Sebahattin Karaca
YOLU OLMAYAN TATİL KÖYÜ
YENİFOÇA YOLUNUN GERÇEK VE İLGİNÇ YAPILIŞ HİKAYESİ
Tatil köyü yapılırken ve sonrasında iÅŸletilirken Foça merkezinden tatil köyüne kadar bir yol da gerekiyordu. Hatta o noktadan itibaren Yenifoça’ya kadar da bir yol açılmasının turizm yönünden çok faydalı olacağı kesindi. O zaman her taraf tarlaydı hiç yol yoktu. Öyle ki, o yıllara deÄŸin Foça’dan Yenifoça’ya sadece deniz yoluyla gidilip gelinirdi. Ä°ki Foça arasında tarlası bağı bahçesi olanlar da hayvan sırtında gidip gelirlerdi.
Kara yolları ile temasa geçildi: Durum anlatıldı.
Kara yolları: “Biz istimlak edemeyiz. Bu program dışıdır. O bakımdan mal sahipleri ya taahhüt edecekler ya da siz belediye olarak mülk sahiplerinin bir ÅŸekilde olurunu alacaksınız. Ayrıca acil olarak istiyorsunuz. Bunun için de hemen kolları sıvamanız gereklidir.” dediler. Yani “Biz bunu kendi başımıza hemen yapamayız.” diye kestirip attılar. “Toprak sahipleriyle görüşün. Yolun geçeceÄŸi kısma tekabul eden yerlerini bila bedel kara yollarına vermeyi taahhüt etsinler, sonrasında biz de gelir durumu deÄŸerlendiririz.” dediler.
Belediye Çaresiz
Belediyede o zaman kuruÅŸ para yoktu. Bunun üzerine tarla sahipleriyle görüşüldü. Mal sahipleri ile temasa geçildi. Onlara “Bu yolun geçeceÄŸi kısımları bedava verin. Ä°lerde tatil köyü yapıldığında, arkasından Yenifoça yolu açılıp imar uygulaması yapıldığında sizler de çok istifade edeceksiniz.” denildi. Sonra “Bu bölge imarda turizm alanı olacak. Ä°mara açılacak tarlalarınız deÄŸerlenecek. Foça bir tatil köyüne kavuÅŸacak, siz de deÄŸerlenen mülklerinizden daha iyi yararlanma ÅŸansı yakalayacaksınız.” denildi. “Gelin, siz bunun karşılığında para istemeyin. Siz razı olursanız biz kara yollarına bildireceÄŸiz, bir an önce yol yapımına baÅŸlayacaklar.” denildi. Bu ÅŸekilde tarla sahipleri ikna edilmeye çalışıldı.
Hasan H.Ç., Arnavut Cemal Ağa diye birisi, Mustafa D., Münip D. ve Yenifoça bölgesinden bazıları, ille para isteriz diye tutturdular. En çok parayı Mustafa D. aldı. Belediyenin imkanlarıyla kimine aydan aya para verildi; kimisi ile arsa takası yapıldı. Bazıları belediyenin kendilerine taksitli ödeme yapmasını kabul etti. Öyle ki belediye kimisini, birkaç sene üst üste kömür vermek sözü ile ikna edebildi. Bununla beraber elbette hiçbir bedel almadan, tarlasından yolun geçmesine izin verenler de oldu.
Mülkiyet sorunu çözüldükten sonra
Mülkiyet sorunları büyük ölçüde çözüldükten sonra yolun geçeceÄŸi güzergahta bulunan ve yolun açılmasını destekleyen diÄŸer arsa sahipleri ile birlikte, Foça – Yenifoça arasında yaÅŸayan, bölgenin varlıklı ve etkili insanları ile temasa geçildi. Bunlardan bir tanesi Muhittin Ä°. ve ailesiydi. Kendileri ile irtibat kuruldu. Muhittin Ä°. Bey, “Siz kara yolları ile görüşün onlar araç gereç versinler, ben de karayolları teknik elemanlarının masraflarını ve yol yapımında çalışacak usta ve işçilerin parasını ödeyeyim. Köprü masraflarını karşılayayım ve araçların mazotunu temin edeyim. Bu yolu yapalım.” dedi.
Bu görüşme belediyeyi çok sevindirdi. Haberi hemen kara yollarına ilettiler. Oradan büyük bir sevinçle, Ä°zmir Valisi’ne gidildi. Vali yerinde yoktu; ama yardımcısı ile görüşüldü. Vali yardımcısı da hemen greyder, kamyon, kepçe gibi yol yapım araçlarını, makinelerini alana en kısa sürede göndereceÄŸini söylendi. Muhittin Ä°. bütün masrafları karşıladığı için araçlar çok çabuk iÅŸ başı yapabildi. Bu iÅŸleri organize etmek için belediye çok etkin çalıştı. Esasında mevcut Turizmi TeÅŸvik Kanunu’na göre devletin, bir yandan tatil köyünü yaparken bir yandan da yolunu yapması gerekirdi; ama yapmadı ya da yapamadı.
Kısa bir sürede Foça ile Yenifoça arasındaki yolu ham haliyle açtılar. En azından yolun yeri belli oldu. Arkasından iyileÅŸtirme çalışmaları yaparak, Foça – Tatil Köyü arasındaki yolu kullanılır hala getirdiler. Ardından tatil köyünden Yenifoça’ya kadar olan kısmı stabilize toprak yol haline dönüştürdüler. Sonuçtan bazı tarla sahipleri çok memnundu. Yol, tarlasının kenarından geçiyordu. Memnun olmayanlar da vardı elbet. Onlar da; “Bu yol neden benim tarlamın yanından veya içinden geçmiyor?” diye serzeniÅŸte bulunuyorlardı.
Yolun devamını yapmak yine kilitlendi.
Kara yolları muazzam araçlarla kısa sürede her türlü aracın geçebileceği stabilize yolu yaptı. Ancak komando okuluna kadar gelen yolun yapımını, kara yolları okulun önünde bıraktı.
“Bundan sonrası ÅŸehir içi biz bir ÅŸey yapamayız.” deyince, belediye tekrar soluÄŸu, Turizm Bakanlığı MüsteÅŸarı, Kemal BaytaÅŸ’ın yanında aldı. Kemal BaytaÅŸ’a acil durum bir kere daha haritalar üzerinde anlatıldı. Bu yolun uzunluÄŸu ve maliyeti hesaplandı. Turizm TeÅŸvik Kanunu’na istinaden ödeneÄŸi kısa sürede çıkarıldı. Komando okulu ile DeÄŸirmenlik yolu arası, yol inÅŸaatı kısa sürede tamamlandı.
Bu arada, Foça’da yaÅŸayan yarım asırlık bir turizmci olarak, iki Foça’yı birbirine baÄŸlayan yolun yapım masraflarını tek başına üstlenen Muhittin Ä°.’yi rahmetle anıyor, mekanı cennet olsun diyorum.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
www.sebahattinkaraca.com
YENİFOÇA YOLUNUN GERÇEK VE İLGİNÇ YAPILIŞ HİKAYESİ
Tatil köyü yapılırken ve sonrasında iÅŸletilirken Foça merkezinden tatil köyüne kadar bir yol da gerekiyordu. Hatta o noktadan itibaren Yenifoça’ya kadar da bir yol açılmasının turizm yönünden çok faydalı olacağı kesindi. O zaman her taraf tarlaydı hiç yol yoktu. Öyle ki, o yıllara deÄŸin Foça’dan Yenifoça’ya sadece deniz yoluyla gidilip gelinirdi. Ä°ki Foça arasında tarlası bağı bahçesi olanlar da hayvan sırtında gidip gelirlerdi.
Kara yolları ile temasa geçildi: Durum anlatıldı.
Kara yolları: “Biz istimlak edemeyiz. Bu program dışıdır. O bakımdan mal sahipleri ya taahhüt edecekler ya da siz belediye olarak mülk sahiplerinin bir ÅŸekilde olurunu alacaksınız. Ayrıca acil olarak istiyorsunuz. Bunun için de hemen kolları sıvamanız gereklidir.” dediler. Yani “Biz bunu kendi başımıza hemen yapamayız.” diye kestirip attılar. “Toprak sahipleriyle görüşün. Yolun geçeceÄŸi kısma tekabul eden yerlerini bila bedel kara yollarına vermeyi taahhüt etsinler, sonrasında biz de gelir durumu deÄŸerlendiririz.” dediler.
Belediye Çaresiz
Belediyede o zaman kuruÅŸ para yoktu. Bunun üzerine tarla sahipleriyle görüşüldü. Mal sahipleri ile temasa geçildi. Onlara “Bu yolun geçeceÄŸi kısımları bedava verin. Ä°lerde tatil köyü yapıldığında, arkasından Yenifoça yolu açılıp imar uygulaması yapıldığında sizler de çok istifade edeceksiniz.” denildi. Sonra “Bu bölge imarda turizm alanı olacak. Ä°mara açılacak tarlalarınız deÄŸerlenecek. Foça bir tatil köyüne kavuÅŸacak, siz de deÄŸerlenen mülklerinizden daha iyi yararlanma ÅŸansı yakalayacaksınız.” denildi. “Gelin, siz bunun karşılığında para istemeyin. Siz razı olursanız biz kara yollarına bildireceÄŸiz, bir an önce yol yapımına baÅŸlayacaklar.” denildi. Bu ÅŸekilde tarla sahipleri ikna edilmeye çalışıldı.
Hasan H.Ç., Arnavut Cemal Ağa diye birisi, Mustafa D., Münip D. ve Yenifoça bölgesinden bazıları, ille para isteriz diye tutturdular. En çok parayı Mustafa D. aldı. Belediyenin imkanlarıyla kimine aydan aya para verildi; kimisi ile arsa takası yapıldı. Bazıları belediyenin kendilerine taksitli ödeme yapmasını kabul etti. Öyle ki belediye kimisini, birkaç sene üst üste kömür vermek sözü ile ikna edebildi. Bununla beraber elbette hiçbir bedel almadan, tarlasından yolun geçmesine izin verenler de oldu.
Mülkiyet sorunu çözüldükten sonra
Mülkiyet sorunları büyük ölçüde çözüldükten sonra yolun geçeceÄŸi güzergahta bulunan ve yolun açılmasını destekleyen diÄŸer arsa sahipleri ile birlikte, Foça – Yenifoça arasında yaÅŸayan, bölgenin varlıklı ve etkili insanları ile temasa geçildi. Bunlardan bir tanesi Muhittin Ä°. ve ailesiydi. Kendileri ile irtibat kuruldu. Muhittin Ä°. Bey, “Siz kara yolları ile görüşün onlar araç gereç versinler, ben de karayolları teknik elemanlarının masraflarını ve yol yapımında çalışacak usta ve işçilerin parasını ödeyeyim. Köprü masraflarını karşılayayım ve araçların mazotunu temin edeyim. Bu yolu yapalım.” dedi.
Bu görüşme belediyeyi çok sevindirdi. Haberi hemen kara yollarına ilettiler. Oradan büyük bir sevinçle, Ä°zmir Valisi’ne gidildi. Vali yerinde yoktu; ama yardımcısı ile görüşüldü. Vali yardımcısı da hemen greyder, kamyon, kepçe gibi yol yapım araçlarını, makinelerini alana en kısa sürede göndereceÄŸini söylendi. Muhittin Ä°. bütün masrafları karşıladığı için araçlar çok çabuk iÅŸ başı yapabildi. Bu iÅŸleri organize etmek için belediye çok etkin çalıştı. Esasında mevcut Turizmi TeÅŸvik Kanunu’na göre devletin, bir yandan tatil köyünü yaparken bir yandan da yolunu yapması gerekirdi; ama yapmadı ya da yapamadı.
Kısa bir sürede Foça ile Yenifoça arasındaki yolu ham haliyle açtılar. En azından yolun yeri belli oldu. Arkasından iyileÅŸtirme çalışmaları yaparak, Foça – Tatil Köyü arasındaki yolu kullanılır hala getirdiler. Ardından tatil köyünden Yenifoça’ya kadar olan kısmı stabilize toprak yol haline dönüştürdüler. Sonuçtan bazı tarla sahipleri çok memnundu. Yol, tarlasının kenarından geçiyordu. Memnun olmayanlar da vardı elbet. Onlar da; “Bu yol neden benim tarlamın yanından veya içinden geçmiyor?” diye serzeniÅŸte bulunuyorlardı.
Yolun devamını yapmak yine kilitlendi.
Kara yolları muazzam araçlarla kısa sürede her türlü aracın geçebileceği stabilize yolu yaptı. Ancak komando okuluna kadar gelen yolun yapımını, kara yolları okulun önünde bıraktı.
“Bundan sonrası ÅŸehir içi biz bir ÅŸey yapamayız.” deyince, belediye tekrar soluÄŸu, Turizm Bakanlığı MüsteÅŸarı, Kemal BaytaÅŸ’ın yanında aldı. Kemal BaytaÅŸ’a acil durum bir kere daha haritalar üzerinde anlatıldı. Bu yolun uzunluÄŸu ve maliyeti hesaplandı. Turizm TeÅŸvik Kanunu’na istinaden ödeneÄŸi kısa sürede çıkarıldı. Komando okulu ile DeÄŸirmenlik yolu arası, yol inÅŸaatı kısa sürede tamamlandı.
Bu arada, Foça’da yaÅŸayan yarım asırlık bir turizmci olarak, iki Foça’yı birbirine baÄŸlayan yolun yapım masraflarını tek başına üstlenen Muhittin Ä°.’yi rahmetle anıyor, mekanı cennet olsun diyorum.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
"Sebahattin Karaca" bütün yazıları için tıklayın...