Foça’ya olan derin sevgisi ve mutfak kültürüne olan özel ilgisi nedeniyle çalışmalarında “Aşçı Fok” adını kullanan Nurdan Çakır Tezgin, Foça’nın yerel yemeklerini “Yaşça, Hoşça, Aşçı Fok’ça Foça Mutfağı” adıyla kitaplaştırdı.
TARİF VERENLERİN ÖYKÜLERİYLE 130 FOÇA YEMEĞİ
Foça Belediyesi’nin katkılarıyla bastırılan kitap Nurdan Çakır Tezgin’in dokuz yıl boyunca Foça’nın yaşlıları, mübadilleri, balıkçıları ve köylülerinden ev ev ziyaretlerine giderek topladığı bilgi ve belgelerle oluşturuldu. Çoğunluğu yörenin otları ve balıklarıyla yapılanlardan oluşan, et yemekleri ve hamur tatlılarını da kapsayan 130’a yakın yemek tarifinin yanısıra kitap; yaşamışlarının dilinden Foça’nın ve yörenin tarihini de içerir bir özellik taşıyor. Fotoğrafları ile birlikte yemek tariflerini veren kişilerin hayat öyküleri ve o günlerin Foça’sının özellikleri ayrıntılı olarak ele alınarak, öykü diliyle okura aktarılıyor.
KARA TOPAN PİLAKİSİNDEN KUMERİKA MARMELATINA
İçinde; Ekmek Dolması, salyangoz yemekleri, fırın levrek ve çipura, tuzda levrek, kakavya, pitalita, tavada çimçim, trança şiş, karides sote, sardalye sırtı, şivrazma, avkus baklası, pirinçli enginar, kabak çiçeği kızartması, kabak böreği, yayma börek, çığırtma, kurufasulyeli arapsaçı, yumurtalı dalagan, pirinçli şevketi bostan türlüsü, yumurtalı aspariçe, oğlan kolu salatası, mangır çorbası, kapkalidalı bohçacık böreği, balık dolması, kara topan pilakisi, kestirmeli fener balığı, yoğurtlu kupez, kumerika marmelatı, oklavadan sıyırma tatlısı gibi bazıları unutulmaya yüz tutmuş, bazıları az bilinen yerel tatlara yer veren Aşçı Fok, bunların yapılacağı ot, balık ve diğer malzemelerin özellikleri ile temin edilebileceği mevsimsel zamanlar ve yetiştiği yerler hakkında da bilgiler aktarıyor.
FOÇA YEMEKLERİ ANADOLU, RUMELİ VE ADALARIN BÜYÜK BİRİKİMİ
Nurdan Çakır Tezgin’i “kendisine Aşçı Fok diyen, yemek yapmanın hazzını içtenlikle yaşayan bir mutfak dostudur” sözleriyle tanımlayan Foça Belediye Başkanı Gökhan Demirağ; “Foça yemekleri Anadolu, Rumeli ve Ege adalarında harmanlanan büyük birikimin özgün ürünleridir. Aşçı Fok’un kaleminden damlayan bu lezzetlerin yer aldığı bu kitabı yayınlamaktan son derece mutluyuz” diyor.
FOÇA AŞKIYLA ADINI AŞÇI FOK KOYDU
Aşçı Fok; “Fok’lar, balık ve balıkçılar diyarı Foça’ya yıllar önce yürek yelkenlerimi şişirerek gelmiştim. Kendime “Aşçı Fok” adını verdiğimde Foça ile böylesine bütünleşeceğim hiç aklıma gelmezdi. Sanırım zorlamasız tutsaklığa gönüllü evet demek, sanırım bir nevi aşk bu” diyerek Foça sevgisini özetliyor.
“Aşk bu evet, bir bakarsınız gönül tencerenizde efsunlu balık yahnileri pişirir, bir bakarsınız kuzu etiyle kokulu ot yemekleri. Haydi, kaldırın tencerenin kapağını, bütün yıldızlar içindedir, bakın göreceksiniz” diyerek devam ediyor.
YOKLUKTAN DOĞAN ZENGİN MUTFAK
Nurdan Çakır Tezgin; “Foça’nın yokluk zamanlarının, yoksul insanlarının, hani “gavur geldi. Biz Bağarası’na kaçtık” diyenlerinin anlattıklarıyla oluşturduğu kitap ve içeriği hakkında da; “Bu kitapta; bir antik kent olan Foça’nın, küçük ama en önemli yaşam alanı olan mutfağını ve mutfak alışkanlıklarını kaleme almaya çalıştım. Günümüzde pek çok yemek kitabı yayınlanmakta, türlü mutfak öyküleri severek okunmakta. Foça Mutfağı’nı diğerlerinden ayıran neydi ki bana bu kitabı yazdırdı diye sorarsanız; bunun pek çok yanıtının olduğunu söyleyebilirim. En başta, Foça’yı var eden deniz insanlarının varlığı, özgür kadınlarının özgün tencere kaynatışları, tatlı dilleri ve sokaklara taşan yemek kokularının iştah kabartan çekiciliği diye sıralamak mümkün.. Bir de şunu ifade etmeliyim; Buradaki tarifler ve anlatımlar bire bir Foçalılarla karşılıklı sohbetlerden derlenmiştir. Benzer tarifler en az üç kişiden dinlenerek kaydedilmiştir. Yerel değerlerimizin geleceğe taşınması adına, Foça’nın sözlü mutfak tarihini yazıya geçirmiş olmanın sevincini yaşıyorum” diyor.
Aşçı Fok’un 175 sayfalık “Foça Mutfağı” kitabını 23 Nisan 2013 Salı günü saat 19.00’da gerçekleştirilecek olan “Foça Tarihi Merkezi”nin açılışında, katılan konuklara imzalayacağı öğrenildi..
AŞÇI FOK - NURDAN ÇAKIR TEZGİN : Necatibey Kız Meslek Lisesinin Resim Bölümü’nde okuduğu 70’li yıllarda sürekli yemek pişirme atölyesine giden Nurdan Çakır Tezgin; mezuniyetten sonar uzun sure resimle ilgilendi. Bursa Devlet Güzel Sanatlar galerisi, Emin İlter atölyesi ve kendi atölyesinde çalışmalar yaptı. Çok sayıda karma sergiye katıldı. Doğum yeri olan Marmaris’te açtığı kişisel sergisinde Paris daveti aldı.
Paris resim sanatına olan yaklaşımını değiştirdi. Montmarte yokuşundaki son sokak sergisi ile resim yapmaktan vazgeçerek 90.lı yıllarda yurda döndü.
Bursa Uludağ yolundaki Türkiye’nin ilk enstalasyon evi olan Siyaz’ı kurdu. Siyaz felsefesiyle yoğrulan Tezgin kendini Uzak Asya yollarında buldu.
İran ve Pakistan üzerinden Hindistan’a yaptığı uzun yolculuk, Doğu Asya mutfaklarının onun dünyasındaki yerini perçinlemesiyle sonuçlandı. Mudanya’ya yerleşen ancak gezginci ruhunun çağrısıyla bu kez soluğu Ege kıyılarında alan Tezgin; Aşk, aşçı ve aş’la Foça’da hayat bularak” Aşçı Fok” adını kullanmaya başladı.
Çalışmalarını www.ascifok.com adlı sitesinde yayınlayan Nurdan Çakır Tezgin; dokuz yıllık bir araştırmanın ürünü olan kitabını cennet Foça’ya Aşçı Fok’un bir teşekkürü olarak niteliyor.
