Dünyanın çeşitli yerlerinden bilim insanlarını, üniversitelileri ve öğrenmeye meraklıları, Ege Bölgesi’ne ait sorunlar etrafında biraraya getirerek, üst düzey kültürlerarası ve disiplinler üstü programlar hazırlayan “Ege’de Atölye” çalışma grubu 2012 yılı faaliyetlerine “Foça’da Zeytin” konusu ile devam ediyor. Çalışma 24 Haziran – 7 Temmuz tarihleri arasında bir dizi etkinliği içeriyor.
Grubun çalışmalarına Türk Kültür Vakfı, Foça Belediyesi ve zeytinyağı üreticisi özel kuruluşlar da destek veriyor.
Foça Zeytin 2012 çalışma programı, Ege Bölgesi’nin yerel ürünü zeytin meyvesinden yola çıkıp, buradan tarih, insanlık, bilim, ekonomi, sürdürülebilirlik, sağlık, çevre, barış gibi konulara uzanmayı, sahada öğrenmeyi, faydalı fikirler ve ürünlerle işe yarayacak izler bırakmayı amaçlıyor.
ÜRETİCİYE ÇIRAKLIK YAPARAK BİLGİ TOPLADILAR
Foça’da start alan çalışmada Işık Üniversitesi Öğretim Üyesi Folklorik Tarih Uzmanı Yrd. Doç.Dr. Meltem Türköz konuya sosyal bilimler açısından yaklaşan ve zeytinin tarihini inceleyen bir çalışma yaptı. 24 -27 Haziran tarihleri arasındaki çalışmada zeytin ağacının ve meyvesinin Ege halkı için önemini yazılı kaynakların yanı sıra, Foça, Yenifoça, Kozbeyli ve civar yerleşim yerlerindeki halkın anlattıklarından sözlü olarak tespit etmeye çalıştı. Bu amaçla onların yanında kültürel çıraklık yaparak hikayeler topladı, derledi ve inceleme konusu yaptı.
ZEYTİN HUKUKU KONFERANSI’NDAN İHRACATCIYA KÖTÜ HABER
27 Haziran 2012 Çarşamba günü saat 17.00’da ABD ve Avrupa Birliği Hukuku Uzmanı, Binghampton ve Sabancı Üniversiteleri Öğretim Üyesi Prof. Virginia Brown Keyder, “Zeytin Hukuku” konulu bir konferans verdi. Reha Midilli Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen ve Ege’de Atölye’nin kurucusu Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Zeynep Delen tarafından Türkçe’ye simültane tercüme yapılan konferansa bölgenin büyük zeytin üreticilerinden ve üretici kooperatifleri yetkililerinden Ercan Yüksektepe, Hakan Barçın, Ceyhun Çetin gibi isimler de katıldı. Daha küçük çaplı üretim yapanların yanısıra Slow Food Foça Zeytindalı lideri Gül Girişmen, Gıda Müh. Doç.Dr. Vural Yiğit, bazı belediye meclis üyeleri ile konuya ilgi duyan Foçalılar da konferansı büyük ilgi ile izledi.
Virginia Brown Keyder Uzakdoğu ülkelerinde de zeytin üretiminin artmasıyla ABD ve AB standartlarının değiştirildiğini, bir zamanlar kaliteli zeytinyağında asit oranının 5 iken önce 2’ye, son olarak 0.8’e çekildiğini söyledi. Keyder; ”1 Temmuz tarihinden itibaren geçerli olacak kurallara göre bu asit oranıyla birlikte, tekrar dolum yapılamayan en çok 5 litrelik kapların kullanılması zorunlu hale gelecek. Etiketlemede üretim, sıkım ve depolama yerleri, katkı olup olmadığı, kimyasal kullanımı gibi bilgiler, ayrı ayrı belirtilecek. Zeytinin kalite analizinde kimyasal test, duyusal analiz, tazelik testi olmak üzere üç ayrı işleme yer verilecek. Paketleme konusunun da ilgililerce iyi bilinmesi gerekecek” dedi.
Üretim miktarı gittikçe artan zeytinyağında bu kuralların gerekli olduğunu savunan Prof. Keyder izleyici sıralarında oturan ve kendi aralarında “İhracatı Unut” yorumu yapan üreticilerin “Bu kararlar ve yeni standartlar Türk Zeytinyağını AB ve ABD’ye sokmamak için konulmuş olabilir mi? Şeklindeki sorulara cevap vermek istemedi.
ZEYTİNYAĞI ABD’DE ÜÇÜNCÜ LÜKS TÜKETİM MALZEMESİ
Avrupa Birliği’nin zeytin ile ilgili düzenlemelerini California ve Avustralya hukuku ile karşılaştıran ve farklı olan yanlarını dinleyiciler ile paylaşan Keyder konuşmasını “Zeytinyağı; Kahve ve Çikolata’dan sonra ABD’de üçüncü lüks tüketim malzemesidir. Bu nedenle ambalaja ayrıca önem verilir.” sözleriyle tamamladı.
TADIM YAPTILAR, ASİT ORANI VE PEROKSİT ÖLÇTÜLER
Grup; 28 Haziran 2012 Perşembe günü programını Kozbeyli’deki zeytin alanlarında ve Ilıpınar’da kurulu olan Hakan Barçın’a ait Taş Köy zeytin ve zeytinyağı üretim tesislerinde gerçekleştirdi. Burada tadım testleri ve kimyasal asit ölçümünün yanı sıra yeni belirlenen standartlarda yer alan peroksit miktarını belirleyici analizlere yer verildi.
Viyana Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç Dr. Ulrike Muss, Amherst College’den Biyofiziko Kimya Uzmanı Prof. Pat O’Hara ve Keene State College’den Organik Kimya Uzmanı Prof. Rich Blathcly’nin de yer aldığı grup çalışmalarına 7 Temmuz 2012 tarihine kadar Selçuk, Urla ve Foça bölgelerinde devam edecek.
