Foça Sanat Dostları hiciv ve yergi şiirleriyle buluştu -

İzmir yöresinde ve Foça’da yaşayan edebiyatçılarla çeşitli sanat dallarında eser veren sanatçılardan oluşan Foça Sanat Dostları Grubu; Divan, Halk ve günümüz edebiyatının Hiciv ve Yergi Şiirlerinin ele alındığı bir programla 18 Ocak 2013 Cuma günü buluştu.

Akşam Kahvesi Sanat Buluşmaları adını verdikleri ve Foça Balık Hali üzerindeki Balıkçı Kahvesi’nde gerçekleştirdikleri etkinliğin moderatörlüğünü Foça Belediyesi Kültür Sanat Danışmanı yazar Hüseyin Yurttaş yaptı.

Yurttaş açış konuşmasında yergi şairlerinin baskı dönemlerinin en büyük ve en zorlu karşıtları olduğunu, mücadele etmekten kaçan aydınların boşluğunu onların doldurduğunu ifade etti. 1980 darbesi sonrası Dönemeç dergisinde Aydın Yalkurt ile birlikte yazdıkları, hem günün iktidarına lafını edecek, hem de kendilerini muhtemel bir hapisten kurtaracak nitelikte olmasına dikkat ettikleri şiiri okudu.

Ta Yunustan bu yana, Nef-i, Eşref, Neyzen’den
Sanmayın amalimiz halinizi zemhetmektir
Halkın çığlıklarını duymazlıktan gelenin
Kulağı tıkalıysa ağızına etmektir.

Yurttaş; edebiyatımızda Hiciv/Yergi şiirinin tarihçesini özetledikten sonra sözü eğitimci-yazar Tuncay Arslan’a verdi.

Tuncay Arslan; Tanzimat dönemine kadar olan dönemde Divan şiirinde yer alan başlıca hiciv şairlerini kısa yaşam öyküleri ve şiirlerinden örneklerle sundu. Ziya Paşa’nın eserlerinden bazılarının bugün de özlü sözler olarak kullanıldığını belirten konuşmacı “nush ile uslanmayanı etmeli tekdir, tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir’in bunlardan biri olduğunu söyledi.

Emekli öğretmen ve eski TRT program yapımcısı Tevfik Yılmaz sunumuna, Halk edebiyatında yergi şiirinin halkın “Aydınlanma”sı yönüyle çok önemli olduğunu irdeleyerek başladı. Batı dünyasının bilgilenme ve eleştiri yönüyle karanlıklar içinde olduğu zamanlar İslam dünyasının günlük güneşlik olduğunu anlatan, rivayet üzre Hazreti Muhammed”in “Şarap neden haramdır” sorusuna verdiği “çünkü şarap düşman kanıdır”, savaştan sonra bir komutanın susuzluktan düşman kanı içmesi üzerine de sorulan “Helal midir” sorusuna “Helaldir”cevabına ilişkin olarak Ömer Hayyam’ın yazdığı;

Şarap içmek haramdır dediler
Öyleyse içmekten vazgeçelim
(Bir de düşündüm ki şarap dinimize düşmandır)
Bize düşman kanı helaldir

Billahi de içerim, rübaisiyle peygamberi bile eleştirebildiğini örnekledi.

Son bölümde Alaattin Yiğit sazı ile halk müziğinin çok bilinen yergi örneklerinden bazılarını çaldı. Kazak Abdal’ın “Eşeği saldım çayıra”, Nesimi’nin “Haydar Haydar” adlı parçaları bilenlerle birlikte söylendi.

Foça Sanat Dostları bir sonraki 1 Şubat 2013 Cuma günü saat 18.00’da yine Balıkçı Kahvesi’nde, “Nazım Hikmet” konusuyla buluşmayı kararlaştırarak toplantıyı sonlandırdılar.