Işık Teoman
Türkiye’nin en büyük “fıstık çamı” ormanı
500’den fazla ailenin yaylacılık geleneÄŸini sürdürdüğü Kozak Yaylası’nda beÅŸ milyon adet fıstık çamı orman denizi oluÅŸturmuÅŸ
Yukarıbey, Karaveliler, Kıranlı, Çamavlu, Güneşli (Tekke), Göbeller, Terzihaliller, Kaplan, Hacıhamzalar, Aşağıcuma, Aşağıbey, Hisarköy, Ayvatlar, Yukarıcuma ve Demircidere köylerine Kozak Köyleri, dağlık ve ormanlık bir alanda kurulan bu bölgeye de Kozak Yaylası adı verilmiş.
Yukarıbey Nahiyesi (Kozak) bölgenin en büyük köyü
Kozak Yaylası’ndan Çandarlı’ya
Hafta sonu Ä°zmir ve çevresinde günü birlik keyifli bir pazar tatili geçirilebilecek pek çok yer var. Genellikle hava sıcaklığı kış boyunca ılıman seyrettiÄŸi için, bu geziler ailece çoluk çocuk rahatlıkla yapılabilir. Bizim tercihimiz bu hafta sonu Bergama’nın Kozak Yaylası oldu. Ä°zmir’e 100 kilometre uzaklıktaki Bergama’ya ulaÅŸana kadar insan zamanın nasıl geçtiÄŸini anlamıyor.
Karşıyaka’dan çıktıktan sonra Menemen’e varmadan önce Eski Foça giriÅŸindeki salaÅŸ kahvede nefis bir kahvaltı ettik. Geziye bu kez annemi de aldım. AyÅŸe ben ve annem yolda verdiÄŸimiz molaların ardından Bergama’ya ulaÅŸtık. AliaÄŸa’yı geçtikten sonra Åžakran ve köylerine girdik. Bu köylerde hala eski evler ayakta kalabilmiÅŸ. Körfeze bakan doyumsuz manzarası günün her saati esen rüzgarı, sessiz sakin köy meydanı haftanın yorgunluÄŸunu silip süpürüyor.
Kozak Yaylası
Ağaçlara tırmanmak ustalık işi
Bergama’da alışveriÅŸ yaptık. Bergama’nın tarihi mekanları oldukça çok. Ancak bu mekanları ziyaret etmek, annemin ayağındaki kemik erimesi nedeniyle gerçekleÅŸemedi. Kozak Yaylası’nın tadını çıkardık onun yerine. Bergama kent merkezinden dolaÅŸarak yol ayrımından Kozak Yaylası’na ulaşılıyor. Yaklaşık 20 kilometrelik bu güzergah gerçek bir fıstık çamı ormanı. Türkiye’de eÅŸi ve benzeri yok. Bu ÅŸahıs ormanlarında yetiÅŸen fıstık çamları babadan oÄŸla geçerek günümüze kadar gelmiÅŸ her biri asırlık aÄŸaç olmuÅŸ. Tabiî ki bu aÄŸaçlara tırmanmak ve fıstık kozalaklarını koparmak büyük ustalık istiyor. Ama artık, aÄŸaçlara tırmanmak, Kozak Yaylası’ndakiler için sıradan iÅŸler.
Kozak Yaylası’nda, 5 milyon adet fıstık çamının varlığını öğreniyoruz. Ve 500’den fazla aile geçimini, ayrıca yaylacılık geleneÄŸini sürdürüyor. Kozak Yaylası deniz seviyesinden 500, bazı yerlerde de 1000 metre yüksekliÄŸe kadar ulaşıyor. Bu gezimizde yeni bir ÅŸey daha öğrendik. Kozak'ın kendi adıyla anılan üzümü de bu çevrede çok biliniyor ve meÅŸhurmuÅŸ. Mevsim nedeniyle tadına bakma ÅŸansımız olmadı.
Kozalaklar da değerlendiriliyor. Fıstıklar ayrıldıktan sonra geriye kalanlar köylüler tarafından römorklara yüklenip götürülüyor
15 köy yol boyunca sıralanmış
Bergama’dan baÅŸlayan yolculuk boyunca; Yukarıbey Nahiyesi (Bergama) Kozak diye biliniyor ve Kozak bölgenin en büyük yerleÅŸim alanlarından biri. Sırasıyla, Yukarıbey, Karaveliler, Kıranlı, Çamavlu, GüneÅŸli (Tekke), Göbeller, Terzihaliller, Kaplan, Hacıhamzalar, AÅŸağıcuma, AÅŸağıbey, Hisarköy, Ayvatlar, Yukarıcuma, Demircidere ve Okçular köylerinden birçoÄŸuna girip çıktık. Köy kahvelerinde oturduk çaylarımızı yudumladık ve yorgunluk attık. Genelde yörede yaÅŸayan vatandaÅŸlar bu köylerin tümüne Kozak Köyleri adını vermiÅŸ. DaÄŸlık ve ormanlık bir alanda kurulduÄŸu için de bölgenin adı Kozak Yaylası olmuÅŸ.
Yukarıbey Köyü'ne fıstık çamı ormanlarının arasından ulaşılıyor
Kozak taşı da ünlü
Yol boyunca kozak taşını işleyen tesislere rastladık. Yani Kozak Yaylası sadece fıstık çamıyla ünlü değil. Kozak taşı da bu bölgenin geçim kaynakları arasında yer alıyor. Özellikle belediyeler bu taşları kendi kent merkezlerine döşemek için aylar öncesinden sıraya giriyormuş. Yukarıbey nahiyesinde verdiğimiz mola sırasında kahvede sohbete katılan köylüler bize 15 köyde halı dokumacılığının da yapıldığını anlattılar. Ancak ekonomik nedenlerde köy sayısı günümüzde yediye düşmüş. Sadece, Karaveliler, Kıranlı, Çamavlu, Güneşli (Tekke), Terzihaliller, Yukarıcuma ve Hacıhamzalar Köyleri'nde halı dokuma işi sürdürülüyormuş.
Sahilde çayımızı yudumladığımız sırada güneş batmaya başladı. Bir balıkçı teknesi ise ağ atmak için barınaktan çıkıp uzaklaşıyordu
Yağmur altında sıcak çay
Kozak Yaylası’ndan dönüşü farklı yerler görmek amacıyla geri dönmeden Çanakkale yoluna kadar sürdürdük. Ayvalık Çarşısı, oradan Dikili’ye geçtik. Havanın da güzel olmasından yararlanıp sahilde bir kafeteryaya oturup çaylarımızı yudumladık. Dikili’den ayrılırken hava iyice karardı ve soÄŸumaya baÅŸladı. Çanakkale yolu yerine Çandarlı yolunu tercih ettik. Yaklaşık 20 kilometrelik bu güzergah da kırmızı kiremit kaplı köy evleriyle dolu ve tam bir köy yolu. YaÄŸmur atıştırmaya baÅŸlarken Çandarlı sahilinde de birer sıcak çay içip Ä°zmir’e dönüş yaptık.
Çandarlı Kalesi çok iyi aydınlatışmış. Görkemli bir şekilde en uzak bölgelerden dahi görülebiliyor
Dikili balıkçı barınağı
Işık Teoman
isikteoman@gmail.com
500’den fazla ailenin yaylacılık geleneÄŸini sürdürdüğü Kozak Yaylası’nda beÅŸ milyon adet fıstık çamı orman denizi oluÅŸturmuÅŸ
Yukarıbey, Karaveliler, Kıranlı, Çamavlu, Güneşli (Tekke), Göbeller, Terzihaliller, Kaplan, Hacıhamzalar, Aşağıcuma, Aşağıbey, Hisarköy, Ayvatlar, Yukarıcuma ve Demircidere köylerine Kozak Köyleri, dağlık ve ormanlık bir alanda kurulan bu bölgeye de Kozak Yaylası adı verilmiş.
Kozak Yaylası’ndan Çandarlı’ya
Hafta sonu Ä°zmir ve çevresinde günü birlik keyifli bir pazar tatili geçirilebilecek pek çok yer var. Genellikle hava sıcaklığı kış boyunca ılıman seyrettiÄŸi için, bu geziler ailece çoluk çocuk rahatlıkla yapılabilir. Bizim tercihimiz bu hafta sonu Bergama’nın Kozak Yaylası oldu. Ä°zmir’e 100 kilometre uzaklıktaki Bergama’ya ulaÅŸana kadar insan zamanın nasıl geçtiÄŸini anlamıyor.
Karşıyaka’dan çıktıktan sonra Menemen’e varmadan önce Eski Foça giriÅŸindeki salaÅŸ kahvede nefis bir kahvaltı ettik. Geziye bu kez annemi de aldım. AyÅŸe ben ve annem yolda verdiÄŸimiz molaların ardından Bergama’ya ulaÅŸtık. AliaÄŸa’yı geçtikten sonra Åžakran ve köylerine girdik. Bu köylerde hala eski evler ayakta kalabilmiÅŸ. Körfeze bakan doyumsuz manzarası günün her saati esen rüzgarı, sessiz sakin köy meydanı haftanın yorgunluÄŸunu silip süpürüyor.
Ağaçlara tırmanmak ustalık işi
Bergama’da alışveriÅŸ yaptık. Bergama’nın tarihi mekanları oldukça çok. Ancak bu mekanları ziyaret etmek, annemin ayağındaki kemik erimesi nedeniyle gerçekleÅŸemedi. Kozak Yaylası’nın tadını çıkardık onun yerine. Bergama kent merkezinden dolaÅŸarak yol ayrımından Kozak Yaylası’na ulaşılıyor. Yaklaşık 20 kilometrelik bu güzergah gerçek bir fıstık çamı ormanı. Türkiye’de eÅŸi ve benzeri yok. Bu ÅŸahıs ormanlarında yetiÅŸen fıstık çamları babadan oÄŸla geçerek günümüze kadar gelmiÅŸ her biri asırlık aÄŸaç olmuÅŸ. Tabiî ki bu aÄŸaçlara tırmanmak ve fıstık kozalaklarını koparmak büyük ustalık istiyor. Ama artık, aÄŸaçlara tırmanmak, Kozak Yaylası’ndakiler için sıradan iÅŸler.
Kozak Yaylası’nda, 5 milyon adet fıstık çamının varlığını öğreniyoruz. Ve 500’den fazla aile geçimini, ayrıca yaylacılık geleneÄŸini sürdürüyor. Kozak Yaylası deniz seviyesinden 500, bazı yerlerde de 1000 metre yüksekliÄŸe kadar ulaşıyor. Bu gezimizde yeni bir ÅŸey daha öğrendik. Kozak'ın kendi adıyla anılan üzümü de bu çevrede çok biliniyor ve meÅŸhurmuÅŸ. Mevsim nedeniyle tadına bakma ÅŸansımız olmadı.
15 köy yol boyunca sıralanmış
Bergama’dan baÅŸlayan yolculuk boyunca; Yukarıbey Nahiyesi (Bergama) Kozak diye biliniyor ve Kozak bölgenin en büyük yerleÅŸim alanlarından biri. Sırasıyla, Yukarıbey, Karaveliler, Kıranlı, Çamavlu, GüneÅŸli (Tekke), Göbeller, Terzihaliller, Kaplan, Hacıhamzalar, AÅŸağıcuma, AÅŸağıbey, Hisarköy, Ayvatlar, Yukarıcuma, Demircidere ve Okçular köylerinden birçoÄŸuna girip çıktık. Köy kahvelerinde oturduk çaylarımızı yudumladık ve yorgunluk attık. Genelde yörede yaÅŸayan vatandaÅŸlar bu köylerin tümüne Kozak Köyleri adını vermiÅŸ. DaÄŸlık ve ormanlık bir alanda kurulduÄŸu için de bölgenin adı Kozak Yaylası olmuÅŸ.
Kozak taşı da ünlü
Yol boyunca kozak taşını işleyen tesislere rastladık. Yani Kozak Yaylası sadece fıstık çamıyla ünlü değil. Kozak taşı da bu bölgenin geçim kaynakları arasında yer alıyor. Özellikle belediyeler bu taşları kendi kent merkezlerine döşemek için aylar öncesinden sıraya giriyormuş. Yukarıbey nahiyesinde verdiğimiz mola sırasında kahvede sohbete katılan köylüler bize 15 köyde halı dokumacılığının da yapıldığını anlattılar. Ancak ekonomik nedenlerde köy sayısı günümüzde yediye düşmüş. Sadece, Karaveliler, Kıranlı, Çamavlu, Güneşli (Tekke), Terzihaliller, Yukarıcuma ve Hacıhamzalar Köyleri'nde halı dokuma işi sürdürülüyormuş.
Yağmur altında sıcak çay
Kozak Yaylası’ndan dönüşü farklı yerler görmek amacıyla geri dönmeden Çanakkale yoluna kadar sürdürdük. Ayvalık Çarşısı, oradan Dikili’ye geçtik. Havanın da güzel olmasından yararlanıp sahilde bir kafeteryaya oturup çaylarımızı yudumladık. Dikili’den ayrılırken hava iyice karardı ve soÄŸumaya baÅŸladı. Çanakkale yolu yerine Çandarlı yolunu tercih ettik. Yaklaşık 20 kilometrelik bu güzergah da kırmızı kiremit kaplı köy evleriyle dolu ve tam bir köy yolu. YaÄŸmur atıştırmaya baÅŸlarken Çandarlı sahilinde de birer sıcak çay içip Ä°zmir’e dönüş yaptık.
Işık Teoman
isikteoman@gmail.com
"Işık Teoman" bütün yazıları için tıklayın...