2017 yilinda Elektronik Sigara
Dünya saglik örgütü ve pek çok uzman orta ve uzun vadeli zararlari henüz yayinlarla belirlenmemis olan e sigaranin tütün sigarasi bagimliligi mücadelesinde su an için aktif önerilmemesi görüsündeler
E sigara içiminin tütün sigarasi içiciliginden en önemli farki tütünün yoklugu ve buna bagli olarak tütün yanmasina bagli olusan zararli dumanin enhale edilmemesidir (içe çekilmemesi). Bu yüzdendir ki tütün enhalasyonu ile arttigi bilinen kalp damar hastaliklarinin, bazi kanser hastaliklarinin ve akciger hastaliklarinin (bugünün kisa vadeli bilgileri isiginda) daha az görülebilecegi düsünülmektedir.
Elektronik sigaralar pil, rezervuar, püskürtücü, buharlastirilan sivi ve sensorlu olan agizliktan (sensor püskürtmeyi regüle eder) olusur.
Isviçre`de kartusun sadece nikotin içermeyen formlari için satis izni vardir. Internet üzerinden nikotinli kartus siparisi dünyanin her yerinden mümkündür.
E sigara kisa vadede agizda kuruluk, bas agrisi, nefes darligi, öksürük, kan basincinda yükselme yapabilir. Saf olmayan glycerol enhale edilirse (içe çekilirse) akciger yangisina sebep olabilir. Teknik arizalar neticesi nikotinli sivilarin deri ve agiz mukozasi ile temasi tahrise yada olasi patlamalar neticesi yaralanmalara sebep olabilir. Kaza ile özellikle küçük çocuklarin eline geçen nikotinli sivilarin içilmesi tehlikeli nikotin zehirlenmesine sebep olabilir. Içerigindeki diacyl, formaldehyd gibi kanser yapici kimyasallar nedeniyle akciger kanserine sebep olabilir.
E sigara içicilerinin orta ve uzun vadeli riskleri konusunda henüz elimizde yeterince bilgi ve yayin yoktur.
Unutulmamalidir ki nikotin içeren e sigaralar da nikotin bagimlisi yapabilmektedir; bu risk özellikle tütün sigarasi içicisi olmayan gençlerde gözardi edilmemelidir.
Bati ülkelerinde sigara satisinin gerilemesiyle e sigara bu endüstri için yeni bir pazar kapasitesi olma açisindan caziptir.
Sigara bagimliligi ile mücadele eden uzmanlar e sigara desteginin gerekliligi konusunda hemfikir degiller.
Uzmanlarin bazilari e sigarayi tütün sigarasindan kurtulma ve buna bagli potansiyel saglik risklerini azaltmada yardimci olabilecegini düsünüyorken, bazilari da e sigaranin nikotin bagimliligina geçiste bir ilk basamak olabilecegi kaygisini tasimaktadirlar. Böylelikle e sigara ile sigara içiciligi toplumda yine kabul edilebilir duruma getirilebilecegi endisesini tasimaktadirlar.
Renkli ve hos kokulu olan bu e sigaralar azimsanmayacak çocuk ve gencin nikotin bagimliligina geçis risklerini de artirmaktadir.
Su an için e sigaranin sigara bagimliligindan kurtulmada etkili oldugunu gösteren çok az randomize arastirma / yayin mevcuttur. Bu yüzdendir ki bu konu uzmanlar arasinda henüz çok tartismalidir.
Elimizde var olan ilk arastirmalar e sigaranin su an için sigara birakmada kullandigimiz diger yardimci yöntemlere / ilaçlara (Bupropion, Varenciline, sigara mücadele kurslari) kiyasla üstünlügünü ya da esdegerligini gösterememistir.
E sigaranin her kosulda özel denetimi olmali. Kalite normlari belirlenip kartusun içindeki sivinin içerigi ve içindeki nikotinin üst siniri belirlenmeli. E sigara paketlerinde e sigaraya bagli riskler görülebilir sekilde yazilmali. E sigara gençler için tütün sigarasi içiciligine ilk basamak olabileceginden her tür özendirici reklamdan kesinlikle kaçinilmali. Dünya Saglik Örgütü’nün de önerdigi gibi uzmanlar orta ve uzun vadeli zararlari henüz yayinlarla belirlenmemis olan e sigarayi tütün sigarasi bagimliligi mücadelesinde henüz aktif önerilmemeli. Bunun yerine su an için elimizde yararlari yeterince yayinla kanitlanmis (Bupropion, Varenciline, sigara mücadele kurslari) yöntemleri, ilaçlari önermelidirler.
E sigaralar sadece ve sadece eriskinlere satilmali
Saglicakla kalin
nazan.walpoth@insel.ch
|
