oklavaya sarıp, daha sonra da oklavayı havaya kaldırıp iki tarafından büzerek oluÅŸan bu tatlı hamuru için her yöre baÅŸka bir isim vermiÅŸ. Antep fıstığı ile yapılana saray burması denmiÅŸ, Marmaris Datça taraflarında badem ile deneyenler olmuÅŸ, çoÄŸunlukla evde el açması yufka ve iç ceviz ile yapılmış. YaÄŸ olarak da her yöre kendine özgü yağı kullanmış ama tereyaÄŸlısı makbul sayılmış.
Sağılır hayvanı olmayan zeytinlik sahipleri tereyağı yerine zeytinyaÄŸlı tatlı yapmışlar fakat margarinler piyasalarda arz-ı endam edince ondan da vazgeçmiÅŸler. Açıkçası son 40 – 50 yıldır zeytinyağı ve tereyağı tahtını margarinlere bırakmış. Zaten, zeytinyağı ile tatlı yapmak eskiden görgüsüzlük sayılırmış! Laf dolandı yine zeytinyağına geldi… Kutsal aÄŸacın meyvelerinin ağırlaÅŸtığı bu günlerde daÄŸ tepe zeytin ile doluyken baÅŸka ÅŸeylerden söz edemiyor insan. Bayram gevezeliÄŸi mi dersiniz artık, bilmiyorum!
Bayramların olmazsa olmazı şuruplu tatlıların gelenekselliğine olan saygım, anacığımın sarı burmasıyla bu bayram da kayda geçsin arzusundayım. Babamın öküz ünüğü dediği bu tatlının ismi torunları arasında unutulmayacaktır bundan eminim! Gelecek neslimiz bu tatlının acayip ismini akılcığında tutsun ki, geçmişin cefakar analarının emekleri unutulup gitmesin, bayram tatlılarımız her daim süregelen alışkanlığımız olsun.
İtiraf edeyim; Bu bayram günü, şuruplu hamurlu tatlıların insan vücuduna olan kalori zarar ziyanını göz ardı etmek istiyorum!
Aileleri bir araya getiren bayram seramonilerinin akıllarda yer tutan en keyifli bölümü sofra paylaşımlarıdır. O sofralar ki, yaÅŸadığımız coÄŸrafyanın bütün gerçeklikleriyle yerleÅŸirler belleklerimize. Kültür denilen ÅŸey, öyle aynızı boynuzu olan kör kütük bir nesne deÄŸil ki, kültür biziz, biz kültürüz a’dostlar. Tıpkı bayramın biz, bizim varlığımızın bayram olduÄŸu gerçekliÄŸi gibi.
Ä°yi bayramlar hepimize…
Aşçı Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
www.ascifok.com
Öküz ünüğü tatlısı diye bir tatlı duymuÅŸ muydunuz? Saray burması, gırtlak tatlısı diye de bilinen bu tatlıyı babam, kendi babasının tanımıyla “öküz ünüğü” olarak adlandırıyor, Karacabey’de böyle bilinirmiÅŸ, annem ise Fethiye yöresinde sarı burma, Kayaköy’de de gırtlak tatlısı diye yapıldığını söylüyor. Marmara’dan Akdeniz’e deÄŸiÅŸen ismiyle ortada bir yerde durmak gerekirse baklavalık yufkanın içine ceviz serpiÅŸtirerek oklavaya sarıp, daha sonra da oklavayı havaya kaldırıp iki tarafından büzerek oluÅŸan bu tatlı hamuru için her yöre baÅŸka bir isim vermiÅŸ. Antep fıstığı ile yapılana saray burması denmiÅŸ, Marmaris Datça taraflarında badem ile deneyenler olmuÅŸ, çoÄŸunlukla evde el açması yufka ve iç ceviz ile yapılmış. YaÄŸ olarak da her yöre kendine özgü yağı kullanmış ama tereyaÄŸlısı makbul sayılmış.
Sağılır hayvanı olmayan zeytinlik sahipleri tereyağı yerine zeytinyaÄŸlı tatlı yapmışlar fakat margarinler piyasalarda arz-ı endam edince ondan da vazgeçmiÅŸler. Açıkçası son 40 – 50 yıldır zeytinyağı ve tereyağı tahtını margarinlere bırakmış. Zaten, zeytinyağı ile tatlı yapmak eskiden görgüsüzlük sayılırmış! Laf dolandı yine zeytinyağına geldi… Kutsal aÄŸacın meyvelerinin ağırlaÅŸtığı bu günlerde daÄŸ tepe zeytin ile doluyken baÅŸka ÅŸeylerden söz edemiyor insan. Bayram gevezeliÄŸi mi dersiniz artık, bilmiyorum!
Bayramların olmazsa olmazı şuruplu tatlıların gelenekselliğine olan saygım, anacığımın sarı burmasıyla bu bayram da kayda geçsin arzusundayım. Babamın öküz ünüğü dediği bu tatlının ismi torunları arasında unutulmayacaktır bundan eminim! Gelecek neslimiz bu tatlının acayip ismini akılcığında tutsun ki, geçmişin cefakar analarının emekleri unutulup gitmesin, bayram tatlılarımız her daim süregelen alışkanlığımız olsun.
İtiraf edeyim; Bu bayram günü, şuruplu hamurlu tatlıların insan vücuduna olan kalori zarar ziyanını göz ardı etmek istiyorum!
Aileleri bir araya getiren bayram seramonilerinin akıllarda yer tutan en keyifli bölümü sofra paylaşımlarıdır. O sofralar ki, yaÅŸadığımız coÄŸrafyanın bütün gerçeklikleriyle yerleÅŸirler belleklerimize. Kültür denilen ÅŸey, öyle aynızı boynuzu olan kör kütük bir nesne deÄŸil ki, kültür biziz, biz kültürüz a’dostlar. Tıpkı bayramın biz, bizim varlığımızın bayram olduÄŸu gerçekliÄŸi gibi.
Ä°yi bayramlar hepimize…
Aşçı Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
www.ascifok.com
"Aşçı Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGİN" bütün yazıları için tıklayın...