Sebahattin Karaca
FOÇA TURİZMİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ
Foçalı bir turizmci ve iÅŸletmeci olarak sizlerle Foça’da turizmin dünü ve bugünü hakkındaki düşüncelerimi paylaÅŸmak istedim.
1963 yılında kurulan Turizm Bakanlığı’nın ilk icraatlarından biri, içinde Foça‘nın da bulunduÄŸu Ä°stanbul BoÄŸazlar, Ä°zmir, Bursa, Erdek, Akçay, Ayvalık, ÇeÅŸme, KuÅŸadası, Pamukkale gibi 13 il ve ilçeden oluÅŸan yerleri Turistik Pilot Bölge ilan etmesidir. BilindiÄŸi üzere, turistik pilot bölgelere devlet yatırımları olan; yol, su, elektrik, haberleÅŸme, kanalizasyon öncelikli gelir.
Turizm teşvik kanunları dahilinde ise her türlü turizm yatırımları ucuz ve uzun vadeli kredilerle desteklenir.
Tanımın böyle olmasına karşın maalesef o yıllarda devlet bütçesi; ilan edilmiÅŸ Turistik pilot bölgelere alt yapı ve tesisler kurmaya yeterli olmamıştır. Foça’ya da alt yapı gelmemiÅŸtir. Emekli Sandığı ise Ä°zmir’de Efes Oteli, Ä°stanbul’da Tarabya Oteli, Bursa’da Çelik Palas, Ankara’da Büyük Ankara Oteli’ni yapmıştır. Ä°ÅŸ tatil köyüne gelince nereye ve nasıl yapılmalıydı? Sorusunun yanıtı, Foça’ya ve Club Med konseptinde diye bulmuÅŸtur.
Ä°ÅŸte bu çerçevede o yıllarda Ä°spanya ve Ä°talya’da ün yapmış dünyanın ilk tatil köylerinin kurucuları olan Gilbert Trigano ve Gerard Blitz ile temasa geçilmiÅŸ, öneri ve tavsiyeleri doÄŸrultusunda, tatil köyü yapılmış ve Club Med’e kiraya verilmiÅŸtir.
35 yıl boyunca Foça Club Med, Foça’ya ekonomik ve kültürel katkı saÄŸlamıştır. Ayrıca o tarihten sonra Türkiye’de tüm tatil köylerinin yapılması sırasında örnek ve model olmuÅŸtur.
Foça turizminin bu kanadında güzel gelişmeler olurken; maalesef o yıllarda alt yapı yatırımı konularında bir arpa boyu yol kat edilememiştir. Tam tersine kısıtlılık üstüne kısıtlılık gelmiştir. Nedir bu kısıtlılıklar? diye duruma bir göz attığımızda şunları görürüz.
Askeri alanlar çok geniÅŸlemiÅŸ, turizm rezerv alanı daralmış, o günkü imar planında 1. ve 2. Mersinaki’de bulunan turizm alanlarına ikinci konutlar yapılmıştır. Bir sonraki imar planı konut ağırlıklı olup turizmin geliÅŸtirilmesine çok uygun yapılmamıştır. Yatırım yapmaya durumu müsait olan Foçalı ailelerden birkaçının dışındakiler turizm iÅŸine girmemiÅŸtir.
Arkasından koruma amaçlı planların yapılamaması, imar plansızlığı; Foça’da uluslararası boyutta ve rekabette turizm tesislerinin yapılanmasına ve geliÅŸmesine mani olmuÅŸtur. Bu durum ne yazık ki halen devam etmektedir. Ä°ngiliz Burnu dahil olmak üzere, Yenifoça’ya kadar sayısız koyların hiçbirisine bugünkü mevzuat ve yasalar ile kıyı kenar çizgisi çekme mesafeleri, doÄŸal sit ÅŸerhleri sebebi ile uluslararası hizmet verebilecek tesis yapılmasına engeldir..
Bu arada ne yazık ki 1977 yılında Foça Turistik Pilot Bölge olmaktan çıkartılmıştır.
Bu tarihten itibaren Foça turizm konusunda kendisi ile baÅŸ baÅŸa kalmıştır. Yani turizmin geliÅŸmesi için gerekli olan her ÅŸeyi (alt yapı dahil) kendi imkanları ile yapacak, içerden ve dışarıdan yatırımcıyı muhtelif teÅŸviklerle bulacak ve geliÅŸmenin yolunu açacaktır. 1977- 1982 tarihleri arasında Club Med hariç yatak sayısı 150 civarında iken, 1982 yılında 3-4 otel, 1980’li yılların 2. yarısında ise 4-5 tesis ilavesi ile yatak sayısı 1000 civarına ulaÅŸmıştır. 1989-1997 yılları arasında Foça turizm konusunda kendi ölçülerinde zirveye çıkmıştır.
Bu arada belediyenin yap iÅŸlet devret modeli ile arsa temin ettiÄŸi alana 4 yıldızlı 400 yataklı bir otel yapılmış olması büyük bir kazançtır. Daha sonraki yıllarda 2-3 otelle beraber Tatil Köyü’nün kapanması, Foça’ya turist getiren seyahat acentalarının Foça’dan gitmiÅŸ olmaları ve sayısız baÅŸka nedenler Foça‘yı uluslararası turizm rekabetinde zayıf düşürmüştür. Ne yapılmalıdır? Nasıl olmalıdır ki 1989 -1997 arasındaki güzel ve parlak günlere geri dönülsün. Dönebilir mi? Evet, dönebilir. Nasıl?
Bu konuyu başka bir yerde veya yazıda ele almak dileğiyle.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
www.sebahattinkaraca.com
Foçalı bir turizmci ve iÅŸletmeci olarak sizlerle Foça’da turizmin dünü ve bugünü hakkındaki düşüncelerimi paylaÅŸmak istedim.
1963 yılında kurulan Turizm Bakanlığı’nın ilk icraatlarından biri, içinde Foça‘nın da bulunduÄŸu Ä°stanbul BoÄŸazlar, Ä°zmir, Bursa, Erdek, Akçay, Ayvalık, ÇeÅŸme, KuÅŸadası, Pamukkale gibi 13 il ve ilçeden oluÅŸan yerleri Turistik Pilot Bölge ilan etmesidir. BilindiÄŸi üzere, turistik pilot bölgelere devlet yatırımları olan; yol, su, elektrik, haberleÅŸme, kanalizasyon öncelikli gelir.
Turizm teşvik kanunları dahilinde ise her türlü turizm yatırımları ucuz ve uzun vadeli kredilerle desteklenir.
Tanımın böyle olmasına karşın maalesef o yıllarda devlet bütçesi; ilan edilmiÅŸ Turistik pilot bölgelere alt yapı ve tesisler kurmaya yeterli olmamıştır. Foça’ya da alt yapı gelmemiÅŸtir. Emekli Sandığı ise Ä°zmir’de Efes Oteli, Ä°stanbul’da Tarabya Oteli, Bursa’da Çelik Palas, Ankara’da Büyük Ankara Oteli’ni yapmıştır. Ä°ÅŸ tatil köyüne gelince nereye ve nasıl yapılmalıydı? Sorusunun yanıtı, Foça’ya ve Club Med konseptinde diye bulmuÅŸtur.
Ä°ÅŸte bu çerçevede o yıllarda Ä°spanya ve Ä°talya’da ün yapmış dünyanın ilk tatil köylerinin kurucuları olan Gilbert Trigano ve Gerard Blitz ile temasa geçilmiÅŸ, öneri ve tavsiyeleri doÄŸrultusunda, tatil köyü yapılmış ve Club Med’e kiraya verilmiÅŸtir.
35 yıl boyunca Foça Club Med, Foça’ya ekonomik ve kültürel katkı saÄŸlamıştır. Ayrıca o tarihten sonra Türkiye’de tüm tatil köylerinin yapılması sırasında örnek ve model olmuÅŸtur.
Foça turizminin bu kanadında güzel gelişmeler olurken; maalesef o yıllarda alt yapı yatırımı konularında bir arpa boyu yol kat edilememiştir. Tam tersine kısıtlılık üstüne kısıtlılık gelmiştir. Nedir bu kısıtlılıklar? diye duruma bir göz attığımızda şunları görürüz.
Askeri alanlar çok geniÅŸlemiÅŸ, turizm rezerv alanı daralmış, o günkü imar planında 1. ve 2. Mersinaki’de bulunan turizm alanlarına ikinci konutlar yapılmıştır. Bir sonraki imar planı konut ağırlıklı olup turizmin geliÅŸtirilmesine çok uygun yapılmamıştır. Yatırım yapmaya durumu müsait olan Foçalı ailelerden birkaçının dışındakiler turizm iÅŸine girmemiÅŸtir.
Arkasından koruma amaçlı planların yapılamaması, imar plansızlığı; Foça’da uluslararası boyutta ve rekabette turizm tesislerinin yapılanmasına ve geliÅŸmesine mani olmuÅŸtur. Bu durum ne yazık ki halen devam etmektedir. Ä°ngiliz Burnu dahil olmak üzere, Yenifoça’ya kadar sayısız koyların hiçbirisine bugünkü mevzuat ve yasalar ile kıyı kenar çizgisi çekme mesafeleri, doÄŸal sit ÅŸerhleri sebebi ile uluslararası hizmet verebilecek tesis yapılmasına engeldir..
Bu arada ne yazık ki 1977 yılında Foça Turistik Pilot Bölge olmaktan çıkartılmıştır.
Bu tarihten itibaren Foça turizm konusunda kendisi ile baÅŸ baÅŸa kalmıştır. Yani turizmin geliÅŸmesi için gerekli olan her ÅŸeyi (alt yapı dahil) kendi imkanları ile yapacak, içerden ve dışarıdan yatırımcıyı muhtelif teÅŸviklerle bulacak ve geliÅŸmenin yolunu açacaktır. 1977- 1982 tarihleri arasında Club Med hariç yatak sayısı 150 civarında iken, 1982 yılında 3-4 otel, 1980’li yılların 2. yarısında ise 4-5 tesis ilavesi ile yatak sayısı 1000 civarına ulaÅŸmıştır. 1989-1997 yılları arasında Foça turizm konusunda kendi ölçülerinde zirveye çıkmıştır.
Bu arada belediyenin yap iÅŸlet devret modeli ile arsa temin ettiÄŸi alana 4 yıldızlı 400 yataklı bir otel yapılmış olması büyük bir kazançtır. Daha sonraki yıllarda 2-3 otelle beraber Tatil Köyü’nün kapanması, Foça’ya turist getiren seyahat acentalarının Foça’dan gitmiÅŸ olmaları ve sayısız baÅŸka nedenler Foça‘yı uluslararası turizm rekabetinde zayıf düşürmüştür. Ne yapılmalıdır? Nasıl olmalıdır ki 1989 -1997 arasındaki güzel ve parlak günlere geri dönülsün. Dönebilir mi? Evet, dönebilir. Nasıl?
Bu konuyu başka bir yerde veya yazıda ele almak dileğiyle.
Sebahattin Karaca
sebahattinkaraca35@hotmail.com
"Sebahattin Karaca" bütün yazıları için tıklayın...