Foça’nın Reha Amcası hayat öyküsüyle öğrenci okutuyor -

Geçtiğimiz yıl hayata veda eden Foçalı hayırsever işadamı Reha Midilli ve ailesinin yaşamı, eserleri ve yöre tarihine de ışık tutan bir anlatımla kitaplaştırıldı. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Vural Yiğit’in “ Midilliden Çıktık Yola” adlı kitabı antik çağ, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde Ege adaları, Midilli adası (Lesvos), İzmir ve Foça tarihini Midilli ailesi ekseninde ayrıntılı olarak ele alıyor.

Doç. Dr. Vural Yiğit kitabında Midilli ailesinin köklerini 1725 yılında Urfa’da doğan, askerlik görevi için Midilli adasına gelip buraya yerleşen Bekir Ağa ile başlatır. Bu arada Osmanlı Donanması hakkında ayrıntılara değinir. Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa, Midillide gemicilik ve tersane, kalyonların denize indirilmesi gibi denizcilik konularının yanı sıra bölgenin mimarisi, Midillide Bekir Ağa soyu, adada yaşam, Namık Kemal’in adaya gelişi ve savaşla birlikte değişen yaşam şartları, göçün başladığı 1913 yılı İzmir’i Saat kulesi ve halkın yaşayışı gibi konular irdeleniyor.

Yine 1913 yılında Foça ve yöresinde kazılar yapan ekibin başı Felix Sartiaux’ya “Foça’da bir kuşkulu Fransız” başlığıyla değiniliyor.

1915 Yılını “Çanakkale Geçilmez” yapan, dönemde Anafartalar cephesinde, Edirne’de yaşananlar, Mondros Mütarekesi, Ermeni isyanı, Foça’ya göç, düğün dernek kurulması, ailenin büyümesi, Tuz ticareti, zeytincilik, otobüsçülük, balıkçılıktan Foça Belediye Başkanlığı’na uzanan süreç, Cumhuriyet Devrimleri, Atatürk’ün Foça’ya gelişi, İkinci Dünya Savaşında Ankara’da Yaşam, Köy Enstitüleri, Phokaia Antik Kazıları, Foklar, Ata toprağı Midilli’ye, yurtiçi ve yurtdışına yapılan seyahatler, maceralı ABD yolculuğu, Reha Necla Midilli Vakfının kuruluşu, eserleri, yeni hayırlar yapmak için verilen dilekçe ve Reha Midilli’ye Veda içerikte bulunan konulardan bazılarının başlıcaları.

Foça ve yöresinin sosyokültürel yapısına damgasını vuran, yörenin gelişip değişmesinde büyük katkıları olan, bu topraklardan kazandıklarını yine bu toprakların insanına döndürmek hedefiyle kişisel ve vakfi hayır işleriyle büyük sevgi ve saygı kazanan Midilli Ailesi’nin 250 yıllık geçmişiyle birlikte, Midilli ve Anadolu’da yaşanan tarihsel olayları irdeleyip İzmir ve Foça’yla ilintiler kurarak okuyucuya sunan, hem tarihsel hem de otobiyografik bilgiler içeren kitabın baş kahramanı Reha Midilli.

Akın Doğu’nun katkılarıyla yayınlanan eser, 378 sayfadan oluşmuş; Reha Midilli’nin konuşmalarına özgün biçimiyle yer verilmiş, aileye ait resim ve belgelerle süslenmiş.
Midilli’den Çıktık Yola, Milletvekili Kemal Anadol’un yazdığı “Büyük Ayrılık” kitabından sonra yöre hakkında yayınlanmış önemli göç kitaplarından biri olarak değerlendiriliyor.

Önsözünde “… 1913 yılında Midilli Adası’ndan Anadolu’ya göç ederek, köklerinin bulunduğu “Midilli” soyadını almış olan ailenin soy geçmişi çok dikkat çekiciydi ve bilinen 250 yıllık bir öyküsü vardı; yaşanmış bir Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi gibiydi.

Ve bu öyküde aynı zamanda antik ve mitolojik Foça’nın ta Marsilya’ya kadar uzanan renkli geçmişinin yanında yine insanlık tarihinin neredeyse tüm geçmişini yaşayan İzmir’in yakın tarihine ışık tutan anıları ve olaylar da bulunmaktaydı…” diyen Yazar Vural Yiğit “Midilli’den Çıktık Yola” kitabında sosyokültürel yaşantımızla, göç ve ayrılıklar tarihimize ışık tutuyor.

Foça Reha Midilli Eğitim ve Yaşlı Evi Vakfı Mütevelli Heyeti ve Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Çelebi kitabın çalışmalarının Reha Midilli’nin sağlığında başladığını, kendisinin hatıraları, tuttuğu notlar, fotoğraf ve resmi belgelerinin en önemli kaynakça olarak kullanıldığını belirterek çalışmayı büyük bir sabır ve titizlikle gerçekleştiren Doç.Dr. Vural Yiğit’e teşekkür etti.

Ali Haydar Çelebi; “ Vural Yiğit aslında “İzmir’in Faytonları”, “Aklın Öyküsü” ve “Midilli’den Çıktık Yola” adlı üç eseri birlikte hazırladı. İlk iki kitap 10 ve 20 liralık bedellerle satışa konuldu. “Midilli’den Çıktık Yola” kitabı için bir bedel belirlemedik. Gelirinin tamamı öğrencilere aktarılacak olan bu kitabı edinmek isteyenlerden imkanı olanların gönüllerinden ne koparsa vakfa bağış yapmalarını istiyoruz. Bağış yapacak durumda olmayan vatandaşlarımıza ise ücretsiz olarak veriyoruz. Kitaplar Reha Necla Midilli Vakfı 210 sok. No 5 / A Foça – İzmir adresinden veya vakfın 0 232 812 22 44 no.lu telefonuna müracaat edilerek temin edilebilir. Reha Midilli’den devraldığımız hayır işleri yapma bayrağını daha yükseklere taşımaya çalışıyoruz.” Dedi.

Mehmet Reha Midilli : 05 Mayıs 1927 yılında Foça’da doğdu. İlköğrenimini Foça’da, Orta öğrenimini İzmir Buca ve Ankara Atatürk Lisesi’nde tamamladı. Babası Cemil Midilli’nin yanında iş ve ticaret hayatına atıldı. Askerlik dönüşü kendi işlerini kurmaya başladı. Çiftçilik ve hayvancılık, zeytinyağı üretimi ve ticareti, otomobil işletmeciliği ve nakliyecilik, inşaat sektörü ve gayrimenkul alım satım işlerinde çalıştı. 1950 yılında Süheda Necla Midilli ile evlendi. 1987 yılında iş ve ticaret hayatını noktaladı.

1973 – 1980 yılları arasında iki dönem Foça Belediye Başkanlığı görevini de yürüten Mehmet Reha Midilli ilçenin gelişim ve değişiminde unutulmaz hizmetler yaptı. Foça ve çevresine sayısız eserler kazandırdı. Ülkemizin en büyük ödüllerinden olan “Türkiye Büyük Millet Meclisi Üstün Hizmet Ödülü”ne layık görüldü. Ayrıca 7. , 8. ve 9. Cumhurbaşkanlarımızdan “Takdirname” ve “Şükran Ödülleri” aldı.

Ömrünü vatanına, ulusuna ve onun yücelmesine adayan Mehmet Reha Midilli, 11 Mayıs 2012 tarihinde büyük bir şevk, heyecan ve Foça’ya yeni eserler kazandırma mücadelesi yolunda çabalar harcadığı bir dönemde geçirdiği kalp krizi sonucu hayata veda etti.

Eserleri

Midilli Ailesi, bu topraklardan kazandıklarını yine bu topraklar ve yüce Türk Ulusu’nun geleceği için vakfetmiş; bu kalıcı eserlerden bugüne kadar binlerce öğrenci, öğretmen ve toplumun hemen tüm kesimleri yararlanmış ve yararlanmaktadır. Bu kurumlardan mezun olup meslek sahibi olduktan sonra yine bu kurumlarda çalışanlar bulunmaktadır. Foça ve çevresine bulunan kalıcı eserlerden bazıları şunlardır:

-Foça Bağarası Cemil Midilli İlköğretim Okulu (1971)
-Foça Cemil Midilli Lisesi (1974)
-Foça Bedia Midilli İlköğretim Okulu (1984)
-Yenifoça Reha Midilli İlköğretim Okulu (1987)
-Foça Reha-Necla Midilli İlköğretim Okulu (1995)
-Foça Reha-Necla Midilli Devlet Hastanesi (2002)
-Foça Reha Midilli İlköğretim Okulu (2002)
-Foça Reha-Necla Midilli Sağlık Ocağı (2005)
-Foça Reha Midilli Kültür Merkezi (2006)
-Foça Reha Midilli Anadolu Lisesi (2006)
-Foça Reha Midilli 11 Eylül Kapalı Spor Salonu (2006)
-Foça Belediyesi Reha Midilli Sosyal Tesisleri (2009)
-Foça 9 Eylül Üniversitesi Reha Midilli Uygulamalı Turizm Meslek Yüksekokulu (2009)
-Foça Reha Midilli Neclaana Yaşlılarevi (2010)