Işık Teoman

Senato kararıyla ‘Köy Pazarı’



Bademler köy pazarında gözümüze çarpan, aklımızda olan, tadı damağımızda kalan ürünlerden; Esme Abla’nın peynirleri, Sevim Abla’nın oklavadan sıyırma tatlısı, AyÅŸe Abla’nın topladığı ÅŸifalı otlar, Nazan Abla’nın Åžambalisi, Canan Abla’nın köye özgü godalakı, Fatma Abla’nın çörekleri, ev ekmekleri, Sıla Abla’nın reçelleri, Necla Abla’nın topladığı otlardan yaptığı saç börekleri, Figen Abla’nın odun ateÅŸinde demlediÄŸi çaylar…

Önce kulaklarıma inanamadım, araştırdım. Ülkemizde pek kolay olmuyor bu işler, kadınlar bir konu önerecek ve bu istem onaylanacak ardından yaşama geçirilecek. Gittim, gördüm ve bu güzellikleri yaşadım.

Urla’nın Bademler Köyü. Ä°zmir’e çok yakın. Seferihisar yolu üzerinde. ‘Otomobilim yok!’ diye üzülmeyin. ESHOT otobüsleri düzenli çalışıyor. Konak’taki Bahri Baba Parkı’ndan kalkıyor. Hafta içi seferler sabah 06.00, pazar günü ise 06.30 da baÅŸlıyor ve akÅŸam saat 20.15’e kadar 45 dakika aralıklarla sürüyor. Son otobüs ise Bademler’den 21.45 de hareket ediyor. Yani ulaşım çok kolay.

Bademler; sokaklarının hemen hepsi duvarları beyaz badanalı evlerden oluÅŸan, bahçelerinde limon ve mandalina dahil her türlü meyva aÄŸacının bulunduÄŸu, ÅŸirin, sevimli, cana yakın insanların çoÄŸunlukta olduÄŸu çaÄŸdaÅŸ ve modern bir köy…


Pazarın girişinde bizi el işi bebek giysileri patikler ve rengarenk tezgahlar karşılıyor

Türkiye’de senatosu bulunan ilk köy

Türkiye’nin ilk köy senatosunun kurulduÄŸu Urla’nın Bademler Köyü’nde evlerinin bütçelerine katkıda bulunmak ve yaÅŸamı erkekler ile eÅŸit koÅŸullarda sürdürebilmek amacıyla kadınlar 2006 yılında Bademler Köy Senatosu’na bir öneri getirmiÅŸler. Köy pazarı kurulmasını ve bu pazarda Bademler ile çevre köylerde yaÅŸayan kadınların kendi ürettikleri malların satılmasını istemiÅŸler.

Senato bu öneriyi anında onaylamış. Kadınlar hem evde oturmaktan kurtulmuÅŸ hem de haftanın bir günü de olsa evlerine ekonomik katkı koymanın mutluluÄŸunu yaÅŸamışlar. Bizim bildiÄŸimiz pazarlarda ise üreticilere ait ayrı bölümler bulunurdu. Bu uygulamayla Bademler’de kadınlar, pazarda köylüden alışveriÅŸ uygulamasını tersine çevirmiÅŸler.


Tatlılar,sarmalar,çörekler ve baklavaların tadı damağımızda kalıyor

Köy üretimi doğal ürünler

Narlıdere Belediyesi Basın Danışmanı ve Bademler Köyü Kültür ve Sanat DerneÄŸi BaÅŸkanı Seyfettin Åžen’in öncülüğünde çalışmalarını sürdüren köy tiyatrosunun 1933 yılından beri faaliyette olduÄŸunu öğreniyoruz. Tiyatro salonuna sahip olmanın haklı gururunu yaÅŸayan Bademliler sanat ve kültürel çalışmalarıyla da ününü Türkiye’nin dört bir yanına duyurmuÅŸ.


Zeytinler, zeytinyağları, salçalar, kurutulmuş gıdalar ve tutuşturmalık çıralar bile bulmak mümkün

Naylon torba yerine kese kağıdı

Köy pazarında her hafta sonu saat:11.00 de tezgahlar açılıyor ve o saatten itibaren de Ä°zmirlilerin akınına uÄŸruyor. Beyaz badanalı evlerin bulunduÄŸu sokakta kadınların ele emeÄŸi göz nuru ürünler tezgahlarda boy gösteriyor. Fiyatlar uygun, satıcılar dürüst, ürünler tertemiz ve taze yani günlük. Zaten öğleden sonra pek bir ÅŸey mümkün deÄŸil akÅŸam saatlerinde ise tezgahlar tamamen boÅŸalıyor. Nedeni ise her yerde kolayca bulunamayacak, ev üretimi, doÄŸal ürünler sergilenmiÅŸ olması. Köylü kadınlar “Köy Pazarımız ÅŸehrin hizmetinde” diyorlar… Bugünlerde yeni bir uygulamaya imza koymaya hazırlanıyor köy pazarındaki satıcılar. DoÄŸa düşmanı naylon torbanın yerini kese kağıtları alacak, bunun çalışmalarını yapıyorlar.


Örtüler ve yemeniler pazara ayrı bir renk katıyor

Nar gibi köy ekmekleri

Pazara adımınızı attığınızda, köylülerin alın teri dökerek ürettiği el emeği takılar, bebek patikleri, minderler, oyalı yemeniler,çantalar,cüzdanlar, doğadan toplanılan turp otu, arapsaçı,radika, dereotu,yumurtalı ekmek, kokarca, Isırganotu, kekik,acı biber,kurutulmuş nane,ev reçelleri,köy ekmekleri, börekler, çörekler,peynirler ve tepsiler dolusu tatlılar, doğadan toplanan rengarenk çiçekler ile daha bu yazıya sığmayacak güzellikle ve tattaki ürünler bizi karşılıyor.

Bu renkli görüntüler karşısında zaten alışveriş yapmamak mümkün değil. Fırından yeni çıkmış nar gibi kızarmış köy ekmekleri, peynirler, tereyağlar, çökelekler, elleriyle toplayıp işledikleri zeytinler, tadına doyamayacağınız zeytinyağları, zeytinyağından yapılmış sabunlar. Gidip görmek ve yaşamak gerekiyor. Çok keyifli bir bir hafta sonu geçirmenin adresi köy pazarı.

.
Nar gibi kızarmış ekmekler el yakıyor. 1.5 kilogram ekmek 3 YTL

.
Kuru bakliyatlar hepsi özenle kurutulmuş ve hijyenik

.
Her türlü meyveden yapılmış ev reçelleri insan tercih yapmakta zorlanıyor

.
Doğadan toplanan otlar demet haline getiriliyor ve sofraları süslüyor

.
Ev yapımı peynirler,çökelekler kısa sürede tükenmiş. Esme Abla yetiştirmeye çalışıyor

.
Doğadan toplanan çiçekler de tezgahları süslüyor

.
Değişik birçok ürünün sunulduğu tezgahlardaki renk cümbüşü insanın gözünü alıyor

.
Bahçeden doğru pazara gelen nergisler çevreye mis gibi koku yayıyor

.
İşte beyaz badanalı ve bahçesini mandalinaların süslüdeği bir köy evi


Işık Teoman

isikteoman@gmail.com