Sebahattin Karaca
Foça’da Dört Mevsim Sürdürülebilir Turizm
Dört Mevsim Foça Sürdürülebilir Turizm Çalıştayı’nı düşünen, planlayan, organize eden ve katılan herkesi yürekten kutluyorum. Bu çalıştayın, ileride Foça için faydalı olacağına inanıyorum.
1960’lı yılların ikinci yarısında, Fransız Tatilköyü ile baÅŸlayan deniz, kum, eÄŸlence turizmi, Foça’ya yıllarca belli ölçüde fayda saÄŸladığı gibi, Foça’nın ülkemiz içinde ve dışında tanınmasına ön ayak oldu. Ancak 70’li yıllar ve daha sonrasında Foça’ya alternatif yüzlerce turizm merkezi doÄŸdu. Foça Tatilköyü’nün açıldığı yıllarda KuÅŸadası, ÇeÅŸme’nin yanı sıra Ä°zmir’in kuzey aksında Ayvalık, Ören, Erdek gibi turizm merkezleri varken, daha sonraki yıllarda Marmaris, Bodrum gibi ilçelerin turizme kazandırılması, hele hele Antalya ve civarının birinci dereceden pilot bölge olması, buna baÄŸlı olarak da, alt ve üst yapı yatırımlarının kesintisiz ve bol miktarda yapılması sonucunda, maalesef içinde Foça’nın da bulunduÄŸu, Ä°zmir’in kuzey aksı, üçüncü derecede turizm alanı olmaktan kurtulamadı.
Foça’da baÅŸta tarih turizmi, su sporları ve dalış turizmi, av turizmi, Kartdere ve Sazlıca’da ören halinde bulunan kilise ve manastırın ayaÄŸa kaldırılmasından sonra baÅŸlatılacak Ä°nanç Turizmi ve daha benzer turizm türleri ile Foça turizmi çeÅŸitlendirilmeliydi. Bu, bugüne kadar yapılamadığından, maalesef güzel ilçemizde turizm, sınırlı seviyelerde kalmıştır. Hala bu uÄŸurda yapılacak çok ÅŸey olduÄŸuna inanıyorum.
Sürdürülebilir turizm denilince bilindiği üzere akla , kitle turizminin yok ettiği, başta doğal güzellikler olmak üzere, tarihi doku ile içinde gelenek ve göreneklerin de olduğu değerlerin korunması ile başlatılan ve devam ettirilen bir turizm anlayışı gelir.
Bu cepheden bakıldığında, sürdürülebilir turizmin yapılabileceÄŸi en elveriÅŸli çekim noktalarından bir tanesi Foça’dır. Çünkü Foça’nın içinde, ayaÄŸa kaldırıldığı taktirde yeteri kadar hem yer üstünde hem de yer altında tarihi zenginlikler inanılmaz derecede çoktur. MÖ. 12. yüzyılda, bu topraklarda kurulan Aolis ÅŸehri, daha sonra Ä°yonların yerleÅŸmesiyle Akdeniz kıyı kentlerine kültür ve sanat yolu ile medeniyeti yaymışlardır. Aynı Ä°yonlar, Perslerin istilası ile birlikte Foça’yı terkedip daha önce kurdukları kolonilere yerleÅŸmiÅŸlerdir. Bir müddet Perslerin de yönetiminde kalan Foça, diÄŸer tüm Anadolu kentleri gibi Büyük Ä°skender tarafından Perslerden alınmış, yönetimi Büyük Ä°skender’e baÄŸlı Bergama Krallığı’na verilmiÅŸtir. Büyük Ä°skender’in ölümüyle birlikte Bergama Krallığı’nın Romalılar yönetimine gönüllü olarak girmesiyle bir Bizans ÅŸehri olmuÅŸ, ardından Osmanlılar da Foça’da iz bırakmışlardır. Kısaca bir çırpıda bakıldığında, bilinen yedi medeniyetin yaÅŸadığı Foça, tarihi bakımdan emsallerine göre çok zengindir. Åžap madeni sebebiyle Cenevizlilerin Yenifoça’yı 1307’de kurduÄŸunu ve Foça morunu ilk kez dünyaya buradan yaydığını biliyoruz. Sadece bu yönü ile bakıldığında Cenova ile neler yapılmaz ki?!.
Öte yandan, Deniz İçindeki Kapadokya diye adlandırmak istediÄŸim Siren Kayaları ve Akdeniz Fokları’nın anayurdu, üreme alanıdır ve baÅŸlıbaşına bir doÄŸal zenginliktir. KorunabildiÄŸi, iyi bir planlama ile yerli, yabancı turistlerin görebileceÄŸi ÅŸekilde düzenlenebilirse, sürdürülebilir turizm için çok elveriÅŸli bir alandır.
KorunabildiÄŸi ve yaÅŸatılabildiÄŸi taktirde Kozbeyli‘de de sürdürülebilir turizm, en mükemmel ÅŸekilde gerçekleÅŸir. Aynı ÅŸey Sazlıca ve Kartdere’deki küme (kule) evler ile yapılır. Büyük Deniz Limanı, özellikle Küçük Deniz Limanı korunması gereken en güzide yerlerdir. Unutmamak gerekir; ilk turist gönlünü Küçük Deniz ile Foça’ya kaptırmıştır. Bu çok önemlidir. Bugüne gelindiÄŸinde Küçük Deniz yükünü çoktan almış durumdadır. Korunmaya en çok ihtiyaç duyulan yerdir Küçük Deniz. Kendisine ulaÅŸan yollardaki ve meydandaki izinsiz her türlü iÅŸgal bir tık daha ileri taşınmamalıdır. Küçük Deniz’de hayat çekilmez olduÄŸunda bilinmelidir ki,Foça biter. O bakımdan Küçük Deniz, Foça için çok özel korunmalı ve hiçbir çirkinliÄŸe müsaade edilmemelidir.
Birkaç sene önce ilçemizde başlatılan Slow Food Yeryüzü Pazarı Foça için iyi bir kazançtır. Sürdürülebilir turizm için iyi bir alternatiftir. Umarım bu konuda üreticiden tüketiciye kadar turizm yönünden gerekli adımlar atılır. Bir marka olması sağlanır.
Her zaman söylediğimi burada bir kere daha yinelemek istiyorum. Foça uluslararası turizm arenasında kendine her zaman pazar bulabilecek ve rekabet edebilecek imkanlara sahiptir. Yeter ki uzun vadeli planlarla sahip olduğu dokusunu ve değerlerini korumak üzerine plan ve projeler üretsin.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
www.sebahattinkaraca.com
Dört Mevsim Foça Sürdürülebilir Turizm Çalıştayı’nı düşünen, planlayan, organize eden ve katılan herkesi yürekten kutluyorum. Bu çalıştayın, ileride Foça için faydalı olacağına inanıyorum.
1960’lı yılların ikinci yarısında, Fransız Tatilköyü ile baÅŸlayan deniz, kum, eÄŸlence turizmi, Foça’ya yıllarca belli ölçüde fayda saÄŸladığı gibi, Foça’nın ülkemiz içinde ve dışında tanınmasına ön ayak oldu. Ancak 70’li yıllar ve daha sonrasında Foça’ya alternatif yüzlerce turizm merkezi doÄŸdu. Foça Tatilköyü’nün açıldığı yıllarda KuÅŸadası, ÇeÅŸme’nin yanı sıra Ä°zmir’in kuzey aksında Ayvalık, Ören, Erdek gibi turizm merkezleri varken, daha sonraki yıllarda Marmaris, Bodrum gibi ilçelerin turizme kazandırılması, hele hele Antalya ve civarının birinci dereceden pilot bölge olması, buna baÄŸlı olarak da, alt ve üst yapı yatırımlarının kesintisiz ve bol miktarda yapılması sonucunda, maalesef içinde Foça’nın da bulunduÄŸu, Ä°zmir’in kuzey aksı, üçüncü derecede turizm alanı olmaktan kurtulamadı.
Foça’da baÅŸta tarih turizmi, su sporları ve dalış turizmi, av turizmi, Kartdere ve Sazlıca’da ören halinde bulunan kilise ve manastırın ayaÄŸa kaldırılmasından sonra baÅŸlatılacak Ä°nanç Turizmi ve daha benzer turizm türleri ile Foça turizmi çeÅŸitlendirilmeliydi. Bu, bugüne kadar yapılamadığından, maalesef güzel ilçemizde turizm, sınırlı seviyelerde kalmıştır. Hala bu uÄŸurda yapılacak çok ÅŸey olduÄŸuna inanıyorum.
Sürdürülebilir turizm denilince bilindiği üzere akla , kitle turizminin yok ettiği, başta doğal güzellikler olmak üzere, tarihi doku ile içinde gelenek ve göreneklerin de olduğu değerlerin korunması ile başlatılan ve devam ettirilen bir turizm anlayışı gelir.
Bu cepheden bakıldığında, sürdürülebilir turizmin yapılabileceÄŸi en elveriÅŸli çekim noktalarından bir tanesi Foça’dır. Çünkü Foça’nın içinde, ayaÄŸa kaldırıldığı taktirde yeteri kadar hem yer üstünde hem de yer altında tarihi zenginlikler inanılmaz derecede çoktur. MÖ. 12. yüzyılda, bu topraklarda kurulan Aolis ÅŸehri, daha sonra Ä°yonların yerleÅŸmesiyle Akdeniz kıyı kentlerine kültür ve sanat yolu ile medeniyeti yaymışlardır. Aynı Ä°yonlar, Perslerin istilası ile birlikte Foça’yı terkedip daha önce kurdukları kolonilere yerleÅŸmiÅŸlerdir. Bir müddet Perslerin de yönetiminde kalan Foça, diÄŸer tüm Anadolu kentleri gibi Büyük Ä°skender tarafından Perslerden alınmış, yönetimi Büyük Ä°skender’e baÄŸlı Bergama Krallığı’na verilmiÅŸtir. Büyük Ä°skender’in ölümüyle birlikte Bergama Krallığı’nın Romalılar yönetimine gönüllü olarak girmesiyle bir Bizans ÅŸehri olmuÅŸ, ardından Osmanlılar da Foça’da iz bırakmışlardır. Kısaca bir çırpıda bakıldığında, bilinen yedi medeniyetin yaÅŸadığı Foça, tarihi bakımdan emsallerine göre çok zengindir. Åžap madeni sebebiyle Cenevizlilerin Yenifoça’yı 1307’de kurduÄŸunu ve Foça morunu ilk kez dünyaya buradan yaydığını biliyoruz. Sadece bu yönü ile bakıldığında Cenova ile neler yapılmaz ki?!.
Öte yandan, Deniz İçindeki Kapadokya diye adlandırmak istediÄŸim Siren Kayaları ve Akdeniz Fokları’nın anayurdu, üreme alanıdır ve baÅŸlıbaşına bir doÄŸal zenginliktir. KorunabildiÄŸi, iyi bir planlama ile yerli, yabancı turistlerin görebileceÄŸi ÅŸekilde düzenlenebilirse, sürdürülebilir turizm için çok elveriÅŸli bir alandır.
KorunabildiÄŸi ve yaÅŸatılabildiÄŸi taktirde Kozbeyli‘de de sürdürülebilir turizm, en mükemmel ÅŸekilde gerçekleÅŸir. Aynı ÅŸey Sazlıca ve Kartdere’deki küme (kule) evler ile yapılır. Büyük Deniz Limanı, özellikle Küçük Deniz Limanı korunması gereken en güzide yerlerdir. Unutmamak gerekir; ilk turist gönlünü Küçük Deniz ile Foça’ya kaptırmıştır. Bu çok önemlidir. Bugüne gelindiÄŸinde Küçük Deniz yükünü çoktan almış durumdadır. Korunmaya en çok ihtiyaç duyulan yerdir Küçük Deniz. Kendisine ulaÅŸan yollardaki ve meydandaki izinsiz her türlü iÅŸgal bir tık daha ileri taşınmamalıdır. Küçük Deniz’de hayat çekilmez olduÄŸunda bilinmelidir ki,Foça biter. O bakımdan Küçük Deniz, Foça için çok özel korunmalı ve hiçbir çirkinliÄŸe müsaade edilmemelidir.
Birkaç sene önce ilçemizde başlatılan Slow Food Yeryüzü Pazarı Foça için iyi bir kazançtır. Sürdürülebilir turizm için iyi bir alternatiftir. Umarım bu konuda üreticiden tüketiciye kadar turizm yönünden gerekli adımlar atılır. Bir marka olması sağlanır.
Her zaman söylediğimi burada bir kere daha yinelemek istiyorum. Foça uluslararası turizm arenasında kendine her zaman pazar bulabilecek ve rekabet edebilecek imkanlara sahiptir. Yeter ki uzun vadeli planlarla sahip olduğu dokusunu ve değerlerini korumak üzerine plan ve projeler üretsin.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
"Sebahattin Karaca" bütün yazıları için tıklayın...