Kadinin Menapoza girmesinden erkekler sorumlu!?
Kanadali arastirmacilarin bilgisayar model hesaplarina göre kadinin menapozun erkeklerin var olan genç kadinlara olan egiliminin bir sonucu olmasi gerektigidir.
Kadinin Menapozu hormonal degisim sonucu gelisen son menstürasyon ve buna bagli son yumurtlama yani üreme halini yitirmesi durumu olarak tanimlanabilir.
Bundan sonra kadinin yasami daha onlarca yil sürse de üreme yetenegi artik bitmistir. Hayvanlar aleminde bazi istisnai durumlar hariç (Balinalar ve tutsak olarak yasayan maymunlar hemen hemen sadece insana ait bir durum bu menapoz hali ve ilginçtir nedeni henüz tam açiklanamamistir.
Var olan tezlerden birisi „Büyükanne tezi“ olarak literatüre geçmistir. Buna göre Kadin yasi ilerleyince torunlarina bakabilmek için aktif üremeden pasif duruma geçer.
Bu tezi Kanadali arastirmacilar bir bilgisayar modeli arastirmasinda yaptiklari hesaplamalar ile evrim biyolojisi acisindan sorgulamaktalar. Evrim genetikçisi Rama Singh liderliginde çalisan bu grup arastirmaci bir bilgisayar modeli gelistirmisler. Bu modele göre menapozun nedeninin erkeklerin genç kadinlara olan egiliminin neden olabilecegini hesaplamislar. Bu nedenle daha yasli kadinlarin üreme yeteneginin tercih sebebi olmamasi nedeniyle mutasyona ugrayip elendigini yaziyorlar. Erkekler de artik sansi olmayan bu yasi ileri kadinlarda üreme azalmasi ile ilgili olusan mutasyonlar zaman içinde birikebilmis ve menapoza sebep olmustur diye yaziyorlar. Infertilite (üreme yetenegi olmayan) sebebi olan bu gen mutasyonlari böylece nesilden nesile aktarilmistir diye belirtiyorlar.
Arastirmacilarin bu bilgisayar modelinden çikan hesaplamalardan çikarttiklari sonuç menapozun erkeklerin var olan genç kadinlara olan egiliminin bir sonucu olmasi gerektigidir. Hatta biraz daha da ileri giderek bu genç yasli kompetetif durum olmasaydi menapoz da olmazdi ve kadinlar ölünceye dek üreme yeteneklerini sakli tutarlardi diye yaziyorlar.
Bu tür seleksiyon bazli mutasyonlarin tersinin de geçerli oldugunu yani tarihte kadinlarin sadece genç erkeklere ilgi durumu olsaydi bu durumun tersine de isleyebilecegini hesaplamislar.
Mate Choice and the Origin of Menopause: Richard A. Morton1, Jonathan R. Stone1,2*, Rama S. Singh1
1 Department of Biology, McMaster University, Hamilton, Ontario, Canada, 2 Origins Institute, McMaster University, Hamilton, Ontario, PLoS Comput Biol, doi: 10.1371/journal.pcbi.1003092 Canada
nazan.walpoth@insel.ch
|
