Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
Baðarasý ``Avni Yavuz`` Zeytinyaðlarýnda Sezonun Son Sýzmasý
Sezonun son sýkýmýna ucu ucuna yetiþtik!
"Avni Yavuz Naturel Zeytinyaðlarý"nýn üçüncü kuþak torunu Yunus Yavuz'un daveti üzerine, Baðarasý'ndaki "Naturel Kontinü Sistem Modern Zeytinyaðý Tesisleri"ndeydik...
1959 Yýlýnda Avni Yavuz'un geleneksel yöntemlerle (sulu baský) sýzma zeytinyaðý üretimiyle baþlayan Yavuz ailesinin zeytinyaðý yolculuðunu, bugün Avni Bey'in oðlu Mümin Yavuz ve torunu Yunus Yavuz modern kontinü sistemiyle devam ettirmekteler.
Mümin Bey ile zeytin ve zeytinyaðý üzerine gerçekleþen uzun ve keyifli sohbetimizi, sezonun son toplanan zeytinlerinin sýkýmý olan zeytinyað damlacýklarý eþliðinde gerçekleþtirdik. Foça ve Baðarasý bölgesi baþta olmak üzere 1984 yýlýnda Türkiye genelinde, zeytinyaðý üretiminde kontinü sisteme ilk geçen kuruluþlardan biri olan "Avni Yavuz" markasý, son yýllarda ambalaj ve markalaþma konularýna da aðýrlýk vermiþ olup, kurumsallaþma adýna önemli adýmlar atmýþlardýr.
Bu tür zeytinyaðý fabrikasý ziyaretlerinde, genellikle erken hasat denilen yeþil zeytinden elde edilen zeytinyaðý konu edilir ve her yýl ilk altýn heyecanlar coþkuyla anlatýlýr ilgili yayýnlarda. Aþçý Fok, bu defa gelecek sezona kadar tatile girecek olan makinelerin yorgun uðultusu eþliðinde, son hasat zeytinlerin veda seramonisine tanýk oldu.
Öyle ya Ocak ayý ortasý olmuþtu ve zeytin aðaçlarýndaki zeytinler birçok yörelerde çoktan toplanmýþtý, yine de bazý yörelerin zeytinliklerinde tek tük de olsa son döküm kalanlar oluyormuþ. Bizim alel tecel yetiþtiðimiz son hasat zeytinyaðý sýkýmýnýn sonucu olan yað, pek muteber bir yað deðil elbette, bilindiði üzre erken hasat ne kadar makbul ise, son hasat da o kadar tercih edilmiyor.
Mümin Bey ile bu yýlýn yok yýlý olmasý üzerine konuþurken, bu yýl ürünün az olduðunu fakat düþük asitli kaliteli zeytinyaðý çýktýðýný öðreniyoruz. Her ne kadar var yýlý, yok yýlý diye bir þeyin olmadýðý, zeytini dövüp pataklayarak toplamanýn zeytin aðacýna zarar verdiði ve bu yüzden kendiliðinden böyle bir kavramýn oluþtuðu biliniyorsa da, halk arasýnda kökleþmiþ yanlýþ inanýþlarýn deðiþmesi zaman alacaktýr.
Mümin Yavuz, kaymakamlýðýn teþviki ile son dört beþ yýlda Foça-Baðarasý bölgesinde 146 bin kadar zeytin fidesi dikimi yapýldýðýný ve bu konuda teþviðin oldukça üst seviyelerde seyrettiðini ifade etmektedir ki; bu da bana zeytine gönül vermiþ bazý platformlardan öðrendiðim gerçekleri hatýrlattý ister istemez!
Baþýmýza taþ mý düþtü nedir son yýllarda zeytin fidaný ekenler ve zeytinciliðe merak saranlar pýtýrak gibi çoðaldý! Ýyi, iyi çok iyi bir geliþme bu. Zeytin fidesi ekimleri öylesine çoðaldý ki, kýrk yýllýk fasulyeciler, ayakkabýcý ve tekstilciler bile taaa Erzincan'lardaan, Malatya'lardan kalkýp gelip makul deniz seviyesini koruyan binlerce dönüm araziler satýn aldýlar ve zeytinciliðe soyunur oldular. Hadi hayýrlýsý, ne diyelim sonuçta zeytin hayattýr, medeniyetin baþlangýcýdýr, maden arayýp topraðý zehirlemiyorlar ya!
Zeytin, hayýrlý ve kutsal bir taamdýr ve de zeytinin yaðýndan elde edilen altýndan deðerli olan zeytinyaðý yetmiþiki derde deva, kýrkbir musibete çare, þifa-i ab-u hayattýr ki onu bilenler bilmiþtir Anadolu'nun denizi sýnýr diyarlarýnda. Hatta, ilimler fenler öylesine ilerlemiþtir ki; 800'lü rakýmlarýn üzerindeki deniz seviyelerine bile irtifa kaybettirilmiþtir uygun iklim koþullarý saðlamak adýna! Geldiðimiz yüzyýlda iklimlendirme çalýþmalarý sayesinde Sarýkamýþ'ta da zeytin yetiþtirirsek þaþýrmamak gerek.
Tabii; zeytini yetiþtirirken, zeytinyaðýnýn tadýný hiç bilmeyen yörelere, yöre insanlarýna nasýl yedirirsiniz bu kýsmý henüz meçhul! Türkiye'de elde edilen zeytinyaðlar, "yenilebilir sývý yaðlar" adý altýnda iþlem görüyorken ve hala bir zeytinyaðý emtiasý oluþturulmamýþken zeytinyaðýnýn bakir tadý nasýl korunur merak edilen bir konudur.
Mümin Yavuz ile zeytin kara suyunun buharlaþtýrma yönteminden tutun da, su ýsýtma ünitesinin dumanýna kadar, piyasada üç "K" olarak adlandýrdýðý Kristal, Komili, Kýrlangýç yaðlarýnýn üretim bilgilerinin etiketlerine yansýmasýna olan güvenine varýncaya kadar zeytin ve zeytinyaðýna iliþkin birçok konuda sohbet edebilme imkaný bulduk.
Tam da M.Ö. 3000'lerde Foça Limaný'ndan Avrupa'ya gönderilen zeytinyaðlarýna gelip dayanmýþtýk ki zamanýmýz bitti. Genç torun Yunus Yavuz'un þiþe seçimindeki duyarlýlýðý ve sunuþ hasssiyetindeki yenilikçi uslûbu gözümden kaçmadý kendisini kutluyorum.
Zeytinyaðý ve þiþeleme özellikleri hakkýndaki görüþlerime bir dahaki yazýmda deðineceðim.
Yöresel yaðlar üzerine konuþup tartýþýlacak öyle çok yeni konu var ki, "Avni Yavuz" markasýný üç kuþaktýr baþarýyla taþýyýp bugünlere getiren ve hatta dördüncü kuþaðý eðitmeye baþlayan Yavuz ailesine, davetleri ve bu güzel paylaþýmlarý için www.focafoca.com olarak teþekkür ediyor, baþarýlarýnýn devamýný diliyoruz.
Zeytinyaðý safiyaneliðinde saðlýklý günleriniz olsun.
Foça-Baðarasý antik zeytin aðacý
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
Sezonun son sýkýmýna ucu ucuna yetiþtik!
"Avni Yavuz Naturel Zeytinyaðlarý"nýn üçüncü kuþak torunu Yunus Yavuz'un daveti üzerine, Baðarasý'ndaki "Naturel Kontinü Sistem Modern Zeytinyaðý Tesisleri"ndeydik...
1959 Yýlýnda Avni Yavuz'un geleneksel yöntemlerle (sulu baský) sýzma zeytinyaðý üretimiyle baþlayan Yavuz ailesinin zeytinyaðý yolculuðunu, bugün Avni Bey'in oðlu Mümin Yavuz ve torunu Yunus Yavuz modern kontinü sistemiyle devam ettirmekteler.
Mümin Bey ile zeytin ve zeytinyaðý üzerine gerçekleþen uzun ve keyifli sohbetimizi, sezonun son toplanan zeytinlerinin sýkýmý olan zeytinyað damlacýklarý eþliðinde gerçekleþtirdik. Foça ve Baðarasý bölgesi baþta olmak üzere 1984 yýlýnda Türkiye genelinde, zeytinyaðý üretiminde kontinü sisteme ilk geçen kuruluþlardan biri olan "Avni Yavuz" markasý, son yýllarda ambalaj ve markalaþma konularýna da aðýrlýk vermiþ olup, kurumsallaþma adýna önemli adýmlar atmýþlardýr.
Bu tür zeytinyaðý fabrikasý ziyaretlerinde, genellikle erken hasat denilen yeþil zeytinden elde edilen zeytinyaðý konu edilir ve her yýl ilk altýn heyecanlar coþkuyla anlatýlýr ilgili yayýnlarda. Aþçý Fok, bu defa gelecek sezona kadar tatile girecek olan makinelerin yorgun uðultusu eþliðinde, son hasat zeytinlerin veda seramonisine tanýk oldu.
Öyle ya Ocak ayý ortasý olmuþtu ve zeytin aðaçlarýndaki zeytinler birçok yörelerde çoktan toplanmýþtý, yine de bazý yörelerin zeytinliklerinde tek tük de olsa son döküm kalanlar oluyormuþ. Bizim alel tecel yetiþtiðimiz son hasat zeytinyaðý sýkýmýnýn sonucu olan yað, pek muteber bir yað deðil elbette, bilindiði üzre erken hasat ne kadar makbul ise, son hasat da o kadar tercih edilmiyor.
Mümin Bey ile bu yýlýn yok yýlý olmasý üzerine konuþurken, bu yýl ürünün az olduðunu fakat düþük asitli kaliteli zeytinyaðý çýktýðýný öðreniyoruz. Her ne kadar var yýlý, yok yýlý diye bir þeyin olmadýðý, zeytini dövüp pataklayarak toplamanýn zeytin aðacýna zarar verdiði ve bu yüzden kendiliðinden böyle bir kavramýn oluþtuðu biliniyorsa da, halk arasýnda kökleþmiþ yanlýþ inanýþlarýn deðiþmesi zaman alacaktýr.
Mümin Yavuz, kaymakamlýðýn teþviki ile son dört beþ yýlda Foça-Baðarasý bölgesinde 146 bin kadar zeytin fidesi dikimi yapýldýðýný ve bu konuda teþviðin oldukça üst seviyelerde seyrettiðini ifade etmektedir ki; bu da bana zeytine gönül vermiþ bazý platformlardan öðrendiðim gerçekleri hatýrlattý ister istemez!
Baþýmýza taþ mý düþtü nedir son yýllarda zeytin fidaný ekenler ve zeytinciliðe merak saranlar pýtýrak gibi çoðaldý! Ýyi, iyi çok iyi bir geliþme bu. Zeytin fidesi ekimleri öylesine çoðaldý ki, kýrk yýllýk fasulyeciler, ayakkabýcý ve tekstilciler bile taaa Erzincan'lardaan, Malatya'lardan kalkýp gelip makul deniz seviyesini koruyan binlerce dönüm araziler satýn aldýlar ve zeytinciliðe soyunur oldular. Hadi hayýrlýsý, ne diyelim sonuçta zeytin hayattýr, medeniyetin baþlangýcýdýr, maden arayýp topraðý zehirlemiyorlar ya!
Zeytin, hayýrlý ve kutsal bir taamdýr ve de zeytinin yaðýndan elde edilen altýndan deðerli olan zeytinyaðý yetmiþiki derde deva, kýrkbir musibete çare, þifa-i ab-u hayattýr ki onu bilenler bilmiþtir Anadolu'nun denizi sýnýr diyarlarýnda. Hatta, ilimler fenler öylesine ilerlemiþtir ki; 800'lü rakýmlarýn üzerindeki deniz seviyelerine bile irtifa kaybettirilmiþtir uygun iklim koþullarý saðlamak adýna! Geldiðimiz yüzyýlda iklimlendirme çalýþmalarý sayesinde Sarýkamýþ'ta da zeytin yetiþtirirsek þaþýrmamak gerek.
Tabii; zeytini yetiþtirirken, zeytinyaðýnýn tadýný hiç bilmeyen yörelere, yöre insanlarýna nasýl yedirirsiniz bu kýsmý henüz meçhul! Türkiye'de elde edilen zeytinyaðlar, "yenilebilir sývý yaðlar" adý altýnda iþlem görüyorken ve hala bir zeytinyaðý emtiasý oluþturulmamýþken zeytinyaðýnýn bakir tadý nasýl korunur merak edilen bir konudur.
Mümin Yavuz ile zeytin kara suyunun buharlaþtýrma yönteminden tutun da, su ýsýtma ünitesinin dumanýna kadar, piyasada üç "K" olarak adlandýrdýðý Kristal, Komili, Kýrlangýç yaðlarýnýn üretim bilgilerinin etiketlerine yansýmasýna olan güvenine varýncaya kadar zeytin ve zeytinyaðýna iliþkin birçok konuda sohbet edebilme imkaný bulduk.
Tam da M.Ö. 3000'lerde Foça Limaný'ndan Avrupa'ya gönderilen zeytinyaðlarýna gelip dayanmýþtýk ki zamanýmýz bitti. Genç torun Yunus Yavuz'un þiþe seçimindeki duyarlýlýðý ve sunuþ hasssiyetindeki yenilikçi uslûbu gözümden kaçmadý kendisini kutluyorum.
Zeytinyaðý ve þiþeleme özellikleri hakkýndaki görüþlerime bir dahaki yazýmda deðineceðim.
Yöresel yaðlar üzerine konuþup tartýþýlacak öyle çok yeni konu var ki, "Avni Yavuz" markasýný üç kuþaktýr baþarýyla taþýyýp bugünlere getiren ve hatta dördüncü kuþaðý eðitmeye baþlayan Yavuz ailesine, davetleri ve bu güzel paylaþýmlarý için www.focafoca.com olarak teþekkür ediyor, baþarýlarýnýn devamýný diliyoruz.
Zeytinyaðý safiyaneliðinde saðlýklý günleriniz olsun.
Foça-Baðarasý antik zeytin aðacý
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
"Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN" bütün yazýlarý için týklayýn...