Nurdan ÇAKIR TEZGİN
Bir çağdaş sanat emekçisi; KUTLUĞ ATAMAN
Hayatın her anının sanatsal performans gerçeÄŸiyle yaÅŸanabileceÄŸi düşüncesi, ilk onu izleyince düşmüştü yüreÄŸime. Ve ondan sonrasında benim için hiçbir ÅŸey eskisi gibi ulaşılmaz olmamıştı. YaÅŸam dediÄŸimiz bütünlüğün, gayri ciddi nesi varsa ters yüz edilmesi gereken bir hırkaydı artık. Kimi, neyi izlemiÅŸtim ben? Semiha Berksoy’u mu yada onu görüp fark etmemi saÄŸlayan KutluÄŸ Ataman’ı mı...
Hangisiydi beni altüst eden, orada bulduğum kendimden kesitler miydi yoksa... Belleğime kazınıp bu satırları yazdıran hangisinin duruşuydu!
BelleÄŸi güçlü biri deÄŸilim. Balık hafızalı olduÄŸunu saklamayan biri olarak KutluÄŸ Ataman ismi belleÄŸime kazınmışsa, bunun üzerinde durmalıyım diyorum. Onu ilk, 97 Ä°stanbul Bienali’nde ‘Semiha B. Unplugged’ kareleriyle tanımıştım. Zamansız, duraÄŸan karelerdi onlar, belgesel deÄŸil, biyografi deÄŸil, mitoloji ve hele kurgu hiç deÄŸil...
Bienalin sergi mekanlarından Darphane-i Âmire’nin nem ve küf kokan atmosferini nasıl unuturum... BeÅŸ saat deÄŸilse de dört saate yakın bir yürek tutulmasıydı o; Semiha Berksoy’un buruÅŸuk derisinde izlemiÅŸtim dünyanın bir dolu karmaÅŸasını... Zamanın durduÄŸu ender anlardandı biteviye konuÅŸan video kareleri. KutluÄŸ Ataman’ın video iÅŸi.
Neydi sahi o? Ä°llet olurdum bienallerin video kutularına oysa! Makinelere baÄŸlı kordon ve fiÅŸe dayalı dışavurumlara niçin gerek duyulduÄŸunu anlayamazdım, hep teÄŸet geçerdim video dolu sergi odacıklarını. Ta ki Semiha Berksoy'un onca saat ne yaptığını merak edip perde karşısına geçene kadar... Dört saate yakın kalmışımdır orada, o çılgın buruÅŸuk kadının odasında. KutluÄŸ Ataman’ın kamerası nasıl bir içe alıştı ki, videoya olan soÄŸuk bakışımı tepeden inme deÄŸiÅŸtirivermiÅŸti. Kamerayı hissetmiyordunuz, Berksoy’un; insanın bütün mahrem kalelerini ihlal eden duruÅŸu öylesine gerçekti ki, karşısındakinin kamera deÄŸil bir “karşı öz” olduÄŸunu düşünüyordunuz. Biraz açmam gerekirse karşı özü şöyle tanımlayabilirim; Semiha Berksoy’un içindeki KutluÄŸ Ataman, KutluÄŸ Ataman’ın içindeki Semiha Berksoy! BaÅŸka türlü olsa, o kareler benim balık hafızamı böylesine meÅŸgul edemezdi.
Semiha Berksoy güçlü ve çok yönlü bir sanatçıydı lakin resimleri pek çekmezdi beni. YaÅŸamının top yekünü bütünsellik içindeki küçük yürek kıpırtılarıydı beni ilgilendiren yanı. Resimlerindeki çizgisel naif çocuksuluk, renkleri keskin ve olduÄŸu gibi kullanışı nedense hep çocuk-küçük kız imgesini canlı tutmuÅŸtur bende. Bu da, adlandıramadığım bir gülümseyiÅŸ olmuÅŸtur en fazla. Oysa; Ataman’ın ‘Semiha B. Unplugged’ video iÅŸi bambaÅŸka bir Semiha imgesine dönüşmüştü ki, sanatın çok yüzlülüğünde buna da ÅŸaşırmamak gerek. Berksoy’un sürekli konuÅŸtuÄŸu, ama ne anlattığının önemi olmayan konuÅŸmalar silsilesi içinde; süreklilik yakalayan “olma hali” diyebilir miydik o saatler süren anlatıma! “Olma”, olgunlaÅŸma gibi bir süreç miydi aslolan? Bilmiyorum. BildiÄŸim; Günümü iÅŸgal etmeye hakkı olan bir süreçti.
Bütün dert ve tasamız “öz” ile. KutluÄŸ Ataman “İçimdeki Düşman” demiÅŸ son retrospektif nitelikli sergisine. İçimdeki düşman! İçimiz, özümüz...
Ä°stanbul Modern , 10 Kasım 2010 - 6 Mart 2011 tarihleri arasında çaÄŸdaÅŸ sanatın uluslararası alandaki önemli isimlerinden KutluÄŸ Ataman’ın Türkiye’deki ilk retrospektif sergisine ev sahipliÄŸi yapıyor. İçimdeki Düşman baÅŸlıklı sergi, sanatçının kariyerinde yer etmiÅŸ önemli video ve enstalasyonlarını bir araya getiriyor. Serginin küratörü Levent ÇalıkoÄŸlu. Görsel uyarıcı olarak izlenilesi, gidilip görülesi demek yeterli.
KutluÄŸ Ataman kimdir?
1961, Ä°stanbul doÄŸumlu olan sanatçı, Londra, Ä°slamabad ve Ä°stanbul’da yaşıyor ve çalışıyor.
Galatasaray Lisesi’nden mezun olduktan sonra, Mimar Sinan Ãœniversitesi Sinema Televizyon Bölümü ve Sorbonne Ãœniversitesi Sinema Bölümü'nde eÄŸitim gördü. Los Angeles Santa Monica College’dan sanat ve sosyal bilimler ön lisans diploması aldı. Lisans diplomasını, Los Angeles’taki California Ãœniversitesi’nden (UCLA) aldı ve daha sonra güzel sanatlar yüksek lisans eÄŸitimine yine California Ãœniversitesi’nde devam etti.
KutluÄŸ Ataman kariyeri boyunca, Documenta (2002), Berlin (2001), São Paulo (2002), Ä°stanbul (1997, 2003, 2007), Venedik (1999) bienalleri ve Tate Trienali’nin (2003) aralarında olduÄŸu birçok uluslararası sergide yer aldı. Ayrıca National Museum of 21st Century Arts, Roma (2010); Whitechapel Gallery, Londra (2010); 2009 Kültür BaÅŸkenti, Linz (2009); Thomas Dane Gallery, Londra (2009); Ludwig Museum, Köln (2009); Lentos Museum, Avusturya (2009); Vancouver Art Gallery, Kanada (2008); The Orange County Museum of Art, California (2007); MuHKA, Belçika (2006); Artangel, Londra (2005); Museum of Contemporary Art, Sydney (2005); Serpentine Gallery, Londra (2002); Copenhagen Contemporary Art Centre, Danimarka (2002) gibi önemli galeri ve müzelerde de kiÅŸisel sergiler açmıştır.
Sanatçının çalışmaları MoMA, New York; Thyssen-Bornemisza Art Contemporary, Viyana; Dimitris Daskalopoulos Koleksiyonu, Atina ve Carnegie Museum, Pittsburgh baÅŸta olmak üzere birçok önemli koleksiyonda yer almaktadır. Sinema alanında ise ulusal ve uluslararası arenada filmleri gösterilen KutluÄŸ Ataman, Londra ve Moskova film festivallerinde yarışmıştır. 2009 yılında Uluslararası Ä°stanbul Film Festivali’nin jüri baÅŸkanlığını üstlenmiÅŸtir.
www.istanbulmodern.org
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
"Nurdan ÇAKIR TEZGİN" bütün yazıları için tıklayın...
Hayatın her anının sanatsal performans gerçeÄŸiyle yaÅŸanabileceÄŸi düşüncesi, ilk onu izleyince düşmüştü yüreÄŸime. Ve ondan sonrasında benim için hiçbir ÅŸey eskisi gibi ulaşılmaz olmamıştı. YaÅŸam dediÄŸimiz bütünlüğün, gayri ciddi nesi varsa ters yüz edilmesi gereken bir hırkaydı artık. Kimi, neyi izlemiÅŸtim ben? Semiha Berksoy’u mu yada onu görüp fark etmemi saÄŸlayan KutluÄŸ Ataman’ı mı...
Hangisiydi beni altüst eden, orada bulduğum kendimden kesitler miydi yoksa... Belleğime kazınıp bu satırları yazdıran hangisinin duruşuydu!
BelleÄŸi güçlü biri deÄŸilim. Balık hafızalı olduÄŸunu saklamayan biri olarak KutluÄŸ Ataman ismi belleÄŸime kazınmışsa, bunun üzerinde durmalıyım diyorum. Onu ilk, 97 Ä°stanbul Bienali’nde ‘Semiha B. Unplugged’ kareleriyle tanımıştım. Zamansız, duraÄŸan karelerdi onlar, belgesel deÄŸil, biyografi deÄŸil, mitoloji ve hele kurgu hiç deÄŸil...
Bienalin sergi mekanlarından Darphane-i Âmire’nin nem ve küf kokan atmosferini nasıl unuturum... BeÅŸ saat deÄŸilse de dört saate yakın bir yürek tutulmasıydı o; Semiha Berksoy’un buruÅŸuk derisinde izlemiÅŸtim dünyanın bir dolu karmaÅŸasını... Zamanın durduÄŸu ender anlardandı biteviye konuÅŸan video kareleri. KutluÄŸ Ataman’ın video iÅŸi.
Neydi sahi o? Ä°llet olurdum bienallerin video kutularına oysa! Makinelere baÄŸlı kordon ve fiÅŸe dayalı dışavurumlara niçin gerek duyulduÄŸunu anlayamazdım, hep teÄŸet geçerdim video dolu sergi odacıklarını. Ta ki Semiha Berksoy'un onca saat ne yaptığını merak edip perde karşısına geçene kadar... Dört saate yakın kalmışımdır orada, o çılgın buruÅŸuk kadının odasında. KutluÄŸ Ataman’ın kamerası nasıl bir içe alıştı ki, videoya olan soÄŸuk bakışımı tepeden inme deÄŸiÅŸtirivermiÅŸti. Kamerayı hissetmiyordunuz, Berksoy’un; insanın bütün mahrem kalelerini ihlal eden duruÅŸu öylesine gerçekti ki, karşısındakinin kamera deÄŸil bir “karşı öz” olduÄŸunu düşünüyordunuz. Biraz açmam gerekirse karşı özü şöyle tanımlayabilirim; Semiha Berksoy’un içindeki KutluÄŸ Ataman, KutluÄŸ Ataman’ın içindeki Semiha Berksoy! BaÅŸka türlü olsa, o kareler benim balık hafızamı böylesine meÅŸgul edemezdi.
Semiha Berksoy güçlü ve çok yönlü bir sanatçıydı lakin resimleri pek çekmezdi beni. YaÅŸamının top yekünü bütünsellik içindeki küçük yürek kıpırtılarıydı beni ilgilendiren yanı. Resimlerindeki çizgisel naif çocuksuluk, renkleri keskin ve olduÄŸu gibi kullanışı nedense hep çocuk-küçük kız imgesini canlı tutmuÅŸtur bende. Bu da, adlandıramadığım bir gülümseyiÅŸ olmuÅŸtur en fazla. Oysa; Ataman’ın ‘Semiha B. Unplugged’ video iÅŸi bambaÅŸka bir Semiha imgesine dönüşmüştü ki, sanatın çok yüzlülüğünde buna da ÅŸaşırmamak gerek. Berksoy’un sürekli konuÅŸtuÄŸu, ama ne anlattığının önemi olmayan konuÅŸmalar silsilesi içinde; süreklilik yakalayan “olma hali” diyebilir miydik o saatler süren anlatıma! “Olma”, olgunlaÅŸma gibi bir süreç miydi aslolan? Bilmiyorum. BildiÄŸim; Günümü iÅŸgal etmeye hakkı olan bir süreçti.
Bütün dert ve tasamız “öz” ile. KutluÄŸ Ataman “İçimdeki Düşman” demiÅŸ son retrospektif nitelikli sergisine. İçimdeki düşman! İçimiz, özümüz...
Ä°stanbul Modern , 10 Kasım 2010 - 6 Mart 2011 tarihleri arasında çaÄŸdaÅŸ sanatın uluslararası alandaki önemli isimlerinden KutluÄŸ Ataman’ın Türkiye’deki ilk retrospektif sergisine ev sahipliÄŸi yapıyor. İçimdeki Düşman baÅŸlıklı sergi, sanatçının kariyerinde yer etmiÅŸ önemli video ve enstalasyonlarını bir araya getiriyor. Serginin küratörü Levent ÇalıkoÄŸlu. Görsel uyarıcı olarak izlenilesi, gidilip görülesi demek yeterli.
KutluÄŸ Ataman kimdir?
1961, Ä°stanbul doÄŸumlu olan sanatçı, Londra, Ä°slamabad ve Ä°stanbul’da yaşıyor ve çalışıyor.
Galatasaray Lisesi’nden mezun olduktan sonra, Mimar Sinan Ãœniversitesi Sinema Televizyon Bölümü ve Sorbonne Ãœniversitesi Sinema Bölümü'nde eÄŸitim gördü. Los Angeles Santa Monica College’dan sanat ve sosyal bilimler ön lisans diploması aldı. Lisans diplomasını, Los Angeles’taki California Ãœniversitesi’nden (UCLA) aldı ve daha sonra güzel sanatlar yüksek lisans eÄŸitimine yine California Ãœniversitesi’nde devam etti.
KutluÄŸ Ataman kariyeri boyunca, Documenta (2002), Berlin (2001), São Paulo (2002), Ä°stanbul (1997, 2003, 2007), Venedik (1999) bienalleri ve Tate Trienali’nin (2003) aralarında olduÄŸu birçok uluslararası sergide yer aldı. Ayrıca National Museum of 21st Century Arts, Roma (2010); Whitechapel Gallery, Londra (2010); 2009 Kültür BaÅŸkenti, Linz (2009); Thomas Dane Gallery, Londra (2009); Ludwig Museum, Köln (2009); Lentos Museum, Avusturya (2009); Vancouver Art Gallery, Kanada (2008); The Orange County Museum of Art, California (2007); MuHKA, Belçika (2006); Artangel, Londra (2005); Museum of Contemporary Art, Sydney (2005); Serpentine Gallery, Londra (2002); Copenhagen Contemporary Art Centre, Danimarka (2002) gibi önemli galeri ve müzelerde de kiÅŸisel sergiler açmıştır.
Sanatçının çalışmaları MoMA, New York; Thyssen-Bornemisza Art Contemporary, Viyana; Dimitris Daskalopoulos Koleksiyonu, Atina ve Carnegie Museum, Pittsburgh baÅŸta olmak üzere birçok önemli koleksiyonda yer almaktadır. Sinema alanında ise ulusal ve uluslararası arenada filmleri gösterilen KutluÄŸ Ataman, Londra ve Moskova film festivallerinde yarışmıştır. 2009 yılında Uluslararası Ä°stanbul Film Festivali’nin jüri baÅŸkanlığını üstlenmiÅŸtir.
www.istanbulmodern.org
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
"Nurdan ÇAKIR TEZGİN" bütün yazıları için tıklayın...