Nargile içmek tehlikeli mi?
Nargile içiciligi akciger kanseri, kalp damar hastaliklari, agiz dudak ve mesane kanserlerine sebep olabilmektedir. Tek bir sigara ile kiyaslandiginda bir nargile içmenin 125 misli fazla duman, 25 misli fazla katran, 2.5 misli fazla nikotin ve 10 misli fazla karbon monoksit solunmasina yol açtigi belirlendi.
Nargile içiciligi Dünya`da çok yaygin. Tahmini 100 milyondan fazla insanin düzenli nargile içicisi oldugu tahmin edilmekte. Istanbul’da yapilan bir arastirmaya göre Istanbul’daki ögrencilerin özellikle üniversite ögrencilerinin nerdeyse yüzde 50’sinin nargile kullandiklarini göstermektedir. Sigara içme oranlarinin düstügünü söylerken, hiç farkinda olmadigimiz bir baska tehdit altinda insanlarimiz.
Içerken dumanin yumusak veya meyvemsi hissedilmesi ve su içerisinden geçen dumanin filtreleniyormus hissi vermesi sigara içenlerde daha az tehlikeliymis düsüncesini uyandirir.
Nargile içimi ortalama 1 saat sürmekte. Bu süre içinde 20 gram tütün karisimi yakilmakta ve o sekilde çokça nikotin ve zararli madde inhale edilmektedir. Bir nargile içimi sirasinda sigaradan alinan nikotinin 10 - 15 kati kadar nikotin inhale edilir.
Nargile dumani önemli ölçüde katran, nikotin ve karbonmonoksit içerir. Sigarada da oldugu bilinen ve kanser yapici olan polisiklik aromatik hidrokarbonlar, arsen, krom, kursun ve nikel (sigarandan çok fazla) nargile dumaninda bulunmaktadir.
Gliserin nemli tutan madde olarak nargile tütünü karisimina eklenmektedir. Gliserin isi altinda çok güçlü bir hücre zehri olan akroleine döner. Akrolein bunun yaninda solunum sisteminin kendini temizlemesine yarayan ince tüylerin çalismasini engeller. Akroleinin akcigere zarari oldugu gibi akciger kanseri olusumunda etkileri vardir.
Bu kadar zararli olan bir madde olan gliserinin gelismis ülkelerde bile tütününe %5 oraninda katilmasina izin verilmesi anlasilmazdir (bazi ürünlerde bu oran %20-60’lara bile çikmaktadir).
Kandaki nikotin konsantrasyonu nargile içtikten sonra 20 adet sigara içmis birinin kan konsantrasyonundan da yüksektir (7 saat sonrasina kadar böyle). Buna göre nargilenin sigaradan daha az zararli oldugunu düsünmek çok yanlistir. Paket üzerlerinde yazan katran içermez ifadesi ise yanilticidir. Çünkü tütün katran içermez, tütün yaninca katran olusur.
Ayrica nargile içimi ile dumanindan olusan zararli tanecikler (bizim partikül dedigimiz) küçük olduklari için daha yüksek konsantrasyonlarda akcigere ulasabilmekte ve daha çok zarar verebilmektedir.
Nargile içilen ortamda (nargilenin ve içenlerin ortama biraktiklari duman) yapilan ölçümler ile bu taneciklerin çok yüksek konsantrasyonlari göstermistir bu da o ortamda tesadüfen bulunanlara çok zarar verebilmektedir.
Ayni sigara bagimliligi gibi nargile bagimliligi da vardir.
Bunun yaninda nargile içilen ortamlarda çok defa kullanilan agiz kisminin yaratigi enfeksiyon tehlikesi ayri bir sorundur. Helikobacter pylori, tüberküloz ve hepatitis bulastigina dair yayinlar vardir. Bütün bu zararlarindan baska ayni siseyi paylasmak nedeni ile agiz parçasi degistirilmis bile bulasici hastaliklarin bulasmasina sebep olabilmektedir. Ayni sise havasini paylasan hastalar birbirlerine hastalik bulastirmaktadir. Bu nedenle çevremizi ve de özellikle gençleri ve ailelerini uyarmali, nargile sigara içmek kadar, hatta daha tehlikelidir.
Bu bakimdan WHO (Dünya Saglik Örgütü) nargileyi sagligi tehdit edici maddeler arasina sokmustur.
Çocuklarimizi ve gençlerimizi mutlaka her türlü tütünden uzak tutmamiz gerekiyor buna nargile içimi de dahildir.
nazan.walpoth@insel.ch
|
