|
Yayın Tarihi: 15.11.2015
|
|
TURİZMDE KUZEY İZMİR VE FOÇA
www.sebahattinkaraca.com
Foça bir Antik Kenttir Foça (Phokaia); Gryneion – Myrina – Larissa (Buruncuk), Pitane (Çandarlı), Elaia Symirna (Bayraklı), Aigai gibi kıyı Ege’nin en eski antik şehirlerinden biridir. On iki antik kentin başşehri ise KYME’dir. Kyme ve Kyme’ye bağlı birkaç Antik Kent bu gün Aliağa ilçesi hudutlarındadır. Ancak aynı zamanda Kyme bugün rafineri - demir çelik - gemi söküm endüstrisinde başı çeken Aliağa’nın birkaç kilometre yakınındadır. Bu sebepten dolayıdır ki Türkiye’de hiçbir antik kent, Kyme kadar ağır sanayinin baskısı veya kuytusu altında değildir.  Ağır sanayiye rağmen Yıllar önce, Aliağa bölgesinde başlatılan ağır sanayi hamlesi, İzmir’in kuzeyinde ve Antik kentler bölgesinde bulunan turizm potansiyelini olumsuz etkiledi. Hatta adeta kaderini değiştirdi. Esasında 1960’lı yılların başında Foça ve çevresine turizm bakımından verilen önem sayesinde yöremizde turizm gelişecekti, inanılmaz noktaya gelecekti. Ta ki 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı akabinde, hükümet tarafından alınan bir kararla 1977’de Foça ve civarı için geçerli olan, ‘Turizm Pilot Bölge’ olma özelliğinin iptali ile, 10 yıl önce bu uğurda atılan adımların geriye dönüşü başladı. 1980’li yıllarda ise Türk Turizmi’nin tamamen güneye kaydırılması ile İzmir ve kuzeyinde olumsuzluklar başladı. İzmir’in kuzeyi ağır sanayi bölgesi olarak planlandı. Aliağa da, bunun çarpıcı bir örneğidir. Tabi ki, bu ağır sanayi ve özellikle rafineri tesislerini korumak da gerekliydi. Bunun için her türden güçler bölgeye yerleştirildi.  İzmir’in kuzeyi Diğer taraftan, İzmir’in kuzeyi için en önemli olumsuzluklardan biri de, Çiğli’deki sivil havaalanının İzmir’in güneyine taşınması olmuştur. Bu sayede, Foça – Ayvalık – Akçay – Ören - Bergama için, havaalanı ve oteller arasındaki transfer süresi uzamıştır. Bu olumsuzluğa, o zamanki İzmir – Çanakkale yolu tek yoldu ve ‘gidişli gelişliydi’. Bu durum ve yol süresinin de zaman olarak uzunluğu, transferi zorlaştırıyordu. Ayrıca İskandinav Ülkeleri’nden, Hollanda, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan gelen turistlerin bu bölgeye devamlı seyahat edebileceği, gelebileceği, tatil yapabileceği bir ortam yaratılamadı. Sadece transfer zorluğu yoktu; bunun yanı sıra yollar dardı, yeme - içme dışında, turiste 7 – 14 - 21 gün boyunca ‘safari’sinden, mavi turlara, geliştirilmiş Türk Geceleri’nden, kaliteli eğlencesine kadar, çok fazla bir şey verilemedi.  Antalya Bölgesi Antalya Bölgesi de birinci derece Turizm Pilot Bölge olarak, Turizm Teşvik Kanunu’ndan, (başta Turizm Tahsisli Arazi temini ile) faydalandı. Antalya’nın, sadece Belek ve Kundu beldesinde bile, 100’e yakın büyük otel yapıldı. Devlet, önce istimlak etti, sonra vatandaşa veya turizm şirketlerine tahsis etti. Firmalar da yaptıkları mega yatırımlarla, yatak sayısını bölgede 100 - 120 bin civarında arttırdı. Ulaştırma Bakanlığı, Antalya’da tarifeli uçuşların yanı sıra, Charter (Dolmuş) uçuşlarına da iniş izni verince. Antalya, turizm ekonomisinde Türkiye’nin lideri oldu. Hatta İstanbul’a gelen turist sayısını bile, kısa sürede ikiye katladı. Güneyde bu gelişmeler olurken, İzmir’de tarifeli uçuşlar devam ediyordu ve bu uçuşlar pahalı oluyordu. Sırf bu nedenle, birkaç sene önce güneyde başlayan Charter seferleri ile kantarın topuzu Antalya’ya kayınca, Kuzey Ege’ye turisti çekmek zorlaştı. Çok ciddi önlemler alındığında, yatırımcılar, dernekler, kurumlar ile ‘seçilmiş ve atanmışlar’ bir arada çalıştığında başarıyı yakalamak yeniden mümkün olabilir’’  Foça’ya gelince İzmir’in turistik beldesi Foça’nın da turizm potansiyelini değerlendirirken, artık ‘kum – güneş - deniz’ turizmi ile yetinmemek lâzım. Foça, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle adeta gizli hazine niteliğindedir. Gün ışığına çıkartılacak tarihi kalıntıların katkıları ile Tarih ve Kültür Turizmi ile çeşitlendirmek gerekir. Yapılması planlanmış Athena Tapınağı’nın, Foça Turizmi’ne büyük bir ivme kazandıracağını düşünüyorum. Foça’nın tarihi Osmanlı Hamamları ve Su Kemerleri ile ilgili ciddi bir çalışma başlatılması lâzım. Tescilli tarihi binalarımız, Foça adına büyük bir zenginliktir. UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan Bizans, Ceneviz Surları’nın da restore edilmesini önemsiyorum. Bilindiği üzere Anadolu’nun ilk tiyatrosu da Foça’da. Ancak 1992’den bugüne, gün ışığına çıkarılmayı bekliyor. Tüm bu projelerin tamamlanması, çok büyük katkılar sağlayacaktır. Yine kendine özgü dokusu olan, eski bir Osmanlı köyü, KOZBEYLİ var. Bu eşsiz güzellikteki köy, en kısa sürede her bir yönü ile ele alınmalıdır. Bu doğrultuda Gediz Üniversitesi’nin, proje yapmak üzere gönüllü olarak görev almış olması gerçekten çok sevindiricidir. Bu tür çalışmaların, Foça ve Kuzey İzmir’in turizmine katkı verir hale getirilmesi gerekir. Kaldı ki Kozbeyli Köyü’nün, önümüzdeki yirmi yılda önüne geçmek mümkün değildir. Çok gelişecek. Bölgemizde ulaşım kolaylaştıkça, nüfus arttıkça, Foça ve çevresi de olumlu veya bazı yönleri ile de olumsuz olarak nasibini alacaktır. Bütün mesele; vizyon sahibi yöneticiler, yaşanabilecek olumsuzlukları bugünden görmeli, tedbirlerini bugünden almalıdırlar. Bunun dışında mübadeleden sonra, Foça’da Rumların bıraktığı köyler var. Kartdere ve Sazlıca Köyü var. Bu köyler, orijinal halleri ile ayağa kaldırılmalıdır. Kısaca İzmir Büyükşehir Belediyesi başkanlığında, Foça Belediyesi, Aliağa Belediyesi, Dikili, Bergama belediyeleri ve meslek odaları, birlikte yuvarlak masaya, ciddi ve kalıcı projeler üretmek ve yaratmak adına oturmalılar. İzmir’in kuzeyindeki “denizde, karada, yeraltı, yer üstündeki antik kentlerini ve diğer turizm değerlerini “kalıcı, uygulanabilir, rekabet gücü yüksek projelerle öne çıkmayı sağlamalılar. Her şeye rağmen İzmir’in kuzeyi için, hala yapılacak çok şey vardır. Bu uğurda, Ege’nin en eski başkenti Kyme dahil olmak üzere turizm ekonomisine ve kültürüne katkı koyacak duruma getirilmelidir. Bugünün Dünyası’nda hiçbir şeyi ötelemek, ertelemek geleceği yakalama adına doğru değildir.    Sebahattin Karaca sebahattinkaraca35@hotmail.com |
| 2114
|
|
|