|
Yayın Tarihi: 24.12.2013
|
|
FOÇA’NIN ÇALIŞKAN İNSANLARI
www.sebahattinkaraca.com
Çocukluğumda doğduğum mahallemizde Hacı Halil adında yaşlı bir komşumuz yaşardı. Manifatura dükkânı vardı. Çalışkan, temiz ve tertipli biriydi. En önemli özelliği yolda yürürken boş boş oturan insanlara selam vermezdi. Ama dönüşünde biraz önce oturan insanları bir şeylerle uğraşırken gördüğünde kalın ve tok sesi ile selam verir hatır sorardı. Hacı Halil’in bu tavrı beni etkilemiş olmalı ki ben de yaşadığım şehrin çalışkan insanlarını izler, takdir eder, hayranlık duyarım. Her şehirde olduğu gibi Foça’da da her kesimden insan yaşar. Kimisi 90 yıl yaşamasına karşın hayatında yalnızca 2 gün çalıştığı için kendisi ile gurur duyarken(R.B.), kimisi de bir ömür boyu çalışmaktan gurur duymuştur. Bunların arasında çalışkan insanlar öncelikle dikkatimi çeker. Foça’da 40 yıldır yakından tanıdığım ve sevip saydığım biri var. Bu kişi; çalışkanlığı, örnek kişiliği, azim ve kararlılığı ile dikkatimi çeker, aynı zamanda Foça’nın çok sevilen siyasetçisi, Beşiktaşlısı Tayfur Merul’dur. Tayfur Merul, çalışan kesimi hakkı ile temsil eder. Kendisi ve hayatı ile ilgili söyleşi yapma teklifimi hemen kabul etti. Benimle kendisi ve hayatı ile ilgili yaşadıklarını paylaştı. Çok mutlu oldum. İlginç olan hayatını kendi ağzından dinlerken, Foça’nın yakın dönem tarihine de aynı zamanda da ışık tuttu.  MÜBADELE YILLARI Türk ve Yunan Hükümetleri,1923 Lozan Barış Antlaşması’na konan ek protokol gereği; Yunanistan hudutlarında kalan Türklerin ‘’mübadil’’ olarak Türkiye’ye yerleşmesi gerçekleşmiştir. Türkiye ve Yunanistan’ın kendi ülkelerinin yurttaşlarını din esası üzerinden zorunlu göçe tabii tutmasına ‘’mübadele’’ adı verilmiştir. Göçe tabii tutulan kişilere ise ‘’mübadil’’ denilmiştir. Mübadelede; Drama, Girit, Kavala, Selanik, Vodina ve Yanya(Parga)’dan gelen Türk nüfus, Rum azınlığın ayrılışı ile boşalan yerlere iskan edilmişlerdir. Anne ve babasının Yunanistan’ın Parga kasabasından Türkiye’ye geldikten sonra, Foça’ya iskân edildiğini bildiğim Tayfur Merul ile soru - cevap şeklinde yapmış olduğum söyleşiyi sizlerle paylaşmak istiyorum. S. KARACA: Tayfur abi. Anne ve babanızın Türkiye’ye gelişi nasıl oldu? T. MERUL: 1923 yıllarına kadar babam Ramazan, annem Şevkiye, anne - babaları, yakın akrabaları ile beraber Yunanistan Yanya(Parga) kasabasında asırlarca yaşamışlar. İki hükümet arasında varılan antlaşmaya göre annem - babam anne - babası ve yakın akrabaları ile beraber Türkiye’ye gelmek için Yanya(Parga)’yı terk etmişler. Selanik’te bir ay geçici olarak kaldıktan sonra Türkiye’ye göç etmişler. Ailemin tamamı Eski Foça’ya iskân edilmişler. S.K. :Tayfur abi Foça’ya iskânınızla ilgili bildik ve duyduklarınızı anlatır mısın? T.M. : O günkü hükümet annem ile babamı, tüm akrabalarımla beraber Eski Foça’da Rumlardan boşalan evlere iskan etmişler, bildikleri işleri yapabilmeleri için de dükkan vermişler. Dükkânda babam, Süleyman Ege’nin babası Hamdi bey ile manavcılık işine başlamışlar. Kendilerine ait olan tekne ile Foça’dan Karaburun’a karpuz, Karaburun’dan Foça’ya üzüm ticareti yapmışlar. Ben ve kardeşlerim Rüştü ve Sevdiye Foça’da doğmuşuz. Anne - babamın üç çocuğu olduktan sonra, bu defa hükümet Çanak mevkiinde, içinde 600 zeytin ağacı bulunan ve Rumlardan kalan 140 dönüm zeytinliği ailemize tahsis etmiş, daha sonra da tapusunu vermiştir.  S.K. : Tayfur abi kendinden ve yaşantından biraz bahseder misin? T.M. : 1933 yılında ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya gelmişim. Benden sonra kardeşim Rüştü ve Sevdiye doğdular. Gençlik yıllarımda Foça maliyesine odacı olarak girdim. Maliyede 3 yıl 3 ay 9 gün çalıştıktan sonra, dönemin siyasi baskılarına boyun eğmemek adına istifa ederek işten ayrıldım. Daha sonra iki yıl kadar da Fransız Tatil Köyü’nde de çalıştım. İzmir ili esnaf ve sanatkârlar odası başkanı Cemal Tercan’ın Foça’yı ziyareti sırasında dönemin Foça Belediye Başkanı Mustafa Konuk ve Foça eşrafından Rıfat Can, Hüseyin Limnili, Yavuz Güven’in teşvikleri ile Foça Esnaf ve Sanatkârlar Odası’nı kurdum. Pek çok Foçalı esnafı, esnaf odasına kaydını yaptım. İlerleyen yıllarda çoğunun Bağ-Kur’dan emekli olmalarına vesile oldum. Bu arada üç teker simit - börek arabam ile, fırıncısı Osman Kasman’dan aldığım simit ve börekleri satarak, yıllarca ailemin geçimini sağladım. S.K. :Tayfur abi, siyasete ilgi duydun mu? T.M. : Yılmaz’ ın (Yılmaz Erdik) kahvesinde erkeklerin toplanarak siyaset dahil günlük hayata dair tatlı sohbetler yapardık. Gençlik yıllarımda siyaset ile hep iç içe oldum. Rahmetli Adnan Menderes’i yakından tanıma fırsatı buldum. İzmir Cumhuriyet meydanında Adnan Menderes’in en son meydan konuşmasına şahitlik ettim. İzmir’deki konuşmasından hemen sonra Eskişehir’de yakalanarak hapse atıldı. Süleyman Demirel’i yakından tanıma fırsatı buldum. Kendisi ile birçok defa birlikte çalışma fırsatı buldum. Bu vesile ile birçok hemşerime başta tayin olmak üzere çok faydalı olmaya çalıştım.  S.K. : Babadan kalan zeytinliği işlediniz mi? T.M. : Evet yıllarca zeytin tarlamızı işledikten sonra, zeytinin para etmediği yıllarda, kardeşlerimizle birlikte sattık. S.K. : Tayfur abi spor ile aran nasıl? T.M. : Spora hep merak duydum. Çok koyu bir Beşiktaşlıyım. Varsa yoksa Beşiktaş dedim, simit arabamı hep siyah - beyaza boyadım.  Her fırsatta koyu Beşiktaşlı olduğunu dillendiren, bundan dolayı mutluluğunu gizleyemeyen, Beşiktaş’ın şampiyon olduğu yıllarda herkesten önce kendini sokağa atan, günlerce eğlenen, sevinen Tayfur Merul herkes tarafından sevilen ve çalışkan olan tam bir toplum adamıdır. 81 yaşına gelmiş olmasına rağmen genelde sabahları erken kalkan Tayfur Merul bir elinde gazeteler diğer elinde piyango biletleri ile çarşıyı ve tüm esnafı dolanır. Kapıdan içeri girdiği çok esnafın dükkânına küçük de olsa bir bozuk para atarak, siftahın hayırlı olsun demeyi ihmal etmez. Foça esnafı tarafından tanınan ve sevilen Tayfur Merul çalışkanlığı ile tüm gençlere örnek olmayı başarmıştır. Ben de kendisine sağlık ile uzun ömürler ve başarılarının devamını dilerim. Sebahattin Karaca sebahattinkaraca35@hotmail.com |
| 3990
|
|
|