Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
Otlar
Yüzyýllarýn aðýz tadý Ege otlarý;
Bin derde deva, hastalýða veda, uzun yaþamla sefamýz olsun:
Ege mutfaðýnýn olmazsa olmazý zeytinyaðýdýr.
Omega 3’e buyrun bol bol…
Caneriði canan eriði, papaz olmuþ kýz eriði derken
C vitaminine buyurun. :)
Arapsaçý (rezene, rezdane, raziyane, )
Genellikle uzun çaltýlarýn arasýndan verir taze sürgünlerini.
Ege’de bütün otlardan omlet yapýlýr. Arapsaçý (sýra) ve kafkalida-kapkalida diye bilinen yoðun kokulu hafif tüylü bir ottan omletin kokusu 100 metre öteden duyulur. :)
Gözünü sevdiðim yeþillikler…
Semra, Þerif, Sýla ve Ege kulaklarýnýz çýnlasýn. :)
Mutfaklar yaþamdýr, yaþayan canlý organizmalardýr aslýnda…
Kýrmýzýnýn gücü kuvveti…
Önce misler gibi bir tarhana çorbasý, ardýndan Kuþbaþý tavuklu ve havuçlu kereviz, zeytinyaðlý pýrasa ve Brokoli.
Ege’ye özgü incir kurutma… Fýrýnlanmýþ bardacýk.
Sonbaharýn renkleri…
Ispanaklý omlet.
Karýþýk otlu gözleme.
Haydi bisikletlere, ebegümeci toplamaya…
Egeli kadýnlar motorize oldu, artýk uzaklardaki daha temiz kýrlýklara gidebiliyorlar ot toplamak için. :)
Terbiyeli ebegümeci çorbasýna buyurun.
Tarifi mi?
Süt, un, yumurta, yað, tuz ve muhtelif biberler ve tabi biraz ebegümeci yapraðýndan oluþan malzemelerimiz tamamsa; Un ve yað güzel kokana kadar kavrulacak, bir bardak süt ile çýrpýlmýþ bir yumurtanýn tamamý üzerine azar azar ilave edilecek. Arzuya göre ister biraz daha süt veya su (4-5 bardak) konup ince doðranmýþ ebegümeçleri ilave edilerek kýsýk ateþte kaynatýlacak. Biber faslý arzuya göre konur. Ýsteyen, çorbanýn üzerine tereyaðý kýzdýrýp coozz dökebilir. :)
Hardal otu.
Hardal.
Hardal salatasý
Tuzlu suda 15 dakika kadar haþlanýp acý suyu iyice süzülüp yýkanan hardal otuna, zeytinyaðý, limon suyu, biraz tuz ve karabiber koyup karýþtýrýlýr.
Arzu edenler sarýmsak da eziyor.
Dolma yapasý geliyor insanýn…
Kim tutar bizi J)
Þevket-i bostan otu.
Þevketi bostana bazý yerlerde Ak kýz da denilmektedir.
Latince: Cnicus benedictus / Compositae = Bostan Otu.
Radika.
Kuþkonmaz (filiz)
Kuþkonmaz, (filiz)
Bahar aylarýnda çalýlýk alanlarda çalý arasýnda yetiþir. Yaban kuþkonmazý da denir.
Pancar
Turpotu
Pazýlý fýrýn makarna.
Turþularýmýzý da kurmuþ olduk.
Doðrama turþularýmýzýn içinde yok yok.
Bütün tatlý otlardan doðrandý turþumuzun içine.
Dereotu, maydanoz, kereviz, arapsaçý, karabiber, nohut, sarýmsak, limon, kiþniþ…
Hurma, cennet hurmasý olarak…
Yoðurtlu sarýmsaklý havuç salatasý
Karabiber kokan sokaklar, Karabiber aðaçlý sahilleri Ege’nin.
Yalancý Karabiber aðacý (Schinus mollel).
SCHINUS MOLLE L (latincesi)
En fazla 10 metreye kadar boylanan sarkýk dallý, her zaman yeþil bir aðaçtýr Yapraklan tüysüdür. Ýlkbaharda salkým vaziyetinde sarý çiçekleri, yazýn yuvarlak kýrmýzý meyveleri sonbaharda olgunlaþýr. Hýzlý büyüyen bir türdür Akdeniz ve Ege bölgesinde, hýzlý yetiþen ve su isteði az olduðundan park ve bahçe tanzimlerinde kullanýlýr. Esas vataný Orta ve Güney Amerika'dýr. Kabuklarýndan amerikan sakýzý elde edilir. Yapraklarý el ile sýkýldýðýnda karabiber gibi koku verdiðinden halk arasýnda karabiber aðacý olarak bilinmektedir. Fakat asýl karabiber Piper nigrum'dur. Iþýðý sever. Üretimi tohum ile yapýlmaktadýr. Minimum sýcaklýk isteði 5°C'dir.
Foça’nýn bütün sokak ve caddelerinin efsunlu baharatý olan “yalancý karabiber aðacý.”
Karabiber taneleri…
Karabiber
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi karabiber
Yapraðýnýn ucunu ýsýrdým
Tadý karabiberdi karabiber.
Bir yaþýma daha girdim
Biber dediðin tuzluða yaraþýr
Fidesi olur fidan olur
Bir çýnar boyunda karabiber
Ýnsanýn baþý döner
Çiçek mi, meyva mý, tohum mu nedir
Nar tanesi gibi pýrýl pýrýl
Çingen pembesinden sýcak
Karabiber aðaçlar dolusu
Karabiber sebil
Karabiber salkým saçak
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi
Ya karabiber türküsü Allahým
Necati Cumalý söylerdi
Soba borusu gibi bir sesi vardý
Karabiberim, derdi karabiberim
Candarmalar geliyor kalk gidelim
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi
Benim, avuç içi kadar saksýlarda
Asma kütükleri, yeþerten anam
Bu aðacý görse sevincinden aðlardý
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi
Dalýný, meyvasýný, gölgesini
Getirdi masamýza serdi
Yapraklarýný görsen bayýlýrsýn
Bir yazma oyasý kadar ince
Söðüt dallarýndan narin
Saçlarýnýn arasýnda dolaþtýðýný duyarsýn
Ýncecik biberli ellerin
Bedri Rahmi Eyüboðlu
Kudret narýnýn sarý çiçekler açarak olgunlaþan meyvesi
Önce yeþildir, daha sonra gitgide kýzarýr turuncu rengini alýr. (Bkz.aþaðýda)
Kudret Narý
Kudret narýnýn yenen kýsmý turuncu renkli dýþ gövdesidir.
Kýrmýzý çekirdekleri kurutulup gelecek yaz yetiþtirmek üzere saklanýr.
Ege’nin börülcesi (karnýkara) deyince duracaksýnýz ve önce selam vereceksiniz!
Nesi yapýlmaz ki…
Türlüsü, etlisi, zeytinyaðlýsý, salatasý, sotesi, turþusu, kavurmasý…
Ayrýca kurutulmuþ börülceden yapýlanlarý da sayarsak liste uzar.
***
Ege kýzlarý uzaklara gittiðinde, (okul yada çalýþma, evlilik vs.)
Anneleri taze börülce yollarlar kargoyla :) Þimdilerde de, derin dondurucularda börülce saklýyorlar kýzlarýna tatillerde gelince yesin diye. Ege’nin börülcesine benzemezmiþ baþka yerin ki. :)
Her yer nar aðacý…
Topla ve sýk.
Anneannem der ki; “Kara Turpu yemene gerek yok, tarlasýndan geçsen yeter.”
O kadar faydalý ki uzaktan görmek yetiyor þifa için :)
Isýrgan Otu.
Bebek enginar ve …..
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
Yüzyýllarýn aðýz tadý Ege otlarý;
Bin derde deva, hastalýða veda, uzun yaþamla sefamýz olsun:
Ege mutfaðýnýn olmazsa olmazý zeytinyaðýdýr.
Omega 3’e buyrun bol bol…
Caneriði canan eriði, papaz olmuþ kýz eriði derken
C vitaminine buyurun. :)
Arapsaçý (rezene, rezdane, raziyane, )
Genellikle uzun çaltýlarýn arasýndan verir taze sürgünlerini.
Ege’de bütün otlardan omlet yapýlýr. Arapsaçý (sýra) ve kafkalida-kapkalida diye bilinen yoðun kokulu hafif tüylü bir ottan omletin kokusu 100 metre öteden duyulur. :)
Gözünü sevdiðim yeþillikler…
Semra, Þerif, Sýla ve Ege kulaklarýnýz çýnlasýn. :)
Mutfaklar yaþamdýr, yaþayan canlý organizmalardýr aslýnda…
Kýrmýzýnýn gücü kuvveti…
Önce misler gibi bir tarhana çorbasý, ardýndan Kuþbaþý tavuklu ve havuçlu kereviz, zeytinyaðlý pýrasa ve Brokoli.
Ege’ye özgü incir kurutma… Fýrýnlanmýþ bardacýk.
Sonbaharýn renkleri…
Ispanaklý omlet.
Karýþýk otlu gözleme.
Haydi bisikletlere, ebegümeci toplamaya…
Egeli kadýnlar motorize oldu, artýk uzaklardaki daha temiz kýrlýklara gidebiliyorlar ot toplamak için. :)
Terbiyeli ebegümeci çorbasýna buyurun.
Tarifi mi?
Süt, un, yumurta, yað, tuz ve muhtelif biberler ve tabi biraz ebegümeci yapraðýndan oluþan malzemelerimiz tamamsa; Un ve yað güzel kokana kadar kavrulacak, bir bardak süt ile çýrpýlmýþ bir yumurtanýn tamamý üzerine azar azar ilave edilecek. Arzuya göre ister biraz daha süt veya su (4-5 bardak) konup ince doðranmýþ ebegümeçleri ilave edilerek kýsýk ateþte kaynatýlacak. Biber faslý arzuya göre konur. Ýsteyen, çorbanýn üzerine tereyaðý kýzdýrýp coozz dökebilir. :)
Hardal otu.
Hardal.
Hardal salatasý
Tuzlu suda 15 dakika kadar haþlanýp acý suyu iyice süzülüp yýkanan hardal otuna, zeytinyaðý, limon suyu, biraz tuz ve karabiber koyup karýþtýrýlýr.
Arzu edenler sarýmsak da eziyor.
Dolma yapasý geliyor insanýn…
Kim tutar bizi J)
Þevket-i bostan otu.
Þevketi bostana bazý yerlerde Ak kýz da denilmektedir.
Latince: Cnicus benedictus / Compositae = Bostan Otu.
Radika.
Kuþkonmaz (filiz)
Kuþkonmaz, (filiz)
Bahar aylarýnda çalýlýk alanlarda çalý arasýnda yetiþir. Yaban kuþkonmazý da denir.
Pancar
Turpotu
Pazýlý fýrýn makarna.
Turþularýmýzý da kurmuþ olduk.
Doðrama turþularýmýzýn içinde yok yok.
Bütün tatlý otlardan doðrandý turþumuzun içine.
Dereotu, maydanoz, kereviz, arapsaçý, karabiber, nohut, sarýmsak, limon, kiþniþ…
Hurma, cennet hurmasý olarak…
Yoðurtlu sarýmsaklý havuç salatasý
Karabiber kokan sokaklar, Karabiber aðaçlý sahilleri Ege’nin.
Yalancý Karabiber aðacý (Schinus mollel).
SCHINUS MOLLE L (latincesi)
En fazla 10 metreye kadar boylanan sarkýk dallý, her zaman yeþil bir aðaçtýr Yapraklan tüysüdür. Ýlkbaharda salkým vaziyetinde sarý çiçekleri, yazýn yuvarlak kýrmýzý meyveleri sonbaharda olgunlaþýr. Hýzlý büyüyen bir türdür Akdeniz ve Ege bölgesinde, hýzlý yetiþen ve su isteði az olduðundan park ve bahçe tanzimlerinde kullanýlýr. Esas vataný Orta ve Güney Amerika'dýr. Kabuklarýndan amerikan sakýzý elde edilir. Yapraklarý el ile sýkýldýðýnda karabiber gibi koku verdiðinden halk arasýnda karabiber aðacý olarak bilinmektedir. Fakat asýl karabiber Piper nigrum'dur. Iþýðý sever. Üretimi tohum ile yapýlmaktadýr. Minimum sýcaklýk isteði 5°C'dir.
Foça’nýn bütün sokak ve caddelerinin efsunlu baharatý olan “yalancý karabiber aðacý.”
Karabiber taneleri…
Karabiber
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi karabiber
Yapraðýnýn ucunu ýsýrdým
Tadý karabiberdi karabiber.
Bir yaþýma daha girdim
Biber dediðin tuzluða yaraþýr
Fidesi olur fidan olur
Bir çýnar boyunda karabiber
Ýnsanýn baþý döner
Çiçek mi, meyva mý, tohum mu nedir
Nar tanesi gibi pýrýl pýrýl
Çingen pembesinden sýcak
Karabiber aðaçlar dolusu
Karabiber sebil
Karabiber salkým saçak
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi
Ya karabiber türküsü Allahým
Necati Cumalý söylerdi
Soba borusu gibi bir sesi vardý
Karabiberim, derdi karabiberim
Candarmalar geliyor kalk gidelim
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi
Benim, avuç içi kadar saksýlarda
Asma kütükleri, yeþerten anam
Bu aðacý görse sevincinden aðlardý
Ýzmir'de bir aðaç gördüm
Adý karabiberdi
Dalýný, meyvasýný, gölgesini
Getirdi masamýza serdi
Yapraklarýný görsen bayýlýrsýn
Bir yazma oyasý kadar ince
Söðüt dallarýndan narin
Saçlarýnýn arasýnda dolaþtýðýný duyarsýn
Ýncecik biberli ellerin
Bedri Rahmi Eyüboðlu
Kudret narýnýn sarý çiçekler açarak olgunlaþan meyvesi
Önce yeþildir, daha sonra gitgide kýzarýr turuncu rengini alýr. (Bkz.aþaðýda)
Kudret Narý
Kudret narýnýn yenen kýsmý turuncu renkli dýþ gövdesidir.
Kýrmýzý çekirdekleri kurutulup gelecek yaz yetiþtirmek üzere saklanýr.
Ege’nin börülcesi (karnýkara) deyince duracaksýnýz ve önce selam vereceksiniz!
Nesi yapýlmaz ki…
Türlüsü, etlisi, zeytinyaðlýsý, salatasý, sotesi, turþusu, kavurmasý…
Ayrýca kurutulmuþ börülceden yapýlanlarý da sayarsak liste uzar.
***
Ege kýzlarý uzaklara gittiðinde, (okul yada çalýþma, evlilik vs.)
Anneleri taze börülce yollarlar kargoyla :) Þimdilerde de, derin dondurucularda börülce saklýyorlar kýzlarýna tatillerde gelince yesin diye. Ege’nin börülcesine benzemezmiþ baþka yerin ki. :)
Her yer nar aðacý…
Topla ve sýk.
Anneannem der ki; “Kara Turpu yemene gerek yok, tarlasýndan geçsen yeter.”
O kadar faydalý ki uzaktan görmek yetiyor þifa için :)
Isýrgan Otu.
Bebek enginar ve …..
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
"Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN" bütün yazýlarý için týklayýn...