360 Derece Tarih Araştırmaları Grubu'nun 'Foça-Marsilya Projesi' Üzerine Mualla Erkurt ile Söyleşi -
.::
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
Yayın Tarihi: 4.1.2008
360 Derece Tarih Araştırmaları Grubu'nun 'Foça-Marsilya Projesi' Üzerine Mualla Erkurt ile Söyleşi
NÇT - Sayın Mualla Erkurt, öncelikle 360 Derece Araştırma Grubu'nun çıkış noktası ve birden bireliği üzerine konuşmak isteriz sizinle. 360 Derece Tarih Araştırmaları Grubu nasıl varoldu?
ME - 360 Derece Tarih Araştırmaları Grubunun resmi kuruluşu 2004 yılı. Ama uzun yıllara dayanan bir oluşma süreci var. Günlük süre giden işlerimizin dışında, ilgi alanları aynı olan insanların bir araya gelmesi ile başlayan bir süreç. Birden bire değil.
360 Derece Tarih Araştırmaları Grubu olarak amacımız, projelerimizle, ülkemizin tarihi ve arkeolojisini önce kendi insanımıza, sonrada dünyaya anlatmak ve tanıtmak, yeni bir bakış açısı getirmek. Buna deneysel arkeoloji deniyor.
NÇT - Foça - Marsilya Projesi bağlamına henüz gelmeden "Tarihin masalsı algılanışına alternatif projeler üretmeye karar verdik." söyleminiz üzerinde de biraz konuşmak isteriz. 360 Derece Araştırma Grubu, kendisini biraz da yorumcu olarak görüyor olabilir mi?
ME - Yorumcu demek yanlış. Projelerimizde bilimsel temel çok önemli. Her projenin danışmanlar kurulu var. Üniversitelerle çalışıyoruz. Araştırdığımız konuları sempozyumlarda sunuyoruz. Amacımız bu araştırmaların kitap olarak yayınlanması.
Deneysel arkeoloji denilen tarz ülkemizde yeni bir anlayış. Özellikle deniz arkeolojisi konusunda yaptığımız araştırmalar ülkemizde yeni. Bu konu ile ilgili üniversite bölümleri çok az. 3300 yıl önce batmış olan bir gemiyi tekrar imal etmek ve onu yüzdürmek, gözlemlemek Türkiye’de ilk defa yapılıyor.
Tarih, arkeoloji ve insan ilişkisi ve de buna bağlı olarak olabildiğince objektif modern tarih yazımı ülkemizde tam oturmamış bir kavram. Buna bağlı olarak üniversal bilgi teorisi de aynı durumda. Bizler canlandırma dediğimiz yeniden yapım tarzıyla bu güne kadar gelmiş olan tarih bilgilerinin daha iyi ve doğru olarak yerine oturmasını sağlamaya çalışıyoruz. Bununda bilimsel adı deneysel arkeoloji.
NÇT - Foça – Marsilya Projesi nedir ve gelişme düşüncesi neleri kapsamakta?
ME - İzmir-Foça-Marsilya Tarihe Yolculuk projesi geniş çaplı bir proje. Anadolu’nun insanlık kültüründeki izlerini ve etkilerini anlatması açısından çok önemli.
Batı Ege’de yaşayan İonyalıların Akdeniz ve bugünkü Avrupa’nın oluşumunda ki varlığını ve göç sırasında taşıdığı kültürü, bilgisi ve malzemeleri ile bugüne uzanan bağların araştırıldığı ve ortaya çıkarıldığı bir proje. Aslında Anadolu’yu anlatıyoruz bu proje ile.
NÇT - Foça – Marsilya Projesi’nin gerçekleşmesinin sonucu kazanımlarınız neler olacaktır? Bu proje bir başka projenin kapısını aralayacak mıdır?
ME - Ana amacımız ülkemizi tanıtmak. Tanıtmak derken biraz açalım bu konuyu. Bizler tanıtımı şöyle algılıyoruz; Dünya standartlarında, bilimsel temeli tam, geniş katılımlı, doğru bir iş yapıldığında tanıtım doğal olarak kendiliğinden olacaktır. İzmir ve Foça’nın tanıtılması ile bunun turizm girdisi olarak geri döneceğine inanıyoruz.
Öncelikle ülkemizin, İzmir’in, Foça’nın tanıtılması açısından önemli bir proje. İki ay sürecek bir yolculukla uğranılacak limanlarda tanıtımlar yapılacak. Marsilya Limanı’nda 2 ay sürecek tanıtım programları ile bu amaca ulaşmayı hedefliyoruz. Proje bitiminde gemilerin İzmir yada Foça’da bir deniz ve tarih müzesi kapsamında değerlendirilmesi planlanıyor.
NÇT - Yolculuk rotasının yer aldığı güzergahlardaki ülkelerin özellikle Fransa’nın bu projeye yaklaşımları nasıl ve ne düzeyde destek sağlamaktalar?
ME - Rotamızda Yunanistan, İtalya ve Fransa var. Bu ülkelerle elçilik bazında yaptığımız görüşmelerde gayet iyi sonuçlar aldık. Destek veriyorlar. Fransa tam destek sözü verdi. Özellikle Marsilya Belediyesi ve diğer yerel sivil toplum kuruluşları yazılı destek mektubu verdi.
NÇT - Foça ve Foçalılardan beklentileriniz nelerdir?
ME - Foça’nın bu projeye daha sıkı sarılmasını bekliyoruz. Bir yerleşim yerinin tarihi geçmişi çok önemlidir diye düşünüyoruz. Düşünsenize, Akdeniz’in oluşumunda, bugünkü Avrupa’nın oluşumunda (Phokaia) Foça’nın adı var. Buna sahip çıkmak o kadar önemli ki.
NÇT - Yolculuğa katılacak iki geminin özellikleri hakkında bilgi verir misiniz?
ME - Projede, koloni göçünde kullanılan 2 gemi yer alıyor. Bunlar, Bireme ve Ticaret Gemisi. Phokaialılar denizcilikte ve ticarette çok iyiler. Ürettikleri malları gemilerle taşıyorlar. Koloni göçünde insanları, hayvanları ve diğer malzemeleri ticaret gemileri ile taşıdıkları öngörülüyor. Bireme ise bir savaş gemisi. Koloni göçünde koruyucu olarak bulunuyor.
NÇT - Teknelerin yapım aşamasında ve yolculukları sırasında planladığınız etkinlikler var mı? Bu etkinliklerin sanatla bütünleşen yanı neler olacaktır? Kültür nabzı çok yüksek bu yolculuğun sanat-sanatçı kapsamı merak edilebilir. (Her ne kadar kültür ve sanat bir bütün olarak bu yolculuğun ilk oluşumundaki maya olsa da)
ME - Tabi ki var. Gidilen limanlarda ve özellikle Marsilya’da birçok etkinlik planlanıyor. Projenin ruhuna uygun ve Phokaia ve Anadolu tarihini anlatan birçok sergiler planladık.
ME - Projenin bilimsel baş danışmanı Phokai Kazı Başkanı Sayın Prof. Dr. Ömer Özyiğit.
Yıllardır istikrarlı bir şekilde sürdürülen kazıların sayesinde birikmiş bilgilerin projeye aktarılması Foça için büyük şans.
Doğru arkeolojik programların artı değeri olan, turizm ve Foça’nın kimliği bu sayede oluşmuştur. Bu proje ve yapılacak olan kazılar ve restorasyonlar Foça’ya uluslararası bir değer kazandıracaktır.
NÇT - Sayın Mualla Erkurt bu söyleşi için çok teşekkür ediyorum.
Foça - Marsilya projesine emeği geçen bütün kişi, kurum ve kuruluşları www.focafoca.com olarak kutluyor, Foça adına teşekkür ediyoruz.
