Etnografik Foça Tarihi Merkezi gözyaşlarıyla açıldı -

İzmir’in Foça ilçesinde etnografik ve tarihi öğelerle oluşturulan Foça Tarihi Merkezi 23 Nisan 2013 Salı günü saat 19.00’da törenle açıldı. Foça’ya mübadele ile gelmişlerin çocukları ile yaşlı Foçalıların pek çoğu sergilenen eserlerde ailelerinin yaşamlarından kesitler, hatıralar gördüklerini belirterek gözyaşlarına boğuldular. “Aşçı Fok” adıyla yazan Nurdan Çakır Tezgin de açılan standta Foça Belediyesi’nce bastırılan ve ücretsiz dağıtılan “Foça Mutfağı” kitabını ilk gün ziyaretçilerine imzaladı.

Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ, Yardımcıları Osman Yurtseven ve Orhan Bora, Kültür Sanat Danışmanı yazar Hüseyin Yurttaş, Foça Su Ürünleri Merkez Kooperatifi Başkanı Ceyhan Çetin, Arkeolog Ertan Aksoy, Turizmci Abdullah Güler, Araştırmacı Sanat Tarihçisi Cevat Yıldırım, Foça tarihi ve mübadilleri konularında çalışmalar yapan Ruhi İyigün, Foça eski Turizm Müdürü Manolya Sucukçu, Turizmci Işıl Dirim Kavitaş, Foça yemek kültürü ve yerel lezzetleri araştırmacısı ve yazarı Nurdan Çakır Tezgin, belediye meclis üyeleri ve yüzlerce vatandaşın izdiham yaratarak katıldığı Merkezin açılış töreni CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve İzmir Milletvekillerinin gönderdiği kutlama mesajlarının okunmasıyla başladı.

Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ konuşmasında gerçekleşmesini en çok arzu ettikleri, Foça ve yörenin geçmişini geleceğe taşıyan bir projeye imza atmaktan gurur duyduklarını söyledi.

Demirağ; “13 Şubat 2013 günü ilçemizde katkı verecek her kesimden kişilerle bir araya gelerek toplandık. Merkezi nasıl yapabilir, geliştirebilirizi konuştuk. Toplantıda kararlaştırdıklarımızı Balkan, Yunanistan ve adalar kültürüyle bir dönem yaşamış ve çıkınlarında çok zengin tarih ve kültür öğeleri bulundurduğunu bildiğimiz Foçalı vatandaşlarımıza duyurduk. Çok büyük bir ilgiyle, adeta bir görev bilinciyle ellerinde bulunan eserleri proje koordinatörümüz Çidem Dirim’e teslim ettiler. Arkeolog Ertan Aksoy ve ekibi görenlerin “bunlarda tarihi’mi” diye sordukları, merkezin doğasına uygun mozaikleri üretip yerleştirdiler. Elbirliğiyle, işbirliğiyle iki ayda burayı oluşturduk. Projemize öncülük eden, destek veren, emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum. Bu merkez bu haliyle kalmayacak, eksikler, unutulanlar zamanla yine halkımızın katkılarıyla giderilerek zengin bir Kent Kültürü ve Arşivi Müzesi’ne doğru yol alacağız. Bu merkezi ziyaret edipte duygulanmamak elde değil. Benim de Foça’yla ilgisi olan herkesin de burada sergilenenlerle bir bağı var” dedi.

Konuşmanın ardından, ziyaret için merkeze alınan bazı yaşlı vatandaşların fotoğraf ve eşyaların önünde gözyaşlarını tutamayarak ağladıkları görüldü.

1913 – 1923 yıllarına ait yüzlerce fotoğrafın yanı sıra, bazı mübadillerin Yunanistan’da yaşadıkları dönemlerde kullandıkları nüfus, evlenme cüzdanları, sürücü ehliyetleri, beraberinde getirdikleri eşyalar, el değirmeni taşları, dibekler, radyolar, denizci fenerleri, giysiler, yazmalı başörtüler, şarap taşıma ve saklamada kullanılan testiler, amforalar, antik çağa ait grifon başları, 100 yıl önce kullanılmış kahveci sandalyesi, berber koltuğu ve aynası, küçük el aletleri, tespihler, fincanlar, saatler, kalaylı bakır kaplar gibi değişik ve tarihi materyale yer verilen Foça Tarihi Merkezi’nde başta merhum hayırsever Reha Midilli olmak üzere yörenin tanınmış ve simge isimlerine ayrı köşeler açılarak ölümsüzleştirildiler. Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ’ın Kore gazisi dedesi Nurettin Çetindağ’ın gazi madalyası ve beratı da sergilenen değerler arasında yer aldı.

Eserler verenlerin adları belirtilerek sergi noktalarına konulurken, sahiplerine Foça Belediyesi’nin teşekkür belgeleri takdim edildi.

Demokrasi Meydanı yakınında, Belediye Dükkanları olarak bilinen pasajın üst katında daha önce Çok Amaçlı Toplantı Salonu olarak kullanılan birimde etnografik değerlerle oluşturulan merkezin giriş bölümü de tarihi figürlerle donatılmış taşlarla kaplandı.

Aşçı Fok Nurdan Çakır Tezgin’in hazırladığı ve imzaladığı Foça Mutfağı kitabına büyük ilgi gösteren ziyaretçiler kitabın merkezin dokusuna uygun ve tamamlayıcı bir öğe olarak yerini aldığını ifade ettiler.

Evlerinde hala çok sayıda sergilenebilecek eser bulunduğunu belirten vatandaşlar, “büyüklerimizi anmaya ve fotoğraf ve eşyalarla gençlik yıllarımızı yeniden yaşamamıza vesile oldu” dedikleri Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ’a sarılarak teşekkür ettiler.
Proje koordinatörü Çidem Dirim Foça Tarihi Merkezi’nin durağan bir yapı olmayacağını, yeni katkı ve desteklerle gelişimine devam edeceğini söyledi.

Çidem Dirim “Kısa sürede oldukça zengin bir materyalle açılışımızı gerçekleştirdik. Burayı görenlerin daha bu günden ellerindekileri teslim etme arzu ve talepleriyle karşılaştık. Burada herkes kendinden bir şeyler buldu. Evimizin bir köşesinde çürütmektense herkesle ve gelecek nesillerle paylaşalım fikri oluştu. Foça’nın tarihi yapılarından, Gediz nehrine, köylerine ve demografik yapısına kadar ilgili her konunun kayıt altına alınması, fotoğraf, kitap, gazete ve geçmişine ışık tutacak neşriyatın toplanması, ellerinde sergilemeye uygun değerler bulunanlarla iletişime geçilerek merkeze aktarılması, gelecekte ki araştırmacılara kaynak olabilecek veri tabanı yaratılması, mübadele öncesi ve sırasında yaşamışların varsa sağ olanlarıyla irtibat kurularak öykülerinin alınması, Foça’dan göçenlerin kurduğu aynı isimli kentlerle ilişki kurulması gibi amaçlarla başlattığımız proje şimdiden hedefine önemli ölçüde ulaşmış oldu.” dedi.

Foça Tarihi Merkezi’nin haftanın her günü mevsime göre düzenlenecek saatlerde ücretsiz olarak ziyarete açık olacağı öğrenildi.