Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
Pembe domates aldatmacasý
Günümüzde yiyecek maddesi satýn alýrken, týpký altýn alýr gibi aldanmamak için dört gözümüzü açmak gerekiyor. Beþ göz de açsak nafile diyenleri duyar gibiyim! Geçen gün pazarda çakma pembe domatesleri görünce acayip hýrt oldum.
Üç yýl önceki ilk aldanýþýmdan sonra gardýmý öyle almýþým ki, o hibrit suratlýlarý taa uzaktan bile görsem tanýyorum artýk! Zirai ilaçlarýn parfüm gibi kullanýldýðý bereketli Fethiye ovasýnýn korsan pembeleriydi, eve gelip kahvaltýda yemek için kestiðimde nasýl da hayal kýrýklýðýna uðramýþtým!
Þimdi bütün pembe yetiþtiren bölgelere yayýlmýþ durumda. Nasýl bir çalýþma örgütlenme iþindeyse bu tohumcular, köylüleri de kandýrýyorlar. Hoþ, köylüler de kandýrýlmaya çoktan hazýr! Sert ve dayanýklý diye pazarlayýnca neler olmaz… Malûm pembe domates emsallerinden daha fazla para ediyor, bunu bilen uyanýklar da sözüm ona kýsa gün kârý edecekler…
Kadim tohumumuz pembe domatesin de hibritini ürettikleri için son derece öfkeliyim. Ýþte bu yüzden her fýrsatta bu konudaki deneyimlerimi anlatmaya devam edeceðim. PDA Pembe Domates Aðý diye çok faydalý bir að var Türkiye’de. Pek çok insan bu að sayesinde tanýþtý pembe domates ile. Aslýnda 1980’ler öncesine kadar bildiði fakat zamanla unutturulduðu desek daha doðru. PDA üyeleri yýllardýr mektup zarflarý içinde domates tohumlarý daðýttýlar isteyenlere. Hem de hiçbir karþýlýk beklemeden. Tek istedikleri; bu lezzetli domates tohumunun yok olmamasý, yeni nesillere ulaþmasý, paylaþým yoluyla hayatta kalmasý.
Yýllardýr genetiði ile oynanmýþ ve ýslah ediyoruz diye hilkat garibesi haline getirilmiþ domateslere alýþtýrýldý insanlýk. TV reklamlarýnda kullanýlan domatesler bile meþin suratlý hibrit domatesler. Gerçek domatesin görünümünü ve tadýný bilmeyen kötü ile iyiyi nasýl ayýrt etsin?
Ýnce iþler bu iþler desem, deðil. Hiç de ince iþ deðil, kör gözüm parmaðýnda þirket iþleri bu iþler. Tohum þirketlerinin çarklarýný daha hýzlý döndüren iþler.
Gerçek pembe domates ile hibrit pembe arasýndaki farklar?
-Gerçek pembe domates, incecik zar gibi bir kabuða sahiptir, hiçbir þekilde kabuðunu soymak gerekmez. Zaten soymak isteseniz de soyamazsýnýz çatlar suyunu akýtýr.
- Gerçek pembe yumuþaktýr, elinize aldýðýnýzda nazik tutmalýsýnýz. (Zaten o yüzden çiftçiyi bu kadar kolay ikna ediyor tohum simsarlarý.)
- Gerçek pembenin içinde süngerimsi doku olmaz, sert gövde uzantýlarý vardýr ama etli kýsým ile kesin bir þekilde ayrýlýr.
- Dýþ kýsmýnýn rengi kök kýsýmlarýnda bariz bir yeþillik arz eder. Özellikle yarý olmuþlarda.
- Gerçek pembenin dýþ yüzeyinde boðumlar vardýr ve bu boðumlar ince sýk çatlaklara dönüþmüþtür. Boðumlarýn geçiþi yumuþaktýr, sert, köþeli ve kalýn hatlý deðildir.
- Gerçek pembeler geniþ enine doðru büyürken, hibritler daha sivri ve yuvarlak büyürler.
- Gerçek pembelerin dip (popo) kýsýmlarý tohumsal özelliðini yansýtan çizgilerle adeta boðumlarýnýn büyüklüðünü belli eder. Gözenekli harita gibi çizgilerdir bunlar. Pek çok kiþi bu çizgilerin ete girmiþ olan bölümlerinden hoþlanmaz, özellikle doðrarken ayýklamak gerekebilir! Hibritçiler bu duruma da el atmýþlar; çakma pembelerin popolarýnda o çizgilere rastlanmýyor.
-Hibritlerin diðer özelliklerini anlatmaya gerek var mý? Sadece rengi pembedir. Diðer özelliklerin hepsi piyasada satýlan meþin muþabba domatesler gibidir. Anlaþýlmamasý mümkün deðildir. Dikkat edilecek unsur; satýn alýrken dýþýný iyi gözlemlemektir. Kalýn, köþeli ve sert görünüþlü pembe renklilerden uzak durmak gerek. Onlar doðan görünümlü þahindir!
Baþka nasýl anlarýz?
Ah bir önemli ayrýntý daha; Gerçek pembeler dýþa dolgun yuvarlaklar halindedir, hibrit pembelerin yuvarlaklýðý ise içe çukur vaziyettedir. Gerçek pembe domateste olmayan bir boþluðu iþaret eder bu çukurluk. Bana kalýrsa en önemli iþareti de budur.
Pembe domatesin tohumu hibrit olmasa bile bazý durumlarda yan tarladan etkilenerek deðiþime uðrayabiliyormuþ. Bunu daha çok dýþý kýrmýzýya yakýn renkteki domateslerde görüyoruz. Ýçinin bütün özellikleri; sulu, yumuþak, damarsýz ve son derece lezzetli lakin dýþý kýrmýzý!
Tohumcularýn korsan pembelerini tarlasýna ekip sonrasýnda istese de özgün pembeye geçemeyecek olan köylüyü nasýl uyaracaðýz? Sapla saman karýþtý. Belki bizlere düþen, gerçek üreticiyi bulup destek olmak, yüreklendirip ürettiðine sahip çýkmaktýr.
2009 Yýlýna ait bir yazý daha:
Pembe Domates Aðý (PDA) diye biþey duydunuz mu?
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
Günümüzde yiyecek maddesi satýn alýrken, týpký altýn alýr gibi aldanmamak için dört gözümüzü açmak gerekiyor. Beþ göz de açsak nafile diyenleri duyar gibiyim! Geçen gün pazarda çakma pembe domatesleri görünce acayip hýrt oldum.
Üç yýl önceki ilk aldanýþýmdan sonra gardýmý öyle almýþým ki, o hibrit suratlýlarý taa uzaktan bile görsem tanýyorum artýk! Zirai ilaçlarýn parfüm gibi kullanýldýðý bereketli Fethiye ovasýnýn korsan pembeleriydi, eve gelip kahvaltýda yemek için kestiðimde nasýl da hayal kýrýklýðýna uðramýþtým!
Þimdi bütün pembe yetiþtiren bölgelere yayýlmýþ durumda. Nasýl bir çalýþma örgütlenme iþindeyse bu tohumcular, köylüleri de kandýrýyorlar. Hoþ, köylüler de kandýrýlmaya çoktan hazýr! Sert ve dayanýklý diye pazarlayýnca neler olmaz… Malûm pembe domates emsallerinden daha fazla para ediyor, bunu bilen uyanýklar da sözüm ona kýsa gün kârý edecekler…
Kadim tohumumuz pembe domatesin de hibritini ürettikleri için son derece öfkeliyim. Ýþte bu yüzden her fýrsatta bu konudaki deneyimlerimi anlatmaya devam edeceðim. PDA Pembe Domates Aðý diye çok faydalý bir að var Türkiye’de. Pek çok insan bu að sayesinde tanýþtý pembe domates ile. Aslýnda 1980’ler öncesine kadar bildiði fakat zamanla unutturulduðu desek daha doðru. PDA üyeleri yýllardýr mektup zarflarý içinde domates tohumlarý daðýttýlar isteyenlere. Hem de hiçbir karþýlýk beklemeden. Tek istedikleri; bu lezzetli domates tohumunun yok olmamasý, yeni nesillere ulaþmasý, paylaþým yoluyla hayatta kalmasý.
Yýllardýr genetiði ile oynanmýþ ve ýslah ediyoruz diye hilkat garibesi haline getirilmiþ domateslere alýþtýrýldý insanlýk. TV reklamlarýnda kullanýlan domatesler bile meþin suratlý hibrit domatesler. Gerçek domatesin görünümünü ve tadýný bilmeyen kötü ile iyiyi nasýl ayýrt etsin?
Ýnce iþler bu iþler desem, deðil. Hiç de ince iþ deðil, kör gözüm parmaðýnda þirket iþleri bu iþler. Tohum þirketlerinin çarklarýný daha hýzlý döndüren iþler.
Gerçek pembe domates ile hibrit pembe arasýndaki farklar?
-Gerçek pembe domates, incecik zar gibi bir kabuða sahiptir, hiçbir þekilde kabuðunu soymak gerekmez. Zaten soymak isteseniz de soyamazsýnýz çatlar suyunu akýtýr.
- Gerçek pembe yumuþaktýr, elinize aldýðýnýzda nazik tutmalýsýnýz. (Zaten o yüzden çiftçiyi bu kadar kolay ikna ediyor tohum simsarlarý.)
- Gerçek pembenin içinde süngerimsi doku olmaz, sert gövde uzantýlarý vardýr ama etli kýsým ile kesin bir þekilde ayrýlýr.
- Dýþ kýsmýnýn rengi kök kýsýmlarýnda bariz bir yeþillik arz eder. Özellikle yarý olmuþlarda.
- Gerçek pembenin dýþ yüzeyinde boðumlar vardýr ve bu boðumlar ince sýk çatlaklara dönüþmüþtür. Boðumlarýn geçiþi yumuþaktýr, sert, köþeli ve kalýn hatlý deðildir.
- Gerçek pembeler geniþ enine doðru büyürken, hibritler daha sivri ve yuvarlak büyürler.
- Gerçek pembelerin dip (popo) kýsýmlarý tohumsal özelliðini yansýtan çizgilerle adeta boðumlarýnýn büyüklüðünü belli eder. Gözenekli harita gibi çizgilerdir bunlar. Pek çok kiþi bu çizgilerin ete girmiþ olan bölümlerinden hoþlanmaz, özellikle doðrarken ayýklamak gerekebilir! Hibritçiler bu duruma da el atmýþlar; çakma pembelerin popolarýnda o çizgilere rastlanmýyor.
-Hibritlerin diðer özelliklerini anlatmaya gerek var mý? Sadece rengi pembedir. Diðer özelliklerin hepsi piyasada satýlan meþin muþabba domatesler gibidir. Anlaþýlmamasý mümkün deðildir. Dikkat edilecek unsur; satýn alýrken dýþýný iyi gözlemlemektir. Kalýn, köþeli ve sert görünüþlü pembe renklilerden uzak durmak gerek. Onlar doðan görünümlü þahindir!
Baþka nasýl anlarýz?
Ah bir önemli ayrýntý daha; Gerçek pembeler dýþa dolgun yuvarlaklar halindedir, hibrit pembelerin yuvarlaklýðý ise içe çukur vaziyettedir. Gerçek pembe domateste olmayan bir boþluðu iþaret eder bu çukurluk. Bana kalýrsa en önemli iþareti de budur.
Pembe domatesin tohumu hibrit olmasa bile bazý durumlarda yan tarladan etkilenerek deðiþime uðrayabiliyormuþ. Bunu daha çok dýþý kýrmýzýya yakýn renkteki domateslerde görüyoruz. Ýçinin bütün özellikleri; sulu, yumuþak, damarsýz ve son derece lezzetli lakin dýþý kýrmýzý!
Tohumcularýn korsan pembelerini tarlasýna ekip sonrasýnda istese de özgün pembeye geçemeyecek olan köylüyü nasýl uyaracaðýz? Sapla saman karýþtý. Belki bizlere düþen, gerçek üreticiyi bulup destek olmak, yüreklendirip ürettiðine sahip çýkmaktýr.
2009 Yýlýna ait bir yazý daha:
Pembe Domates Aðý (PDA) diye biþey duydunuz mu?
Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN
www.ascifok.com
"Aþçý Fok
Nurdan ÇAKIR TEZGÝN" bütün yazýlarý için týklayýn...