Sebahattin Karaca
TÃœRKÄ°YE’DE OTEL AÇMAK, OTELCÄ° OLMAK ZOR ZANAATTIR
60’lı yılların ortalarında Ankara’da, o zamanın ilk ve tek Otelcilik Okulu olan “Turizm ve Otelcilik Meslek Lisesine kaydımı yaptırdım. Türkiye’de turizmin T’sinin temelinin atıldığı yıllardı. Ders yılının ilk haftasıydı. Hangi hoca olduÄŸunu, itiraf ediyorum ÅŸu an hatırlayamıyorum. Hoca anlatıyordu. “Otel inÅŸa edilmesi öncesinde, yerinin iyi tespiti, otelin bizzatî yapılması kadar önemlidir. Hatta yanlış bir yere oteli yaparsanız, o otelden baÅŸarı elde etmeniz zorlaşır. Bir otel için merkezi yerde olması, ulaşılabilirliÄŸi bakımından kolay eriÅŸilir, gürültüsüz ayrıca manzara imkanına sahip olması çok önemlidir. Aksi taktirde kendi kendinize en başından itibaren iÅŸletmeciliÄŸi zora sokmuÅŸ olursunuz” diyor ve devam ediyordu. Çok doÄŸru söylediÄŸini, söylediklerinin ne kadar mühim olduÄŸunu, sonraki yıllarda, mesleÄŸin içine iyice girdikçe, mesleki olarak kendimi geliÅŸtirdikçe, daha iyi anladım.
Hocamız güzel anlatmasına rağmen, Türkiye gerçekliğinde müşteri memnuniyetini sağlama konularını da bir hayli eksik bırakmıştı.
Turizm, belediye hizmetleri ile doğrudan ilgili sektördür.
1981 yılında, Ege’nin güzel bir sahil kasabasında, eÅŸimle birlikte otel açtık. Otel, kentin merkezinde, doÄŸru yerde, doÄŸru köşede, ulaşılabilirliÄŸi kolay, üstelik de deniz manzaralıydı. Hocanın anlatmadığı, öğretmediÄŸi bir yığın gerçeÄŸi de, bundan sonra öğrenmeye baÅŸladık. Kurdeleyi kestikten üç gün sonra fosseptik doldu. Hemen belediyeyi aradık. Durumu ilettik.
"Sıraya aldık. En kısa zamanda gelir, müşterilerinize söyleyin suyu fazla kullanmasınlar” dediler. Kulaklarıma inanamadım. Duyduklarımız bizi ÅŸaÅŸkına çevirdi. “Suyu az kullanın veya banyo yapmayın” diye bir ÅŸey müşteriye söylenir mi? BaÅŸladık beklemeye. Basit bir vidanjör bizim için “kurtarıcı” oldu çıktı. Gözümüz bir vidanjörde, bir fosseptik de, ping pong topu gibi gidip geliyordu. Gün bitti, gece bitti, ertesi gün vidanjör tam kahvaltı sırasında geldi. Bu defa koku yayılmasın diye fosseptiÄŸi çektirmek istemiyoruz. Ama çaresiziz. Fosseptikten taÅŸan su maalesef, o dönemde, önümüzdeki denize gidiyor. Bu daha da vahim bir konu. Kahvaltı yapan misafirlerimizin tamamından özür üstüne özür dileyerek fosseptiÄŸi boÅŸalttırdık. Hemen aynı gün baÅŸkanlığa çıkıp durumu anlattık. BaÅŸkan; baÅŸka hiçbir seçeneÄŸin olmadığını söyleyerek bizi teselli etmeye çalıştı. Ancak bu böyle gidemezdi. En kısa sürede vidanjör aldık. Åžoför tuttuk. Çareyi kendimiz bulmak zorunda kaldık.
Şükür sorunu çözdük derken, aynı haftanın sonunda yani Cumartesi günü otel yine doluyken, akşamüstü yağmur yağdı. Şehir elektrikleri bir gitti, pir gitti. Bir türlü gelmek bilmiyor. Meğer hatlar o kadar eskiymiş ki, tellere kuş bile konsa elektrik gidermiş. Daha vidanjör şokunu atlatamadan elektrik sorununun içinde bulduk kendimizi. Ha babam, de babam bir, iki hafta içinde otele jeneratör elektrik hattı döşettik. Jeneratör aldık. Başta jeneratör sesinden komşuların bazıları şikâyetçi olsalar da, zamanla biz kendilerine işin vahametini anlattıktan sonra müspet karşıladılar.
Sularda da sıkça kesinti yapıldığı durumunu inşaatı yaparken öğrendiğimizden, otelin bünyesinde sızdırmasız, büyükçe bir su deposu yaptırmış, yanı başına hidrofor montaj ettirmiştik. Çünkü şehir suları da, ya arıza nedeni ile ya da elektrik kesilmesinin ardından gidiyordu. Su kuyularında elektrik olmadığından su verilemiyordu.
Forsu bitiren teknik
O zamanlar telefon da çok önemliydi. PTT’den telefon zor bulunurdu. Ä°lanla satılık telefon hattı bulunur-alınır-satılırdı. Biz de bir tanıdığın iki telefonundan birisini dolgun ücret karşılığında devrini alırdık. Sorunu böyle çözecektik. Ancak telefon manueldi. Santral memuru ile iyi hatta çok iyi geçinmek gerekirdi. Düşünün, telefonla rezervasyon yaptıracak müşteri:
- “Alo bana ÅŸu oteli baÄŸlar mısınız?”
- “Valla o otel cevap vermiyor size ÅŸu oteli baÄŸlayım mı?”
Sizin anlayacağınız, her ÅŸey santralcinin iki dudağı arasında sıkışır kalırdı bu defa. “Allah’ım ne yapalım da, buna da bir çözüm bulabilelim” diyorduk. Bulamadık. Buna çözüm bulamadık. Ama 80’li yılların sonunda şükür manuel ve fiÅŸli telefon santrallerinin yerini dijital santraller alınca bu sorun kendiliÄŸinden çözüldü. Hatta cep telefonları yaygınlaşınca onların da önemi azaldı.
Daha çözüm bulacağımız daha nelerin olabileceğini, ilerleyen yıllar bize gösterecekti. İlk yılda okulda öğretilmeyen neler varsa, bir bir öğreniyor, onları da tecrübeden kazanç olarak haneye yazıyorduk.
Aradan yıllar geçti. Yeni yeni iÅŸletmeler açıldı. Aralarında disco-bar gibi müzikli mekanlar da vardı. Hatır gönül iliÅŸkisi iÅŸte, olur olmaz çok yere canlı müzik ruhsatı verdiler. Özellikle bar ve diskolardan gelen volümü yüksek müzik sesi ve gürültüden, sabahın dörtlerine kadar uyuyamayan müşterilerimizin haklı ÅŸikayetleri karşısında çözüm üretmek için, nereye baÅŸvurursak vuralım, çaresiz kalıyorduk. Ne yasaların, ne yöneticilerin gücü bunlara yetemiyordu. Rahat ve huzur içinde uyumalarını saÄŸlamak için parasını aldığımız konuklarımızın, her sabah resepsiyonda aynı konuyu dile getirmeleri karşısında, boyun büküp haklısınız demekten yerin dibine giriyorduk. Türk misafirlerimize durumu anlatmak biraz daha kolay oluyordu. Onların çoÄŸu bu durumun ülkenin her yerinde yaÅŸandığını bildikleri için, hoÅŸ karşılamasalar da, bize “haklısınız bu bir ülke gerçeÄŸidir” diyerek, kimi zaman bizi bile teselli ediyorlardı. Ama yabancı konuklar “bu ne çılgınlık, bu ne büyük yanlış, insan saÄŸlığını doÄŸrudan bozan bu ses, bu gürültüye hangi yönetici, hangi idareci göz yumabilir. Buna nasıl müsaade edebilirler” diye söze bir baÅŸlıyorlar ve öyle devam ediyorlardı. Bu duruma biz kendimiz bir çözüm bulmalıydık. Bu güzel ilçeye otel açmak bizim tercihimizdi. Ceremesine katlanacaktık, baÅŸka çare yoktu. Sonuç olarak, odaların tüm pencerelerini söktürdük. Onun yerine ses geçirmesin diye, üç camlı, iki aralıklı pencereler yaptırdık. Sorunu böylece bir nebze çözebildik.
Turizm barışı, huzuru, güvenliği ve güzelliği sever
Bu defa boykot ve grevlerin oda satışlarını zaman zaman durma noktasına getirdiğini gördük. Hele hele ülkemizde istikrar bozan terör olayları olduğunda veya komşularla dalaşa girildiğinde, onun da ötesinde iki komşu ülke birbiriyle savaşsa bile, olan Türk turizmine oluyordu. Kaç defa bunun acısını çektiğimizi sayamadık bile. Her defasında ekonomik olarak yeniden ayağa kalkmak için çok büyük fedakarlıklar yaptık.
“Turizm barışı, huzuru, güvenliÄŸi ve güzelliÄŸi sever”. Bu ortamın bozulmasından, en fazla da sektöre yatırım yapan otelciler olumsuz etkileniyor. Böyle zamanlardan biz de sıkça payımızı aldık. Bazen bunalıma bile girdiÄŸimiz oldu. Ama iÅŸimizi mesleÄŸimizi sevdiÄŸimizden kahrına katlanıp yola devam ettik.
Son zamanlarda da Ä°nternet baÅŸ belası oldu. Her ne kadar özelleÅŸmiÅŸ olsa da oryantal düşüncenin ürünü iÅŸte, birkaç saat internetin kesilebiliyor olabileceÄŸini bize öğrettiler. Ä°ÅŸin kötü tarafı ona hiçbir alternatif bulamıyor olmamızdır. Müşteri “internet yok” dediÄŸinde, her defasında ülkemizdeki kurum anlayışını ÅŸaÅŸkınlıkla izliyoruz. Arayıp sorduÄŸumuzda, “arıza var” cevabını ÅŸak diye yapıştırıyorlar.
Tatlı dilli, güler yüzlü, temiz, titiz, diksiyonu iyi, dakik, disiplinli, çalışkan ve dürüst eleman bulmak başta kolay olmadı. Ancak uzun vadeli düşündüğümüzde işbaşı yaptırdığımız pek çok elemana haftada bir eğitim imkanı sağlayarak, kendilerini geliştirme fırsatı yarattık. Böylece hem verimliliği sağlayabildik, hem de başarılı olmak için gereken şartlardan bir tanesini daha halletmiş olduk.
İçi bizi, dışı başkasını
Okul sonrası, öğrendiklerimizden dolayı nerdeyse hemen hemen her gün bir bedel ödüyorduk. Türkiye’de otel iÅŸletmenin önünde duran sorunların bir kısmını kendi imkanlarımızla çözdük. Ancak bazıları var ki, onları çözmek ya yerel yönetimlerin iÅŸi, ya da ülkemizi yönetenlerin görevi. Bu baÄŸlamda ödediÄŸimiz bedellere ise, ülke gerçekleri doÄŸrultusunda, asla bir çözüm üretilemeyeceÄŸi ve bu gerçeÄŸin, asla deÄŸiÅŸemeyeceÄŸi inancı, bu inançtan doÄŸan ümitsizlik ise insanı içten içe yiyip bitiriyor. Kısaca içi biz otelcileri, dışı baÅŸkalarını yakıyor.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
www.sebahattinkaraca.com
60’lı yılların ortalarında Ankara’da, o zamanın ilk ve tek Otelcilik Okulu olan “Turizm ve Otelcilik Meslek Lisesine kaydımı yaptırdım. Türkiye’de turizmin T’sinin temelinin atıldığı yıllardı. Ders yılının ilk haftasıydı. Hangi hoca olduÄŸunu, itiraf ediyorum ÅŸu an hatırlayamıyorum. Hoca anlatıyordu. “Otel inÅŸa edilmesi öncesinde, yerinin iyi tespiti, otelin bizzatî yapılması kadar önemlidir. Hatta yanlış bir yere oteli yaparsanız, o otelden baÅŸarı elde etmeniz zorlaşır. Bir otel için merkezi yerde olması, ulaşılabilirliÄŸi bakımından kolay eriÅŸilir, gürültüsüz ayrıca manzara imkanına sahip olması çok önemlidir. Aksi taktirde kendi kendinize en başından itibaren iÅŸletmeciliÄŸi zora sokmuÅŸ olursunuz” diyor ve devam ediyordu. Çok doÄŸru söylediÄŸini, söylediklerinin ne kadar mühim olduÄŸunu, sonraki yıllarda, mesleÄŸin içine iyice girdikçe, mesleki olarak kendimi geliÅŸtirdikçe, daha iyi anladım.
Hocamız güzel anlatmasına rağmen, Türkiye gerçekliğinde müşteri memnuniyetini sağlama konularını da bir hayli eksik bırakmıştı.
Turizm, belediye hizmetleri ile doğrudan ilgili sektördür.
1981 yılında, Ege’nin güzel bir sahil kasabasında, eÅŸimle birlikte otel açtık. Otel, kentin merkezinde, doÄŸru yerde, doÄŸru köşede, ulaşılabilirliÄŸi kolay, üstelik de deniz manzaralıydı. Hocanın anlatmadığı, öğretmediÄŸi bir yığın gerçeÄŸi de, bundan sonra öğrenmeye baÅŸladık. Kurdeleyi kestikten üç gün sonra fosseptik doldu. Hemen belediyeyi aradık. Durumu ilettik.
"Sıraya aldık. En kısa zamanda gelir, müşterilerinize söyleyin suyu fazla kullanmasınlar” dediler. Kulaklarıma inanamadım. Duyduklarımız bizi ÅŸaÅŸkına çevirdi. “Suyu az kullanın veya banyo yapmayın” diye bir ÅŸey müşteriye söylenir mi? BaÅŸladık beklemeye. Basit bir vidanjör bizim için “kurtarıcı” oldu çıktı. Gözümüz bir vidanjörde, bir fosseptik de, ping pong topu gibi gidip geliyordu. Gün bitti, gece bitti, ertesi gün vidanjör tam kahvaltı sırasında geldi. Bu defa koku yayılmasın diye fosseptiÄŸi çektirmek istemiyoruz. Ama çaresiziz. Fosseptikten taÅŸan su maalesef, o dönemde, önümüzdeki denize gidiyor. Bu daha da vahim bir konu. Kahvaltı yapan misafirlerimizin tamamından özür üstüne özür dileyerek fosseptiÄŸi boÅŸalttırdık. Hemen aynı gün baÅŸkanlığa çıkıp durumu anlattık. BaÅŸkan; baÅŸka hiçbir seçeneÄŸin olmadığını söyleyerek bizi teselli etmeye çalıştı. Ancak bu böyle gidemezdi. En kısa sürede vidanjör aldık. Åžoför tuttuk. Çareyi kendimiz bulmak zorunda kaldık.
Şükür sorunu çözdük derken, aynı haftanın sonunda yani Cumartesi günü otel yine doluyken, akşamüstü yağmur yağdı. Şehir elektrikleri bir gitti, pir gitti. Bir türlü gelmek bilmiyor. Meğer hatlar o kadar eskiymiş ki, tellere kuş bile konsa elektrik gidermiş. Daha vidanjör şokunu atlatamadan elektrik sorununun içinde bulduk kendimizi. Ha babam, de babam bir, iki hafta içinde otele jeneratör elektrik hattı döşettik. Jeneratör aldık. Başta jeneratör sesinden komşuların bazıları şikâyetçi olsalar da, zamanla biz kendilerine işin vahametini anlattıktan sonra müspet karşıladılar.
Sularda da sıkça kesinti yapıldığı durumunu inşaatı yaparken öğrendiğimizden, otelin bünyesinde sızdırmasız, büyükçe bir su deposu yaptırmış, yanı başına hidrofor montaj ettirmiştik. Çünkü şehir suları da, ya arıza nedeni ile ya da elektrik kesilmesinin ardından gidiyordu. Su kuyularında elektrik olmadığından su verilemiyordu.
Forsu bitiren teknik
O zamanlar telefon da çok önemliydi. PTT’den telefon zor bulunurdu. Ä°lanla satılık telefon hattı bulunur-alınır-satılırdı. Biz de bir tanıdığın iki telefonundan birisini dolgun ücret karşılığında devrini alırdık. Sorunu böyle çözecektik. Ancak telefon manueldi. Santral memuru ile iyi hatta çok iyi geçinmek gerekirdi. Düşünün, telefonla rezervasyon yaptıracak müşteri:
- “Alo bana ÅŸu oteli baÄŸlar mısınız?”
- “Valla o otel cevap vermiyor size ÅŸu oteli baÄŸlayım mı?”
Sizin anlayacağınız, her ÅŸey santralcinin iki dudağı arasında sıkışır kalırdı bu defa. “Allah’ım ne yapalım da, buna da bir çözüm bulabilelim” diyorduk. Bulamadık. Buna çözüm bulamadık. Ama 80’li yılların sonunda şükür manuel ve fiÅŸli telefon santrallerinin yerini dijital santraller alınca bu sorun kendiliÄŸinden çözüldü. Hatta cep telefonları yaygınlaşınca onların da önemi azaldı.
Daha çözüm bulacağımız daha nelerin olabileceğini, ilerleyen yıllar bize gösterecekti. İlk yılda okulda öğretilmeyen neler varsa, bir bir öğreniyor, onları da tecrübeden kazanç olarak haneye yazıyorduk.
Aradan yıllar geçti. Yeni yeni iÅŸletmeler açıldı. Aralarında disco-bar gibi müzikli mekanlar da vardı. Hatır gönül iliÅŸkisi iÅŸte, olur olmaz çok yere canlı müzik ruhsatı verdiler. Özellikle bar ve diskolardan gelen volümü yüksek müzik sesi ve gürültüden, sabahın dörtlerine kadar uyuyamayan müşterilerimizin haklı ÅŸikayetleri karşısında çözüm üretmek için, nereye baÅŸvurursak vuralım, çaresiz kalıyorduk. Ne yasaların, ne yöneticilerin gücü bunlara yetemiyordu. Rahat ve huzur içinde uyumalarını saÄŸlamak için parasını aldığımız konuklarımızın, her sabah resepsiyonda aynı konuyu dile getirmeleri karşısında, boyun büküp haklısınız demekten yerin dibine giriyorduk. Türk misafirlerimize durumu anlatmak biraz daha kolay oluyordu. Onların çoÄŸu bu durumun ülkenin her yerinde yaÅŸandığını bildikleri için, hoÅŸ karşılamasalar da, bize “haklısınız bu bir ülke gerçeÄŸidir” diyerek, kimi zaman bizi bile teselli ediyorlardı. Ama yabancı konuklar “bu ne çılgınlık, bu ne büyük yanlış, insan saÄŸlığını doÄŸrudan bozan bu ses, bu gürültüye hangi yönetici, hangi idareci göz yumabilir. Buna nasıl müsaade edebilirler” diye söze bir baÅŸlıyorlar ve öyle devam ediyorlardı. Bu duruma biz kendimiz bir çözüm bulmalıydık. Bu güzel ilçeye otel açmak bizim tercihimizdi. Ceremesine katlanacaktık, baÅŸka çare yoktu. Sonuç olarak, odaların tüm pencerelerini söktürdük. Onun yerine ses geçirmesin diye, üç camlı, iki aralıklı pencereler yaptırdık. Sorunu böylece bir nebze çözebildik.
Turizm barışı, huzuru, güvenliği ve güzelliği sever
Bu defa boykot ve grevlerin oda satışlarını zaman zaman durma noktasına getirdiğini gördük. Hele hele ülkemizde istikrar bozan terör olayları olduğunda veya komşularla dalaşa girildiğinde, onun da ötesinde iki komşu ülke birbiriyle savaşsa bile, olan Türk turizmine oluyordu. Kaç defa bunun acısını çektiğimizi sayamadık bile. Her defasında ekonomik olarak yeniden ayağa kalkmak için çok büyük fedakarlıklar yaptık.
“Turizm barışı, huzuru, güvenliÄŸi ve güzelliÄŸi sever”. Bu ortamın bozulmasından, en fazla da sektöre yatırım yapan otelciler olumsuz etkileniyor. Böyle zamanlardan biz de sıkça payımızı aldık. Bazen bunalıma bile girdiÄŸimiz oldu. Ama iÅŸimizi mesleÄŸimizi sevdiÄŸimizden kahrına katlanıp yola devam ettik.
Son zamanlarda da Ä°nternet baÅŸ belası oldu. Her ne kadar özelleÅŸmiÅŸ olsa da oryantal düşüncenin ürünü iÅŸte, birkaç saat internetin kesilebiliyor olabileceÄŸini bize öğrettiler. Ä°ÅŸin kötü tarafı ona hiçbir alternatif bulamıyor olmamızdır. Müşteri “internet yok” dediÄŸinde, her defasında ülkemizdeki kurum anlayışını ÅŸaÅŸkınlıkla izliyoruz. Arayıp sorduÄŸumuzda, “arıza var” cevabını ÅŸak diye yapıştırıyorlar.
Tatlı dilli, güler yüzlü, temiz, titiz, diksiyonu iyi, dakik, disiplinli, çalışkan ve dürüst eleman bulmak başta kolay olmadı. Ancak uzun vadeli düşündüğümüzde işbaşı yaptırdığımız pek çok elemana haftada bir eğitim imkanı sağlayarak, kendilerini geliştirme fırsatı yarattık. Böylece hem verimliliği sağlayabildik, hem de başarılı olmak için gereken şartlardan bir tanesini daha halletmiş olduk.
İçi bizi, dışı başkasını
Okul sonrası, öğrendiklerimizden dolayı nerdeyse hemen hemen her gün bir bedel ödüyorduk. Türkiye’de otel iÅŸletmenin önünde duran sorunların bir kısmını kendi imkanlarımızla çözdük. Ancak bazıları var ki, onları çözmek ya yerel yönetimlerin iÅŸi, ya da ülkemizi yönetenlerin görevi. Bu baÄŸlamda ödediÄŸimiz bedellere ise, ülke gerçekleri doÄŸrultusunda, asla bir çözüm üretilemeyeceÄŸi ve bu gerçeÄŸin, asla deÄŸiÅŸemeyeceÄŸi inancı, bu inançtan doÄŸan ümitsizlik ise insanı içten içe yiyip bitiriyor. Kısaca içi biz otelcileri, dışı baÅŸkalarını yakıyor.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
"Sebahattin Karaca" bütün yazıları için tıklayın...