Sebahattin Karaca
FOÇA TURİZMİNDE TESİSLERİN ÖNEMİ
Yaklaşık yarım asırlık turizm tecrübemden yola çıkarak, söylemek isterim ki; turizm kırkayaklı bir böcek misali kırk ve daha fazla ayaktan oluşur. Ne kadar çok gelişirse ayak sayısı o kadar artar. Adeta dipsiz kuyu gibidir. Turizm sektöründe ulaşım, haberleşme, yeme- içme, eğlence, kalifiye elaman, seyahat acentesi, tur operatörü, araba kiralama, rehberlik, safari, ören yeri gezileri, turlar, gösteriler, festivaller v.b. gibi pek çok olguyu içerir. Bunların en başında konaklama, yeme-içme ve eğlence tesisleri gelir.
Bugün Foça Turizminin içerisinde konaklama ve diğer tesislerinin önemini vurgulamaya çalışacağım.
Konaklama tesisleri:
a) Turistik belgeli tesisler
b) Belediye belgeli tesisler diye ikiye ayrılmaktadır.
Turistik belgeli tesisler:
Otel - motel - pansiyon -tatil köyleri - konaklamalı kamp - karavan alanlarıdır. Konaklama tesisleri, turizm bakanlığı vasıflar yönetmeliÄŸine göre 1, 2, 3, 4, 5 yıldız olarak sınıflandırılır. Bazı ülkelerde 7 yıldızlı konaklama tesisleri var olmakla beraber ülkemizde bu vasıflara haiz tesis bulunmamaktadır. Bunun dışında binanın tarihi özelliÄŸinden dolayı, nitelikleri bakımından, vasıflar yönetmeliÄŸine uymasa da Türkiye’de 150 civarında özel turistik belgeli konaklama tesisi bulunmaktadır.
Belediye belgeli tesisler:
Belediye belgeli konaklama tesisleri de belediye meclisinin yönetmelik esaslarına göre 1. 2. 3. sınıf olmak üzere otel – motel – pansiyon - tatil köyleri - konaklamalı kamp - karavan alanlarından oluÅŸan tesislerdir. Foça’da ve Yenifoça’da uluslararası turizm standardına ve turist talebine uygun yeterli sayıda vasıflı yatağın olduÄŸu söylenemez. Bugünkü konjektürde mevcut olan yatak sayısı yaz aylarında ancak kapı müşterisinin talebini karşılamaktadır. Yani herhangi bir tarihte 1 veya 2 tur operatörü, Foça’ya organizeli gruplar halinde, dönemsel olarak turist getirmek için 300 - 500 yatak talebinde bulunsa, bu talebi karşılayacak yüksek vasıflı yatak sayısında zorlanabiliriz.
O itibarla, her nerede ne kadar turizm alanı içerisinde, konaklama tesisi yapmaya müsait kamu ve şahsa ait arsa var ise, en cazip biçimde teşvik edilerek, vasıflı yatak sayısını arttırmak gereklidir.
Son yıllarda tarihi değerlerin gün ışığına çıkması doğrultusunda, tarih turizmine ilgi duyan indivuduel turistlerin butik otelleri tercih ettiği gözlenmektedir. Bu çerçevede bu tür turistin, butik otelleri tercih etmesi noktasından çıkışla butik otelciliğe yönelmek doğru bir yol olarak görülmektedir.
Turistik belgeli tesislerde; vasıflar yönetmeliÄŸine göre yıldız alınır. Alınan yıldızın korunup – korunmadığına dair, genel kontroller Turizm Bakanlığı Ä°ÅŸletmeler ve Tesisler Genel Müdürlükleri tarafından ayrı ayrı denetlenir. Denetlemelerde 100 üzerinden 70 puan alamayanların yıldızlarından bir tanesi eksiltilir veya duruma göre tamamen iptal edilebilir.
Puanlama vasıf, teknik ve personel üzerinden yapılır. Belediye belgeli tesislerde ise denetim; genelde zabıta, sağlıkçı ve itfaiye elemanlarınca yapılır. İster turistik belgeli, ister belediye belgeli tesislerde çalışmak üzere her ne kadar ülkenin dört bir yanında turizm ve otelcilik yüksek okulları ve Anadolu turizm otelcilik okulları dört yıl boyunca öğrenci yetiştirseler de, öğrenci yetiştirmelerinin yanı sıra, ilgili bakanlıktan alınan izinlerle altı ay kursa tabii tutulan elemanların sayısı hiçbir zaman yeni açılan konaklama tesislerine paralel yetişmemiş olduğundan kalifiye eleman konusunda maalesef sıkıntı 50 sene önce de vardı, şimdi de var olmaya devam etmektedir.
Foça’da Reha Midilli Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu ve Halim Foçalı Anadolu Turizm Otelcilik Okulu olması bir ÅŸans gibi gözükmekle beraber, Foça’daki konaklama tesislerinde bu okullardan mezun olan öğrencilerden yeterli miktarda istihdam edilmemesi üzüntü verici bir durumdur. Zira Foça’da turizm iÅŸletme belgeli konaklama tesis sayısı 2 - 3 adet ile sınırlı olduÄŸundan, vasıflı belediye belgeli konaklama tesis sayısı azlığından, ayrıca turizm hareketinin 2 - 3 ay ile sınırlı olmasından dolayı Foça’da yetiÅŸen kalifiye elemanlar, Foça’yı terk etmektedirler.
Bu durum karşısında sayısı az olan konaklama tesisleri bile, vasıflı eleman çalıştırmak yerine, konaklama tesis sahibi veya müdürlerinin öğretimi ve yetiştirmesi ile beceri kazandırılan elemanları çalıştırarak, ihtiyacı karşılamaktadırlar.
Yeme- içme ve eğlence tesisleri:
Yukarıda konaklama tesislerinde olduÄŸu gibi yeme - içme ve eÄŸlence yerlerinde de yine Turizm Bakanlığı ve belediye belgeli olmak üzere iki türlü sınıflandırma yapılır ve buna uygun belge verilir. Bu belgeler lokanta – restaurant – cafe - bar, gece kulübü adı altında verilir. Maalesef ilçemizde turistik belgeli olmak üzere iÅŸ bu tesislerden bir tane yoktur ve olmaması üzüntü vericidir.
KeÅŸke Foça’da bu türden, birkaç yıldızlı, turizm iÅŸletme belgeli, vasıfları yüksek ve eÄŸitimli elemanlarca hizmet verilebilen iÅŸletmeler olabilseydi, Foça turizmine, çok konuda ve fark edilir seviyede katkı saÄŸlardı.
Bu çerçevede söylemek isterim ki kırkayaktan bir - iki tane eksik olursa fark edilmez. Üç - beş tane eksik olursa seker. Yarısı eksik olursa topallar. Konaklama, yeme - içme ve eğlence tesisinin yeterli ve vasıflı olmaması ise başsız kalmış kırkayağa benzer, yürümesi zorlaşır ve hatta can çekiştirir.
Bu manada Foça turizmini; olumsuz yönde tetikleyen, gürültüden,görsel çirkinliklere - düzensizliklerden, dağınıklıklara - adam sendecilikten, sahiplenmeye ve duyarlı olmaya her zamankinden daha çok ihtiyaç vardır.
Turizmin geliÅŸmesi: birkaç tane dört beÅŸ yıldızlı konaklama tesisi yapmak veya yaptırmakla saÄŸlanamaz. Ä°yidir ancak yeterli deÄŸildir. Yeterli olabilmesi için estetiÄŸi – güzelliÄŸi – temizliÄŸi – huzuru - mutluluÄŸu ÅŸehrin her noktasında yaÅŸanır ve hissedilir kılmak gerekir. Çünkü 4 - 5 yıldızlı tesislerde konaklayan insanlar, ÅŸehrin sokağında meydanında gezip dolaşırken, yerken içerken, oturup kalkarken 5 yıldız ayarında tertip, düzen, güzellik, hijyen, yeme içme ve eÄŸlence ile ulaşım ve haberleÅŸme hizmetlerinin kendilerine sunulmasını isterler.
ANCAK BU ÅžEKÄ°LDE TURÄ°ST VE MÜŞTERÄ° MEMNUNÄ°YETÄ° SAÄžLANIR. Bütün bu düzenlemelerin saÄŸlanamaması; 4 - 5 yıldız konaklama tesislerinde “HERÅžEY DAHÄ°L SÄ°STEMÄ°NÄ°” tetikleyen en önemli sebeptir.
Tam da bu noktada kentin esnafı ve ekonomisi sıkıntı yaşar.
Bu düşünce ve yaklaşım içerisinde yatırımcılar, seçilmiÅŸler ve atanmışlar, el ele ve omuz omuza vererek Foça’da yapılması gerekenleri birlikte analiz edip çözümler üretmelidirler. Ancak bu sayede 1987 - 1997 yılları arasında yakaladığımız “FOÇA TURÄ°ZMÄ°NDE ALTIN YILLAR DÖNEMÄ°NÄ°” yeniden tesis edebiliriz.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
www.sebahattinkaraca.com
Yaklaşık yarım asırlık turizm tecrübemden yola çıkarak, söylemek isterim ki; turizm kırkayaklı bir böcek misali kırk ve daha fazla ayaktan oluşur. Ne kadar çok gelişirse ayak sayısı o kadar artar. Adeta dipsiz kuyu gibidir. Turizm sektöründe ulaşım, haberleşme, yeme- içme, eğlence, kalifiye elaman, seyahat acentesi, tur operatörü, araba kiralama, rehberlik, safari, ören yeri gezileri, turlar, gösteriler, festivaller v.b. gibi pek çok olguyu içerir. Bunların en başında konaklama, yeme-içme ve eğlence tesisleri gelir.
Bugün Foça Turizminin içerisinde konaklama ve diğer tesislerinin önemini vurgulamaya çalışacağım.
Konaklama tesisleri:
a) Turistik belgeli tesisler
b) Belediye belgeli tesisler diye ikiye ayrılmaktadır.
Turistik belgeli tesisler:
Otel - motel - pansiyon -tatil köyleri - konaklamalı kamp - karavan alanlarıdır. Konaklama tesisleri, turizm bakanlığı vasıflar yönetmeliÄŸine göre 1, 2, 3, 4, 5 yıldız olarak sınıflandırılır. Bazı ülkelerde 7 yıldızlı konaklama tesisleri var olmakla beraber ülkemizde bu vasıflara haiz tesis bulunmamaktadır. Bunun dışında binanın tarihi özelliÄŸinden dolayı, nitelikleri bakımından, vasıflar yönetmeliÄŸine uymasa da Türkiye’de 150 civarında özel turistik belgeli konaklama tesisi bulunmaktadır.
Belediye belgeli tesisler:
Belediye belgeli konaklama tesisleri de belediye meclisinin yönetmelik esaslarına göre 1. 2. 3. sınıf olmak üzere otel – motel – pansiyon - tatil köyleri - konaklamalı kamp - karavan alanlarından oluÅŸan tesislerdir. Foça’da ve Yenifoça’da uluslararası turizm standardına ve turist talebine uygun yeterli sayıda vasıflı yatağın olduÄŸu söylenemez. Bugünkü konjektürde mevcut olan yatak sayısı yaz aylarında ancak kapı müşterisinin talebini karşılamaktadır. Yani herhangi bir tarihte 1 veya 2 tur operatörü, Foça’ya organizeli gruplar halinde, dönemsel olarak turist getirmek için 300 - 500 yatak talebinde bulunsa, bu talebi karşılayacak yüksek vasıflı yatak sayısında zorlanabiliriz.
O itibarla, her nerede ne kadar turizm alanı içerisinde, konaklama tesisi yapmaya müsait kamu ve şahsa ait arsa var ise, en cazip biçimde teşvik edilerek, vasıflı yatak sayısını arttırmak gereklidir.
Son yıllarda tarihi değerlerin gün ışığına çıkması doğrultusunda, tarih turizmine ilgi duyan indivuduel turistlerin butik otelleri tercih ettiği gözlenmektedir. Bu çerçevede bu tür turistin, butik otelleri tercih etmesi noktasından çıkışla butik otelciliğe yönelmek doğru bir yol olarak görülmektedir.
Turistik belgeli tesislerde; vasıflar yönetmeliÄŸine göre yıldız alınır. Alınan yıldızın korunup – korunmadığına dair, genel kontroller Turizm Bakanlığı Ä°ÅŸletmeler ve Tesisler Genel Müdürlükleri tarafından ayrı ayrı denetlenir. Denetlemelerde 100 üzerinden 70 puan alamayanların yıldızlarından bir tanesi eksiltilir veya duruma göre tamamen iptal edilebilir.
Puanlama vasıf, teknik ve personel üzerinden yapılır. Belediye belgeli tesislerde ise denetim; genelde zabıta, sağlıkçı ve itfaiye elemanlarınca yapılır. İster turistik belgeli, ister belediye belgeli tesislerde çalışmak üzere her ne kadar ülkenin dört bir yanında turizm ve otelcilik yüksek okulları ve Anadolu turizm otelcilik okulları dört yıl boyunca öğrenci yetiştirseler de, öğrenci yetiştirmelerinin yanı sıra, ilgili bakanlıktan alınan izinlerle altı ay kursa tabii tutulan elemanların sayısı hiçbir zaman yeni açılan konaklama tesislerine paralel yetişmemiş olduğundan kalifiye eleman konusunda maalesef sıkıntı 50 sene önce de vardı, şimdi de var olmaya devam etmektedir.
Foça’da Reha Midilli Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu ve Halim Foçalı Anadolu Turizm Otelcilik Okulu olması bir ÅŸans gibi gözükmekle beraber, Foça’daki konaklama tesislerinde bu okullardan mezun olan öğrencilerden yeterli miktarda istihdam edilmemesi üzüntü verici bir durumdur. Zira Foça’da turizm iÅŸletme belgeli konaklama tesis sayısı 2 - 3 adet ile sınırlı olduÄŸundan, vasıflı belediye belgeli konaklama tesis sayısı azlığından, ayrıca turizm hareketinin 2 - 3 ay ile sınırlı olmasından dolayı Foça’da yetiÅŸen kalifiye elemanlar, Foça’yı terk etmektedirler.
Bu durum karşısında sayısı az olan konaklama tesisleri bile, vasıflı eleman çalıştırmak yerine, konaklama tesis sahibi veya müdürlerinin öğretimi ve yetiştirmesi ile beceri kazandırılan elemanları çalıştırarak, ihtiyacı karşılamaktadırlar.
Yeme- içme ve eğlence tesisleri:
Yukarıda konaklama tesislerinde olduÄŸu gibi yeme - içme ve eÄŸlence yerlerinde de yine Turizm Bakanlığı ve belediye belgeli olmak üzere iki türlü sınıflandırma yapılır ve buna uygun belge verilir. Bu belgeler lokanta – restaurant – cafe - bar, gece kulübü adı altında verilir. Maalesef ilçemizde turistik belgeli olmak üzere iÅŸ bu tesislerden bir tane yoktur ve olmaması üzüntü vericidir.
KeÅŸke Foça’da bu türden, birkaç yıldızlı, turizm iÅŸletme belgeli, vasıfları yüksek ve eÄŸitimli elemanlarca hizmet verilebilen iÅŸletmeler olabilseydi, Foça turizmine, çok konuda ve fark edilir seviyede katkı saÄŸlardı.
Bu çerçevede söylemek isterim ki kırkayaktan bir - iki tane eksik olursa fark edilmez. Üç - beş tane eksik olursa seker. Yarısı eksik olursa topallar. Konaklama, yeme - içme ve eğlence tesisinin yeterli ve vasıflı olmaması ise başsız kalmış kırkayağa benzer, yürümesi zorlaşır ve hatta can çekiştirir.
Bu manada Foça turizmini; olumsuz yönde tetikleyen, gürültüden,görsel çirkinliklere - düzensizliklerden, dağınıklıklara - adam sendecilikten, sahiplenmeye ve duyarlı olmaya her zamankinden daha çok ihtiyaç vardır.
Turizmin geliÅŸmesi: birkaç tane dört beÅŸ yıldızlı konaklama tesisi yapmak veya yaptırmakla saÄŸlanamaz. Ä°yidir ancak yeterli deÄŸildir. Yeterli olabilmesi için estetiÄŸi – güzelliÄŸi – temizliÄŸi – huzuru - mutluluÄŸu ÅŸehrin her noktasında yaÅŸanır ve hissedilir kılmak gerekir. Çünkü 4 - 5 yıldızlı tesislerde konaklayan insanlar, ÅŸehrin sokağında meydanında gezip dolaşırken, yerken içerken, oturup kalkarken 5 yıldız ayarında tertip, düzen, güzellik, hijyen, yeme içme ve eÄŸlence ile ulaşım ve haberleÅŸme hizmetlerinin kendilerine sunulmasını isterler.
ANCAK BU ÅžEKÄ°LDE TURÄ°ST VE MÜŞTERÄ° MEMNUNÄ°YETÄ° SAÄžLANIR. Bütün bu düzenlemelerin saÄŸlanamaması; 4 - 5 yıldız konaklama tesislerinde “HERÅžEY DAHÄ°L SÄ°STEMÄ°NÄ°” tetikleyen en önemli sebeptir.
Tam da bu noktada kentin esnafı ve ekonomisi sıkıntı yaşar.
Bu düşünce ve yaklaşım içerisinde yatırımcılar, seçilmiÅŸler ve atanmışlar, el ele ve omuz omuza vererek Foça’da yapılması gerekenleri birlikte analiz edip çözümler üretmelidirler. Ancak bu sayede 1987 - 1997 yılları arasında yakaladığımız “FOÇA TURÄ°ZMÄ°NDE ALTIN YILLAR DÖNEMÄ°NÄ°” yeniden tesis edebiliriz.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
"Sebahattin Karaca" bütün yazıları için tıklayın...