Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
Çekme makarnasýna sahip çýkan Foça
Uluslararasý gýda hareketi Slow Food’un bu yýlki 10 Aralýk Toprak Ana (Terra Madre) günü için güzel bir çaðrýsý var. Çaðrýya geçmeden önce neden Slow Food ve Terra Madre?
Slow Food’un topraðýn nimetlerini kutsayýp kutlamak üzere Terra Madre Day olarak ilan ettiði kuruluþ günü olan 10 Aralýk, bütün dünyada yerel gýdanýn kutlama günüdür.
Toprak ananýn sunduðu yiyecekleri yerel gýdanýn önemini kavrayarak bütün dünya ile ayný gün kutlamaya önem veren Slow Food anlayýþý, küresel saðlýklý gýda hareketini yerelin en küçük birimlerinden dünya geneline yaygýnlaþtýrmak adýna Terra Madre Day (10 Aralýk Toprak Ana Günü) için birlikte sofralar kurup yemek yiyelim diyor. Yemeðimiz adil, temiz ve iyi olsun, yöremizde yetiþen saðlýklý gýdalardan olsun diyor.
Sürdürülebilir gýda eriþiminin herkesin hakký olduðunu savunan Slow Food anlayýþý toprak ananýn biz insanlara sunduðu tüm nimetleri þükranla hatýrlayýp hatýrlatma konusunda son derece duyarlý davranýp sofralarýn ve yemeðin birleþtiriciliðine güveniyor. Bu anlamda dünyanýn dört bir yanýndaki birliklerini ve gýdanýn önemini kavrayan tüm insanlarý kutlamalar yapmaya çaðýrýyor.
Bu kutlamalarda yörelerinize ait biricik ve özel olan her ne ise onu bulun öne çýkarýn, kaybolmasýna izin vermeyin diyor. Hatta tarifleyin, tescilleyip belgeleyin diyor. Bu amaç ile de Taste The Ark adý altýnda bir kayýt altýna alma projesini hayata geçiriyor. Bu proje, “varlýðýný giderek unuttuðumuz fakat yaþamasýný istediðimiz kültürel ve tarihsel boyutlu geleneksel gýda deðerlerimiz hangileridir” sorusunu kendi öz varlýðýmýza sorma imkânýný veriyor.
Taste The Ark; Geleneksel tat belleðimizi, sandýk ve ambarlarýmýzdaki kadim hububat tohumlarýmýzý ve de eski lezzet reçetelerimizi hatýrlatan bir proje.
Dünyadaki toprak ana etkinliklerine Foça Zeytindalý da “her yemek tarifi hatýralarla doludur” diyerek Foça’nýn geleneksel hamur iþi olan çekme makarna ile katýlýyor.
Slow Food Zeytindalý Foça lideri Gül Giriþmen bütün Foçalý hanýmlarý 10 Aralýk günü büyükçe bir kutlamayla çekme makarna yapmaya davet ediyor.
Haydi Foça, çekme makarnana sahip çýk!
Foça Mutfaðý kitabýmda da belirttiðim gibi “hamur yemeden doymaz Foçalý çocuklarýn karný.”
Belki, çocukluðumuzun eski ve unutulmaz tatlarýný kendi aramýzda anlatýp söyleþerek baþlamalýyýz iþe, kendi aramýzda konuþup sesimiz coþarak gürleþtikçe “hadi hep beraber yapýp yiyelim, yaþatmak için ses verelim el verelim” demek ne güzel olur.
Belki bir gün Menemen’deki Kubbeli Bakkal’ý ziyaret etmeli, öyle ya eskiden en güzel çekme makarnalýk kara un Kubbeli Bakkal’da satýlýrmýþ. Acaba yine satýyorlar mý? Tabi, çok daha eski dönemlerde Foça’daki deðirmende öðütürlermiþ çekme makarnalýk kepekli kara unu.
Yine Foça Mutfaðý kitabýma göre: Nadire teyzenin, buðdaylarýndan çýkardýklarý un ile yaptýklarý ekmek ve kesme makarnalarýnýn tadýný özlemle anmasý oldukça manidar! Þimdiki itfaiyenin bulunduðu köþede eskiden kocaman bir su kuyusu ve deðirmen varmýþ. Bu deðirmenin rüzgârla dönen çarklarýnýn gücüyle öðütürlermiþ buðdaylarýný. “Kendimiz elerdik buðdayýn iri kepeðini, ince kalanlarý elemezdik kepekli kara un daha lezzetli olurdu. Bizim buranýn kesme ve çekme makarnasý lezzetli olsun diye o kara undan yapýlýr. Bugün bile kara un ararýz makarna hamuru yoðurmak için” diyor Nadire teyze.
Çekme makarna piþtikten sonra üzerine ufalanmýþ sert peynir yaðda kýzartýlýp dökülürmüþ. Saðýlýr hayvaný olan evler, kýzdýrdýklarý tereyaðýn içine doðum yapan hayvanýn ilk gelen “aðýz” denilen sütünden koyarlarmýþ. Bu koyu kývamlý sütü tereyaðýnda kahverengi olana kadar kavurup ondan sonra çekme makarnanýn üzerine dökmek en sevilen tatlandýrma yöntemiymiþ. Makarna üzerine konuþtuðumuz Foçalýlarýn her biri, küçük farklýlýklar olsa da genelde benzer þeyler anlatýyorlar. Sert kurutulmuþ tulum peyniri ve tartý denilen süt kavurmasýný da makarnalarýnda kullandýklarýný öðreniyorum yaþlý Foçalýlardan.”
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
Uluslararasý gýda hareketi Slow Food’un bu yýlki 10 Aralýk Toprak Ana (Terra Madre) günü için güzel bir çaðrýsý var. Çaðrýya geçmeden önce neden Slow Food ve Terra Madre?
Slow Food’un topraðýn nimetlerini kutsayýp kutlamak üzere Terra Madre Day olarak ilan ettiði kuruluþ günü olan 10 Aralýk, bütün dünyada yerel gýdanýn kutlama günüdür.
Toprak ananýn sunduðu yiyecekleri yerel gýdanýn önemini kavrayarak bütün dünya ile ayný gün kutlamaya önem veren Slow Food anlayýþý, küresel saðlýklý gýda hareketini yerelin en küçük birimlerinden dünya geneline yaygýnlaþtýrmak adýna Terra Madre Day (10 Aralýk Toprak Ana Günü) için birlikte sofralar kurup yemek yiyelim diyor. Yemeðimiz adil, temiz ve iyi olsun, yöremizde yetiþen saðlýklý gýdalardan olsun diyor.
Sürdürülebilir gýda eriþiminin herkesin hakký olduðunu savunan Slow Food anlayýþý toprak ananýn biz insanlara sunduðu tüm nimetleri þükranla hatýrlayýp hatýrlatma konusunda son derece duyarlý davranýp sofralarýn ve yemeðin birleþtiriciliðine güveniyor. Bu anlamda dünyanýn dört bir yanýndaki birliklerini ve gýdanýn önemini kavrayan tüm insanlarý kutlamalar yapmaya çaðýrýyor.
Bu kutlamalarda yörelerinize ait biricik ve özel olan her ne ise onu bulun öne çýkarýn, kaybolmasýna izin vermeyin diyor. Hatta tarifleyin, tescilleyip belgeleyin diyor. Bu amaç ile de Taste The Ark adý altýnda bir kayýt altýna alma projesini hayata geçiriyor. Bu proje, “varlýðýný giderek unuttuðumuz fakat yaþamasýný istediðimiz kültürel ve tarihsel boyutlu geleneksel gýda deðerlerimiz hangileridir” sorusunu kendi öz varlýðýmýza sorma imkânýný veriyor.
Taste The Ark; Geleneksel tat belleðimizi, sandýk ve ambarlarýmýzdaki kadim hububat tohumlarýmýzý ve de eski lezzet reçetelerimizi hatýrlatan bir proje.
Dünyadaki toprak ana etkinliklerine Foça Zeytindalý da “her yemek tarifi hatýralarla doludur” diyerek Foça’nýn geleneksel hamur iþi olan çekme makarna ile katýlýyor.
Slow Food Zeytindalý Foça lideri Gül Giriþmen bütün Foçalý hanýmlarý 10 Aralýk günü büyükçe bir kutlamayla çekme makarna yapmaya davet ediyor.
Haydi Foça, çekme makarnana sahip çýk!
Foça Mutfaðý kitabýmda da belirttiðim gibi “hamur yemeden doymaz Foçalý çocuklarýn karný.”
Belki, çocukluðumuzun eski ve unutulmaz tatlarýný kendi aramýzda anlatýp söyleþerek baþlamalýyýz iþe, kendi aramýzda konuþup sesimiz coþarak gürleþtikçe “hadi hep beraber yapýp yiyelim, yaþatmak için ses verelim el verelim” demek ne güzel olur.
Belki bir gün Menemen’deki Kubbeli Bakkal’ý ziyaret etmeli, öyle ya eskiden en güzel çekme makarnalýk kara un Kubbeli Bakkal’da satýlýrmýþ. Acaba yine satýyorlar mý? Tabi, çok daha eski dönemlerde Foça’daki deðirmende öðütürlermiþ çekme makarnalýk kepekli kara unu.
Yine Foça Mutfaðý kitabýma göre: Nadire teyzenin, buðdaylarýndan çýkardýklarý un ile yaptýklarý ekmek ve kesme makarnalarýnýn tadýný özlemle anmasý oldukça manidar! Þimdiki itfaiyenin bulunduðu köþede eskiden kocaman bir su kuyusu ve deðirmen varmýþ. Bu deðirmenin rüzgârla dönen çarklarýnýn gücüyle öðütürlermiþ buðdaylarýný. “Kendimiz elerdik buðdayýn iri kepeðini, ince kalanlarý elemezdik kepekli kara un daha lezzetli olurdu. Bizim buranýn kesme ve çekme makarnasý lezzetli olsun diye o kara undan yapýlýr. Bugün bile kara un ararýz makarna hamuru yoðurmak için” diyor Nadire teyze.
Çekme makarna piþtikten sonra üzerine ufalanmýþ sert peynir yaðda kýzartýlýp dökülürmüþ. Saðýlýr hayvaný olan evler, kýzdýrdýklarý tereyaðýn içine doðum yapan hayvanýn ilk gelen “aðýz” denilen sütünden koyarlarmýþ. Bu koyu kývamlý sütü tereyaðýnda kahverengi olana kadar kavurup ondan sonra çekme makarnanýn üzerine dökmek en sevilen tatlandýrma yöntemiymiþ. Makarna üzerine konuþtuðumuz Foçalýlarýn her biri, küçük farklýlýklar olsa da genelde benzer þeyler anlatýyorlar. Sert kurutulmuþ tulum peyniri ve tartý denilen süt kavurmasýný da makarnalarýnda kullandýklarýný öðreniyorum yaþlý Foçalýlardan.”
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
"Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN" bütün yazýlarý için týklayýn...