Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
Urla Ýskele Pazarý, Çeþme Altý ve Berfe
Günlerden Pazar, kentlerden koskoca Ýzmir, mevsimlerden yaz hem de Aðustos'un ilk günleri. Urla Gülbahçe'deki küçük bir aile toplantýsýnda bulunmak üzere yola çýktýk. Varýn gerisini siz düþünün derken, hareketli Çeþme oto yolunda uçan arabalarýn arasýndan attýk kendimizi Urla sapaðýna, çok þükür. Urla'da uðranacak yerler, gönül alýnacak dostlar, yapýlacak her daim yeni keþifler var! Keþif dediðimiz ne ki, siz isteyin yeter ki.
Keþfettiðimiz þey ile kendimizde farkettiðimiz o yeni duygu. Dýþarýdaki þeyleri keþfettiðimizi sandýðýmýz o içsel duygu. Her keþif, içimizde yeni kapýlar aralama isteði uyandýrmaz mý? Demek ki; aslýnda keþif biziz!
***
Kentlerin semt pazarlarýnýn hangi gün kurulduklarý gibi acayip bir merakým vardýr ya, huyum kurusun Urla Ýskele Pazarý'nýn yeri ve zamanýný yine biliveriyorum. Bellek iyi bir katip, unutmuyor.
Pazar pazardýr, Urla Ýskele Pazarý'nýn farký ne ola derseniz, ben de þýp diye þudur diyemem ama, tüketicinin eðittiði bir üretici-köylü-pazarcý üçlemesine mensup, bilinç uyanýþýnýn baþladýðý bir pazar diyebilirim. Önceki yýllarda olmayan sertifikalý ürünlerin, uzun açýklamalý etiketler ve doðal tohumdan üretilmiþ sebze meyvelerin pazarda oldukça geniþ bir yelpaze oluþturmasý son derece sevindirici. Doðal hayvan gübresi ile yetiþtirilmiþ börülce, domates, acur ve yeþillik satan pazarcý esnafýyla sohbet etmek epey keyifliydi, ama siyah naylon poþet kullananlarý hala görüyor olmak üzücü. Henüz bez torba ve kesekaðýdýna geçiþ gibi bir yenilik yok buralarda.
160 yýllýk pembe domates tohumlarýndan üretilerek bugünlere getirilmiþ ince kabuk pembiþlerden satýn aldým iki kilo kadar. Baþka bir þey almadým ama bol bol fotoðraf çektim. Ekþi ve sulu karadutlar, köklü devasa rezeneler, ki onlar kesinlikle ýslah tohum (!) organik gübre olmasý neyi deðiþtiriyorsa! Otçu Amca'nýn ot satýþ þekli en güzeliydi. Bütün yaz otlarýný toplamýþ, hepsini bir güzel ayýklayýp doðramýþ ve rengarenk çiçek yapraklarýyla da albeni katmýþ satýyor, arkasýndaki kocaman çelik levhada da binbir derde deva otlarýnýn listesi...
Bayýlýyorum bu zihnifikir düþüncelere.
Pazardan çýkmak canýmý sýkar, buzaðýlý inekler gibi gözüm arkaya bakakalýp çýkarým pazarlarýmdan çoðunluk.
Þu sözü edilen 500 yýllýk tarihi zeytin aðacýna doðru yola devam diyerek Çeþme Altý'ndayýz... Yaþlý Aðacý ararken bir bakýyoruz Turgay'ýn kan þekeri düþtü düþer, hemen kendimizi en yakýn pideciye atýyoruz. Ýyi ki atýyoruz, sunumuyla farklýlýk yaratan bir iþletmeyi farketmiþ oluyoruz; Nagihan ve Hüseyin Aydýn çiftinin iþlettiði Kumru Pide Salonu.
Ahh boþuna; "farklýlýk ayrýntýlarda gizlidir" denmiyor. Pidecilere kadýn eli deðmesi güzel bir þýklýk bence. Tahta servis tabaðýnda tertemiz bir kaðýt dantel üzerinde incecik çýtýr pidemiz ve üzerinde taze közlenmiþ bir koca tatlý yeþil biber. Hiç akýl erdiremezdim eskiden, pideciler niçin yeþil acý biber sunumunda ýsrarcýdýrlar! Acý isteyene küçük acý biber turþusu ve pul biberi zaten geliyor, bari tabaktaki biberler tatlý olsa diye düþünmüyor olamazsýnýz deðil mi? Neyse uzatmayayým, oradakiler tatlý, yeþil, taze ve lezzetli közlenmiþlerdi.
Urla, Çeþme Altý'na yolunuz düþerse, o koskoca tarihi zeytin aðacýný görüp sahile doðru ilerleyin ve saðda inci boncuk sergilerini göreceksiniz. Gündüzleri yol kenarý sergileri kapalý o yüzden akþamüzeri ve gece gitmelisiniz.
Yorgo Seferis Otel'in önünden geçiyoruz...
Acaba üstat nerelerde? Otelde buluyor ya onu arayan soran. Üstat dedim diye Seferis sanmadýnýz deðil mi, malum o rahmetli olalý çok oldu. Süreyya Berfe'den söz ediyorum, öðle sýcaðý olduðu için serince gölge bir yerdedir der demez telefona sarýlýyorum.
- Alooo...
Hemen ardýndan telaþeli bir kükreme ve haydi þu kahvede buluþalým...
Ýçinde nane yapraklarýyla ev yapýmý taze limonata sunan bir kafede Urla Ýskele'deyiz, Berfe, Aslý, Turgay ve ben. Þairin dediði gibi; "Urla Ýskele", hatta Skala. Tadý damakta, gözümüz saatte kaçamak bir sohbete koyuluyoruz. Her kýyý, her iskele þairini ararmýþ, gözler buðulanýyor eski Ýskele Mahallesi'nin, ki onun deyimiyle in ile cinin çelik-çomak oynadýðý bu yerin yaþanmýþlýklarýný dinlerken. Yunanistandan gezmeye gelen kökleri Skalalý Rumlarla karþýlaþmalarýnýn duygu yükünü, gürleyip yumuþayan bir efkarla içselleþtiriyor sevgili Berfe.
Þair yüreði bir baþka titreþirmiþ, çok doðru.
Kalkmak zorunda olduðumuzdan, üstadýn sohbetine doyamadan ver elini Gülbahçe... Gülbahçe mi? O da baþka bir yazýya kalsýn diyerek üstattan bir dizeyle selam olsun diyelim karþý kýyýya.
"Kim dedi
size balýk aðlarý
icat edin diye?
Oltayla yetinseydiniz."
Süreyya BERFE / (Foklar Söyledi Ben Yazdým'dan)
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
Günlerden Pazar, kentlerden koskoca Ýzmir, mevsimlerden yaz hem de Aðustos'un ilk günleri. Urla Gülbahçe'deki küçük bir aile toplantýsýnda bulunmak üzere yola çýktýk. Varýn gerisini siz düþünün derken, hareketli Çeþme oto yolunda uçan arabalarýn arasýndan attýk kendimizi Urla sapaðýna, çok þükür. Urla'da uðranacak yerler, gönül alýnacak dostlar, yapýlacak her daim yeni keþifler var! Keþif dediðimiz ne ki, siz isteyin yeter ki.
Keþfettiðimiz þey ile kendimizde farkettiðimiz o yeni duygu. Dýþarýdaki þeyleri keþfettiðimizi sandýðýmýz o içsel duygu. Her keþif, içimizde yeni kapýlar aralama isteði uyandýrmaz mý? Demek ki; aslýnda keþif biziz!
***
Kentlerin semt pazarlarýnýn hangi gün kurulduklarý gibi acayip bir merakým vardýr ya, huyum kurusun Urla Ýskele Pazarý'nýn yeri ve zamanýný yine biliveriyorum. Bellek iyi bir katip, unutmuyor.
Pazar pazardýr, Urla Ýskele Pazarý'nýn farký ne ola derseniz, ben de þýp diye þudur diyemem ama, tüketicinin eðittiði bir üretici-köylü-pazarcý üçlemesine mensup, bilinç uyanýþýnýn baþladýðý bir pazar diyebilirim. Önceki yýllarda olmayan sertifikalý ürünlerin, uzun açýklamalý etiketler ve doðal tohumdan üretilmiþ sebze meyvelerin pazarda oldukça geniþ bir yelpaze oluþturmasý son derece sevindirici. Doðal hayvan gübresi ile yetiþtirilmiþ börülce, domates, acur ve yeþillik satan pazarcý esnafýyla sohbet etmek epey keyifliydi, ama siyah naylon poþet kullananlarý hala görüyor olmak üzücü. Henüz bez torba ve kesekaðýdýna geçiþ gibi bir yenilik yok buralarda.
160 yýllýk pembe domates tohumlarýndan üretilerek bugünlere getirilmiþ ince kabuk pembiþlerden satýn aldým iki kilo kadar. Baþka bir þey almadým ama bol bol fotoðraf çektim. Ekþi ve sulu karadutlar, köklü devasa rezeneler, ki onlar kesinlikle ýslah tohum (!) organik gübre olmasý neyi deðiþtiriyorsa! Otçu Amca'nýn ot satýþ þekli en güzeliydi. Bütün yaz otlarýný toplamýþ, hepsini bir güzel ayýklayýp doðramýþ ve rengarenk çiçek yapraklarýyla da albeni katmýþ satýyor, arkasýndaki kocaman çelik levhada da binbir derde deva otlarýnýn listesi...
Bayýlýyorum bu zihnifikir düþüncelere.
Pazardan çýkmak canýmý sýkar, buzaðýlý inekler gibi gözüm arkaya bakakalýp çýkarým pazarlarýmdan çoðunluk.
Þu sözü edilen 500 yýllýk tarihi zeytin aðacýna doðru yola devam diyerek Çeþme Altý'ndayýz... Yaþlý Aðacý ararken bir bakýyoruz Turgay'ýn kan þekeri düþtü düþer, hemen kendimizi en yakýn pideciye atýyoruz. Ýyi ki atýyoruz, sunumuyla farklýlýk yaratan bir iþletmeyi farketmiþ oluyoruz; Nagihan ve Hüseyin Aydýn çiftinin iþlettiði Kumru Pide Salonu.
Ahh boþuna; "farklýlýk ayrýntýlarda gizlidir" denmiyor. Pidecilere kadýn eli deðmesi güzel bir þýklýk bence. Tahta servis tabaðýnda tertemiz bir kaðýt dantel üzerinde incecik çýtýr pidemiz ve üzerinde taze közlenmiþ bir koca tatlý yeþil biber. Hiç akýl erdiremezdim eskiden, pideciler niçin yeþil acý biber sunumunda ýsrarcýdýrlar! Acý isteyene küçük acý biber turþusu ve pul biberi zaten geliyor, bari tabaktaki biberler tatlý olsa diye düþünmüyor olamazsýnýz deðil mi? Neyse uzatmayayým, oradakiler tatlý, yeþil, taze ve lezzetli közlenmiþlerdi.
Urla, Çeþme Altý'na yolunuz düþerse, o koskoca tarihi zeytin aðacýný görüp sahile doðru ilerleyin ve saðda inci boncuk sergilerini göreceksiniz. Gündüzleri yol kenarý sergileri kapalý o yüzden akþamüzeri ve gece gitmelisiniz.
Yorgo Seferis Otel'in önünden geçiyoruz...
Acaba üstat nerelerde? Otelde buluyor ya onu arayan soran. Üstat dedim diye Seferis sanmadýnýz deðil mi, malum o rahmetli olalý çok oldu. Süreyya Berfe'den söz ediyorum, öðle sýcaðý olduðu için serince gölge bir yerdedir der demez telefona sarýlýyorum.
- Alooo...
Hemen ardýndan telaþeli bir kükreme ve haydi þu kahvede buluþalým...
Ýçinde nane yapraklarýyla ev yapýmý taze limonata sunan bir kafede Urla Ýskele'deyiz, Berfe, Aslý, Turgay ve ben. Þairin dediði gibi; "Urla Ýskele", hatta Skala. Tadý damakta, gözümüz saatte kaçamak bir sohbete koyuluyoruz. Her kýyý, her iskele þairini ararmýþ, gözler buðulanýyor eski Ýskele Mahallesi'nin, ki onun deyimiyle in ile cinin çelik-çomak oynadýðý bu yerin yaþanmýþlýklarýný dinlerken. Yunanistandan gezmeye gelen kökleri Skalalý Rumlarla karþýlaþmalarýnýn duygu yükünü, gürleyip yumuþayan bir efkarla içselleþtiriyor sevgili Berfe.
Þair yüreði bir baþka titreþirmiþ, çok doðru.
Kalkmak zorunda olduðumuzdan, üstadýn sohbetine doyamadan ver elini Gülbahçe... Gülbahçe mi? O da baþka bir yazýya kalsýn diyerek üstattan bir dizeyle selam olsun diyelim karþý kýyýya.
"Kim dedi
size balýk aðlarý
icat edin diye?
Oltayla yetinseydiniz."
Süreyya BERFE / (Foklar Söyledi Ben Yazdým'dan)
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
"Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN" bütün yazýlarý için týklayýn...