Zuhal ÖZÜGÜL
ÖLÜ CANLAR..
Gogol’ün romanıyla sadece isim benzerliÄŸi var bu baÅŸlığın. Konu tamamen apayrı. Anlatacağım.
2004 yıllarıydı galiba. Almanya’da müthiÅŸ bir tartışma baÅŸladı. Kıyasıya sürüyordu. Ä°nsanlar tamamen ikiye bölünmüştü. Evet-Hayır’dı yanıtlar. Ara yol yoktu. Konu ise gerçekten “bıçak sırtı gibi çok inceydi” Çok nazik bir konuydu.
Prof.Dr. Hagens isminde bir bilim adamı çıkmış “ben cesetleri iç organları da görünecek ÅŸekilde mumyalayacağım (plastinasyon) ve sergileyeceÄŸim” Birçok kesimden insanlar özellikle tutucular buna karşı çıkıyorlardı. “Vücutlar tabularımızdır. Ä°nsanları mezarlarında rahat bırakın” gibi. Medya onu ÅŸarlatan ilan etmiÅŸti. Oysa Hagens bu cesetlere sanki can veriyordu. Evet “Ölü Canlardı” onlar. O, plastinasyon adı verilen biyolojik doku örneklerini korumak için bir teknik geliÅŸtirmiÅŸti. Neyse, adama yapmadıklarını bırakmadılar. Onlar, bir ekip olarak çalışıyorlardı, direndiler ve sergilemeye baÅŸladılar. Bu kez sergiyi gezenlerden yorumlar gelmeye baÅŸladı.
“Midem kalktı, bayılmamak için kendimi zor tuttum, çocuÄŸum korktu aÄŸlamaya baÅŸladı çıktık ama tekrar girdik, çok ÅŸey öğrendim, ölümden korkum kalmadı gibi” Ben ise, tam anlamıyla meraktan çatlıyordum. Anlatılanları duydukça, resimlere baktıkça bu sergiyi görmek için neler vermezdim. Ancak olmadı. YaÅŸadığım kente çok uzak bir yerde sergilendi. ÖrneÄŸin, üstünde üç biniciyle bir at, aşık çiftler, satranç oynayanlar v.s. hiç aklımdan çıkmadı. Geçenlerde, gazetede bu serginin ilanını görünce soluÄŸu orada aldım. Ancak bu, o sergi deÄŸil, küçük bir taklidiydi. (Human Body Exhibition) Olsun. Sergi boyunca yetkili gençlere at nerede? diye sordum. Onlar da beni aydınlattılar. Bu “O” deÄŸildi.
Sergiden kısaca söz etmek gerekirse: her galeri, bedenin belli bir sistemine odaklanıyor. Organlar tek tek hatta dilim dilim sergileniyor. Video ile iÅŸlevi izlenebiliyor. Ä°lk giriÅŸte bir iskelet karşılıyor. Hani ÅŸu korku filmlerinde gördüğümüz her tarafı sallanan çıngır çıngır ses çıkaran. Hayal kırıklığı. Ancak, biraz ötesinde küreÄŸine dayanmış, dinlenen ‘birinin’ hazırlanmış iskeletini görüyoruz. Hah iÅŸte bu diyoruz. Bir baÅŸka galeride, basket atan sporcunun kaslarının gerilimi görünüyor. Sinirlerimizi gördüğümüz zaman hayretler içinde kalıyoruz. Sanki mücevher gibi. Al, boynuna kolye diye tak. Sigara içenlerin hızla önünden geçerken, yine de yan gözle baktıkları akciÄŸerler. Buraya çocuklar gençler gelmeli. Ya sigaraya baÅŸlamazlar ya da o dakka bırakırlar. Ãœreme için ayrı bir pavyon var nedense. Girerken bir yetkili “aman orayı atlamayın” diyor. Embrio’nun anne karnındaki geliÅŸimini sırasıyla izleyebiliyoruz.
Bedenlerin gözlerinin çekikliÄŸinden onların Çinli olduklarını kolayca (!) anlıyoruz. Söylenene göre Çin’de aileler ölülerini gömecek para bulamadıkları için bağışlıyorlarmış. Zaten, Prof. Hagens’e de sergiden sonra yüzlerce beden bağışı yapılmış. Hatta isminin yazılmasını bile isteyen olmuÅŸ. “Ebediyen yaÅŸayacağım” niyetiyle...
Prof. Hagens de kendi bedenini karısı ve oÄŸluna, ekibe bağışlamış. Anlatması zor, görmesi kolay. Ä°zmir Kültür Park Atlas Pavyonu’nda sürüyor. Kaçırmayın.
Daha bitmedi.
Kafamda binbir soru, aklımda bir düşünce. Peki, insanlar birbirini neden öldürüyor? Kafam dağılsın diye TV düğmesine basıyorum. Büyük bir soÄŸukkanlılık ve alışkanlıkla, cinayet haberi veren spiker kadın çıkıyor. “Karısına kurÅŸunları boÅŸalttı, iki kurÅŸun dalaÄŸa, biri...
Öff.. Ben dalağı gördüm. Kalbe, böbreğe, mideye, beyine kurşun girdiği zaman nasıl dağıldığını gözümün önüne getirebiliyorum artık. Kitaplarda, dergilerde gördüğümüz resimler bu kadar etkilemiyor. Gözüne kapsül girdiği anki acı, gözün dağılması. Bunları düşünebiliyorum. Bir tek duyduğu acıyı hissedemiyorum. Kimsenin başına gelmesini de istemiyorum. Şimdi, katillere bir ceza(?) veriliyor ya, onları, bir de, bu sergiye götürmeli yaptıkları hasarı, ölü bedenler üzerinden göstermeliler. Sergiyi gezerken Ali İsmail oğlumuzun tekrar tekrar gösterilen dayak videosu geliyor gözümün önüne. Katillerin yumrukları, sopalar, tekmeleri onun iç organlarını parçalamış, kemiklerini kırmış, nefesini kesmiş. Ayakta duran bir bedenin sırtına, yüzüne, göğsüne, yanağına, kafasına, çevresinde döne döne bakıyorum. İnsan vücudu dayanıklı ancak kırılgan ve savunmasız. Organlarının belki bir süre direndiğini, ancak onca tekmeden sonra yaralanıp, parçalandıklarını düşünüyorum.
Dünyada olduÄŸu gibi ülkemizde de, ne yazık ki eline “öldürücü aracı” alanlar, bir bedenin güzelliÄŸini, iÅŸlevini sonlandırmak için saldırıyorlar. Hakkı varmış gibi! Medyada, ölenler ya Kurban olarak gösterilir ya da önemsenmez. Kurban bazen hayvan olur, bazen çocuk, çoÄŸunlukla kadındır.
Tekrar sergiye döneceÄŸim. Prof. Hagens kendi sergisine “Bedenlerin Dünyası” adını vermiÅŸti. Ne kadar doÄŸru. Tek fark, biz ‘ÅŸimdilik’ canlıyız, oradaki bedenler ölü.
Tüm canavarların (savaş çığırtkanları, katiller, onlara göz yumanlar) bir gün, öyle veya böyle, sonları gelecek.
İNSAN DOĞAR, YAŞAR, ÖLÜR...
Zuhal ÖZÜGÜL
"Zuhal ÖZÜGÜL" bütün yazıları için tıklayın...
Gogol’ün romanıyla sadece isim benzerliÄŸi var bu baÅŸlığın. Konu tamamen apayrı. Anlatacağım.
2004 yıllarıydı galiba. Almanya’da müthiÅŸ bir tartışma baÅŸladı. Kıyasıya sürüyordu. Ä°nsanlar tamamen ikiye bölünmüştü. Evet-Hayır’dı yanıtlar. Ara yol yoktu. Konu ise gerçekten “bıçak sırtı gibi çok inceydi” Çok nazik bir konuydu.
Prof.Dr. Hagens isminde bir bilim adamı çıkmış “ben cesetleri iç organları da görünecek ÅŸekilde mumyalayacağım (plastinasyon) ve sergileyeceÄŸim” Birçok kesimden insanlar özellikle tutucular buna karşı çıkıyorlardı. “Vücutlar tabularımızdır. Ä°nsanları mezarlarında rahat bırakın” gibi. Medya onu ÅŸarlatan ilan etmiÅŸti. Oysa Hagens bu cesetlere sanki can veriyordu. Evet “Ölü Canlardı” onlar. O, plastinasyon adı verilen biyolojik doku örneklerini korumak için bir teknik geliÅŸtirmiÅŸti. Neyse, adama yapmadıklarını bırakmadılar. Onlar, bir ekip olarak çalışıyorlardı, direndiler ve sergilemeye baÅŸladılar. Bu kez sergiyi gezenlerden yorumlar gelmeye baÅŸladı.
“Midem kalktı, bayılmamak için kendimi zor tuttum, çocuÄŸum korktu aÄŸlamaya baÅŸladı çıktık ama tekrar girdik, çok ÅŸey öğrendim, ölümden korkum kalmadı gibi” Ben ise, tam anlamıyla meraktan çatlıyordum. Anlatılanları duydukça, resimlere baktıkça bu sergiyi görmek için neler vermezdim. Ancak olmadı. YaÅŸadığım kente çok uzak bir yerde sergilendi. ÖrneÄŸin, üstünde üç biniciyle bir at, aşık çiftler, satranç oynayanlar v.s. hiç aklımdan çıkmadı. Geçenlerde, gazetede bu serginin ilanını görünce soluÄŸu orada aldım. Ancak bu, o sergi deÄŸil, küçük bir taklidiydi. (Human Body Exhibition) Olsun. Sergi boyunca yetkili gençlere at nerede? diye sordum. Onlar da beni aydınlattılar. Bu “O” deÄŸildi.
Sergiden kısaca söz etmek gerekirse: her galeri, bedenin belli bir sistemine odaklanıyor. Organlar tek tek hatta dilim dilim sergileniyor. Video ile iÅŸlevi izlenebiliyor. Ä°lk giriÅŸte bir iskelet karşılıyor. Hani ÅŸu korku filmlerinde gördüğümüz her tarafı sallanan çıngır çıngır ses çıkaran. Hayal kırıklığı. Ancak, biraz ötesinde küreÄŸine dayanmış, dinlenen ‘birinin’ hazırlanmış iskeletini görüyoruz. Hah iÅŸte bu diyoruz. Bir baÅŸka galeride, basket atan sporcunun kaslarının gerilimi görünüyor. Sinirlerimizi gördüğümüz zaman hayretler içinde kalıyoruz. Sanki mücevher gibi. Al, boynuna kolye diye tak. Sigara içenlerin hızla önünden geçerken, yine de yan gözle baktıkları akciÄŸerler. Buraya çocuklar gençler gelmeli. Ya sigaraya baÅŸlamazlar ya da o dakka bırakırlar. Ãœreme için ayrı bir pavyon var nedense. Girerken bir yetkili “aman orayı atlamayın” diyor. Embrio’nun anne karnındaki geliÅŸimini sırasıyla izleyebiliyoruz.
Bedenlerin gözlerinin çekikliÄŸinden onların Çinli olduklarını kolayca (!) anlıyoruz. Söylenene göre Çin’de aileler ölülerini gömecek para bulamadıkları için bağışlıyorlarmış. Zaten, Prof. Hagens’e de sergiden sonra yüzlerce beden bağışı yapılmış. Hatta isminin yazılmasını bile isteyen olmuÅŸ. “Ebediyen yaÅŸayacağım” niyetiyle...
Prof. Hagens de kendi bedenini karısı ve oÄŸluna, ekibe bağışlamış. Anlatması zor, görmesi kolay. Ä°zmir Kültür Park Atlas Pavyonu’nda sürüyor. Kaçırmayın.
Daha bitmedi.
Kafamda binbir soru, aklımda bir düşünce. Peki, insanlar birbirini neden öldürüyor? Kafam dağılsın diye TV düğmesine basıyorum. Büyük bir soÄŸukkanlılık ve alışkanlıkla, cinayet haberi veren spiker kadın çıkıyor. “Karısına kurÅŸunları boÅŸalttı, iki kurÅŸun dalaÄŸa, biri...
Öff.. Ben dalağı gördüm. Kalbe, böbreğe, mideye, beyine kurşun girdiği zaman nasıl dağıldığını gözümün önüne getirebiliyorum artık. Kitaplarda, dergilerde gördüğümüz resimler bu kadar etkilemiyor. Gözüne kapsül girdiği anki acı, gözün dağılması. Bunları düşünebiliyorum. Bir tek duyduğu acıyı hissedemiyorum. Kimsenin başına gelmesini de istemiyorum. Şimdi, katillere bir ceza(?) veriliyor ya, onları, bir de, bu sergiye götürmeli yaptıkları hasarı, ölü bedenler üzerinden göstermeliler. Sergiyi gezerken Ali İsmail oğlumuzun tekrar tekrar gösterilen dayak videosu geliyor gözümün önüne. Katillerin yumrukları, sopalar, tekmeleri onun iç organlarını parçalamış, kemiklerini kırmış, nefesini kesmiş. Ayakta duran bir bedenin sırtına, yüzüne, göğsüne, yanağına, kafasına, çevresinde döne döne bakıyorum. İnsan vücudu dayanıklı ancak kırılgan ve savunmasız. Organlarının belki bir süre direndiğini, ancak onca tekmeden sonra yaralanıp, parçalandıklarını düşünüyorum.
Dünyada olduÄŸu gibi ülkemizde de, ne yazık ki eline “öldürücü aracı” alanlar, bir bedenin güzelliÄŸini, iÅŸlevini sonlandırmak için saldırıyorlar. Hakkı varmış gibi! Medyada, ölenler ya Kurban olarak gösterilir ya da önemsenmez. Kurban bazen hayvan olur, bazen çocuk, çoÄŸunlukla kadındır.
Tekrar sergiye döneceÄŸim. Prof. Hagens kendi sergisine “Bedenlerin Dünyası” adını vermiÅŸti. Ne kadar doÄŸru. Tek fark, biz ‘ÅŸimdilik’ canlıyız, oradaki bedenler ölü.
Tüm canavarların (savaş çığırtkanları, katiller, onlara göz yumanlar) bir gün, öyle veya böyle, sonları gelecek.
İNSAN DOĞAR, YAŞAR, ÖLÜR...
Zuhal ÖZÜGÜL
"Zuhal ÖZÜGÜL" bütün yazıları için tıklayın...